Radyo telev zyon s nema anab L m dali lat n amer ka

 
 
50 
değişimlerin  de  merkezindedir.  Gecekondulaşma,  Latin  Amerika’daki  bütün 
ülkelerde görülür. Ne su, ne elektrik bulunan ve ancak marjinal faaliyetlerle – sokak 
ticareti, fahişelik- veya uyuşturucu ticareti gibi suçlarla ayakta kalabilen sefil teneke 
mahalleleri  (Kürkçigil,  2004:  57)  gibi  tanımlanabilecek  gecekondular  Latin 
Amerika’nın  en  büyük  sorunlarından  biridir.  Bu  bölgelere  altyapı  götürmekte  bile 
zorlanan  yönetimler,  bu  bölgeleri,  sadece  şiddetin  merkezi  olarak  görerek  yok 
etmeye  çalışmakta  ancak  gecekonduların  sayısı  her  geçen  gün  artmaktadır. 
Gecekondulaşma  Latin  Amerika  gerçeğinin  bir  parçası  haline  gelmiştir.  Latin 
Amerika’daki  büyük  kentlerin  nüfusunun  %20  ila  %70’i  gecekondularda 
yaşamaktadır (Keleş, 2004: 545). 
 
 
1.3.5-)  
 
K ML K VE ULUSALLIK 
 
Latin Amerika’da melezliğe ve sömürgeciliğe bağlı olarak bir kimlik sorunu 
yaşanmaktadır. Başlangıcından beri ‘biz kimiz ve hangi kültürün parçasıyız’, soruları 
kıtanın  ulusal  kimliğinin  merkezinde  yer  almıştır  (Kürkçigil,  2004:  7).  Latin 
Amerika’da  yaşayan  insanların  etnik  olarak  kendilerini  kimliklendirme  sorunu 
vardır.  Bir  yandan  etnik  yapılarıyla  kendilerini  kimliklendirmeye  çalışırken  diğer 
yandan kökenlerine gönderme yapmaktadırlar. Simon Bolivar 1815’te  
 
“biz  ne  Avrupalıyız  ne  de  yerli,  yerliler  ve  spanyollar  arasında  melez  bir 
türüz.  Doğuşu  itibariyle  Amerikalı,  haklarıyla  Avrupalı,  mülkiyet  sahibi 
sıfatıyla  yerlilerle  ihtilaflıyız  ve  doğduğumuz  ülkede  ‘ spanyol’  işgalcilere 

---

 
 
51 
karşı  ihtiyaçlarımızı  gidermek  durumundayız  ki,  bu  da  durumumuzu  daha 
karmaşık ve olağandışı kılmaktadır’’ (aktaran, Kürkçigil, 2004: 8),  
 
diyerek  Latin  Amerika’nın  yaşamaya  başladığı  ve  ileride  daha  yoğun  yaşayacağı 
kimlik  problemine  yorum  getirirken,  kimlik  problemine  Avrupa’dan  göç  etmiş 
beyazların  gözünden  bakmaktadır.  Zamanla,  Bolivar’ın  Avrupalılıkla  Amerikalılık 
arasında  tarif  etmeye  çalıştığı  kimlik  sorununun  içine,  etnik  yapının  yeniden 
ş
ekillenmesiyle  birlikte  yeni  faktörler  eklenmiştir.  Latin  Amerika’nın  yaşadığı  bu 
kimlik sorununu film  yönetmeni Walter  Salles,  ‘’biz  Afrika,  Avrupa  ve  Asya  etnik 
gruplarının  toplandığı  bir  ülkeyiz,  her  gün  kimliğimiz  değişiyor’’,  diye 
yorumlamaktadır (aktaran, Kaufman, 1998: 20).  
 
