Radyo telev zyon s nema anab L m dali lat n amer ka

 
 
126 
1995- 1997 arasında yıllık 20 filme düşmüştür. 1992–1997 arasında Acı Çikolata’dan 
başka  gişede  başarılı  Meksika  filmi  yoktur  (Hind,  2003:  97).  Meksika’nın 
NAFTA’ya  girmesinin  ardından  yerli  film  sayısı  1998’de  7  filme  ve  tüm  izleyici 
içinde yerli film izleyicisi oranı %3’e düşer (Shaw, 2003: 53).  
 
1990  öncesi  Latin  Amerika  sinemasının  sorunları  arasında  senaryo  zayıflığı 
ve  yönetmenlere  bağlı  bir  sinema  olması  varken,  1990’larda  bunlara  etkili 
yapımcıların  olmaması  da  eklendi  (Chanan,  1998).  Sınırlı  olanakları  dolayısıyla 
devlete  bağımlı  olmak  zorunda  olan  ulusal  sinemalar  (Johnson,  2005:  14)  1990 
krizinden  sonra  değişmek  zorunda  kalmışlardır.  Sinema  seyircisi  de  sürekli 
azalmaktadır,  1980’de  850  milyon  olan  toplam  seyirci  sayısı  1990’da  450–500 
milyona düşmüştür (D’lugo, 2003: 122).  
 
Sinemanın krizden çıkıp, yeniden yükselişe geçebilmesi için yeni bir yapının 
oluşması  gerekmektedir.  Bu  çöküşün  sonrasında  yüzyılın  sonunda,  eskisiyle 
bağlantılı ama yapım ve dağıtım açılarından çok farklı yeni bir sinema oluşmaktadır.  
 
 
 
3.2-)    
YEN  LAT N AMER KA S NEMASI 
 
Latin  Amerika  Sineması  1990’ların  başında  yaşadığı  sorunlardan  sonra 
1990’ların  ortasından  itibaren  yeniden  yükselişe  geçmeye  başlamıştır.  Bu  yükseliş 
hem  nicelik  hem  de  nitelik  olarak  gerçekleşmektedir.  1990’ların  ilk  yıllarında, 
kıtanın  tamamında  toplamda  50  film  civarına  kadar  düşen  film  üretimi  2000’li 

---

 
 
127 
yıllarda  500  filmi  geçmektedir.  Latin  Amerika  sinemasında  en  fazla  film  üreten 
ülkeler olan Arjantin, Brezilya ve Meksika’nın yanı sıra daha az üretim yapan Şili, 
Peru, Kolombiya ve Venezüella gibi ülkelerde de film üretimi artmış, daha önce film 
üretimi  nerdeyse  hiç  olmayan  Uruguay,  Paraguay,  Orta  Amerika  ve  Karayip 
ülkelerinde  de  film  üretilmeye  başlanmış  ve  bu  filmler  uluslararası  festivallerde 
gösterilmeye başlanmıştır
16
. 
 
Latin  Amerika’da  film  üretiminin  yeniden  başlamasının  ve  her  yıl  giderek 
artmasının çeşitli sebepleri vardır. 1990’ların ortasında, Arjantin ve Brezilya’da yeni 
sinema  kanunlarının  çıkmasıyla  birlikte  bu  ülkeler  beş  yıl  süren  krizden 
kurtulmuştur. Her iki ülkede de sinemanın yükselişi 1995’te başladığından yeni Latin 
Amerika sinemasının başlangıç tarihi olarak bu yıl belirtilebilir. Bu ülkelerde sinema 
üretiminin yükselmesinin ardında devletin etkisi büyük olmuştur. Latin Amerika’nın 
diğer  önemli  sinema  ülkesi  Meksika’da  ise  korumacı  sinema  yasaları  1994’de 
kaldırıldığından,  Meksika  sinemasına  krizin  gelmesi  daha  geç  olmuş  ve  krizden 
ancak 1998’de çıkılabilmiştir. Devletin sinemaya etkisi bölgedeki diğer ülkelerde de 
görülmektedir.  Şili  Sinemasının  üretimini  artırabilmesi,  2003’te  30  yıllık  sansür 
yasalarının  kaldırılmasından  sonra  olmuştur.  Brezilyalı  sinemacı  Walter  Salles  de 
Latin  Amerika’da  sinemanın  yeniden  yükselişe  geçmesini,  politika  ve  kültür 
kanunlarındaki  değişimlere  bağlar  (Kaufman,  1998:  19).  lk  atılımlar  1995’den 
itibaren başlamış olsa da Latin Amerika’nın tamamında sinema üretiminin artması ve 
yeni sinemanın oluşması 2000’li yıllardan sonra olmuştur. 
                                                 
16
 
stanbul  Film  Festivali’nde  2004  yılında  ‘Latin  Amerika  Seçkisi’  başlığıyla  bölgenin  çeşitli 
ülkelerinden 20 film gösterilmiştir.  
 

---

 
 
128 
 
Latin  Amerika  sinemasının  yükselişine  ivme  kazandıran  bir  diğer  etmen  ise 
gişede çok başarılı olan filmlerdir. Arjantin’de Dokuz Kraliçe (Nueve Reinas, Fabian 
Bielinsky, 2000), Brezilya’da Tanrıkent (Cidade de Deus, Fernando Meirelles / Katia 
Lund,  2002),  Carandiru  (Hector  Babenco,  2003)  ve  Tanrı  Brezilyalıdır  (Deus  E 
Brasileiro
,  Carlos  Diegues,  2003),  Meksika’da  Paramparça  Aşklar  Köpekler 
(Amores  Perros,  Alejandro  Gonzalez  Inarritu,  2000),  Ananı  da.....  (Y  Tu  Mama 
Tambien,
  Alfonso  Cuaron,  2001)  ve  Günah  (El  Crimen  del  Padre  Amaro,  Carlos 
Carrera, 2002) adlı filmler kendi ülkelerinde ve yurtdışında gişede çok başarılı olmuş 
ve  başka  filmlerin  önünü  açmışlardır.  Bu  filmler  aynı  zamanda  uluslararası 
festivallerde  ödüller  kazanmış  ve  olumlu  eleştiriler  almıştır.  Yeni  Latin  Amerika 
sinemasının  en  belirgin  özelliği,  bir  yandan  sanatsal  değeri  yüksek,  festivaller  için 
üretilen filmlerin  yapılması, aynı  zamanda  bu  filmlerin popüler  bir  seyirci  kitlesine 
ulaşmasıdır.  
 
Latin  Amerika’da,  yukarıdaki  filmlerle  aynı  dönemde  gişe  başarısını 
yakalayan  popüler  filmler  de  yapılmıştır  ama  o  filmlerin  başarısı  yerel  sınırları 
aşamamıştır.  Klasik  Latin  Amerika  film  türlerinin  devamı  sayılabilecek  bu  filmler 
televizyon  yıldızlarına  dayanmaktadır.  Latin  Amerika’da  ulusal  ve  uluslararası 
seyirciler için yapılan filmler ayrımı gözükmektedir ve Latin Amerika’da sinemacılar 
seyirciye yeniden yerli filmler seyrettirme alışkanlığı kazandırmaya çalışmaktadır.  
 
Latin  Amerika  sinemasının  yükselişindeki  bir  diğer  önemli  etmen  ise 
küreselleşmedir.  Küreselleşmenin  sağladığı  olanaklar  sayesinde  sinemacılar 

---