Latin  Amerika  için söylenebilecek  bir  şey  varsa  o  da  nüfusunun  %90’ından 
fazlasının  göçmen  olduğudur.  Bu  göçmen  nüfusun  kendilerini  yeni  vatanlarıyla 
ilişkilendirme  sorunundan  kimlik  sorunu  ortaya  çıkmaktadır.  Latin  Amerika 
kimliğinin içinde birçok bölgeden gelen melez bir kültürün karışımı yatmaktadır ve 
bu  kültür  ve  kimlik  sürekli  değişime  açıktır,  çünkü  kesin  çizgileri  yoktur.  Bu 
çokkültürlülük  aynı  zamanda  bir  ulusal  kimlik  sorununu  getirmektedir.  Latin 
Amerika’daki  ülkeler  ve  toplumlar  doğal  olarak birbirlerine  benzerler ve aralarında 
ayırt  edici  öğelerin  azlığı  ulusal  kimlik  problemlerini  beraberinde  getirmektedir. 
Latin  Amerika  iktidarları,  yıllar  boyunca  ulusal  kimlik  yaratma  çabasında 
bulunmuştur.  Ulusal  kültürlerin  temellerini  19.  yüzyılda  arama  çabası,  iktidarlar 
tarafından ülkelerin ayırt edici özellikleri bulunmaya çalışılarak yapılmaktadır. Önce 
edebiyatta  sonra  sinemada  19.  yüzyıldan  bir  ulusallık  yaratma  çabasında 
bulunulmuştur. Ülkelerin kimliklerinin oluşmasında bir diğer önemli etken de ortak 

---

 
 
52 
acılar ve sevinçlerdir. Diktatörlük altında yaşayan ve kanlı darbeler gören Arjantin ve 
Ş
ili’de 1970 darbelerinden sonra ortak bir bilinç oluşmuştur.  
 
Küreselleşme çağında, kimlikler yeniden sorgulanmaya başlanıp, benzerlikler 
ortaya  çıkarılmaktadır.  Birkaç  yüzyıldır  ulusal  bir  kimlik  oluşturamamış  Latin 
Amerika  devletleri  bu  çağda  yeniden  kültürel  ürünlere  yönelmişlerdir.  Bu  sefer 
devlet zorlamasıyla olmasa da, kültürel ürünlerde ülkelerin tarihlerine, özellikle kötü 
anılara doğru bir yönelim olmaktadır. Bu çabalar, bilinçli bir şekilde yapılmıyor olsa 
da, ortak ulusal bilinçlerin oluşmasını sağlayabilir.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
 
53 
II.
  BÖLÜM: 
LAT N AMER KA S NEMASINDA MUHAL F HAREKETLER 
 
 
 
 
2.1-)    
1960 ÖNCES  LAT N AMER KA S NEMASI 
 
Latin  Amerika  sinemasında  radikal  değişiklikler  1960’lı  yıllardan  itibaren 
gerçekleşmeye  başlamıştır.  Bu  tarihten  önce  sinemada  popüler  türlerin  egemenliği 
vardır.  Popüler  türlerin  dışında  kalan  film  üretimi  kişisel  çabaların  ötesine 
geçememiştir.  Ancak  bu  popüler  türler  ve  bireysel  auteurlar  1960’ların  muhalif 
sinema  hareketlerini  etkilemiştir.  Latin  Amerika’da  sinema,  Hollywood  benzeri 
örgütlenmeye  çalışmış  ve  Hollywood’un  taktiklerini  uygulamıştır  ama  Hollywood 
yerel sinemanın karşısındaki en büyük rakip ve sorun olma konumunu sinemanın ilk 
yıllarından itibaren sürdürmüştür.  
 
Latin Amerika’ya sinemanın gelişi dünyanın geri kalanıyla koşut bir zamanda 
olmuştur.  1896’da  Latin  Amerika’da  ilk  film  gösterimi  yapılırken,  ilk  dönemde 
Avrupa’dan  yeni  göçenler  film  işinin  içindedirler  (Armes,  1987:  55-56).  Sinema, 
uzun  süre  yabancıların  ilgi  alanında  kalmış  ve  sinemanın  yerelleşmesi  geçikmiştir. 
1890’ların  sonunda  Latin  Amerika’nın  bütün  büyük  kentlerinde  sinema  salonları 
açılmış  ve  aynı  zamanda  çadır  tiyatroları  biçiminde  kırsal  alanlara  yayılmıştır 
(Armes,  1987:  56).  lk  gösterimlerin  ardından  ilk  filmler  de  çekilmeye  başlamıştır. 
lk film 1897’de Venezüella’da yapılmış ve onu diğer ülkeler takip etmiştir (Armes, 
1987:  164).  lk  dönem  filmleri,  dünyanın  geri  kalanında  olduğu  gibi,  haber  amaçlı 

---