49
ekspedisiyanın gəlişi ilə onların ağır, əzablı və iztirablı
günləri arxada qalırdı.
Günortaya az qalmış kapitan Xuanın sağ qalmış dəstəsi
vadinin düz ortasında ekspedisiyanın əsas heyəti ilə sevinc
sədaları altında görüşdü. Həmin qüvvə ekspedisiyanın bir
hissəsi idi. Həmin dəstəyə kapitan Karl Kesada başçılıq
edirdi. Xoşbəxtlikdən Migelin atası kapitan Leon da
başçılıq etdiyi dəstə ilə bu qüvvənin tərkibində idi. Ata ilə
oğul sevinc hissilə hamının gözü qarşısında bir-birilərilə
qucaqlaşdılar. Kapitan Leon çox yaxşı başa düşürdü ki,
əgər sağ qalan konkistadorlar belə bir kökdədirlərsə və
dəstənin yarısı həlak olubsa, deməli onlar bu neçə həftəni
Araukaniyada yalnız ölüm ilə üzləşiblər.
Onlar öz yoldaşlarını əsirlikdən azad etməklə böyük
qəhrəmanlıq göstərmişdilər. Bu əməliyyat, ağır döyüşlərdə
sınanmış bir çox döyüşçülərin həyatlarına son qoymuşdu.
Lakin sağ qalanlar ekspedisiya iştirakçıları tərəfindən
qəhrəman kimi qarşılandılar. Dərhal əldən düşmüş konkis-
tadorlar yeməklə təmin olundular.
Kapitan Karl ekspedisiya rəisindən aldığı tapşırığa əsa-
sən, vaxt itirmədən, mümkün qədər qısa müddətə öz dəstə-
sini And dağlarına çatdırmalıydı. Lakin o, burada nə
kapitan Xuanı sorğu-suala tuta bilir, nə də ki, yaralıların
müayinəsi ilə məşğul ola bilmədi. Bundan əlavə kapitan
50
Karl əldən düşmüş kəşfiyyatçı dəstəni özü ilə bu ağır
yürüşə götürə bilməzdi. Çünki bütün qoşun ləng hərəkət
edəcək.
On beş dəqiqəlik istirahətdən sonra kapitan Karl onlara
izah etdi ki, bir-iki saatdan sonra polkovnik Alonso əsas
qüvvə ilə vadinin cənubunda yerləşən meşənin girəcəyinə
gələcək. Onlar ora getsələr daha yaxşı olar. Əlbəttə, onu
başa duşmək olardı. Odur ki, kapitan Xuan onların hamı-
sına yaxşı yol arzulayaraq, vadinin cənubuna getməyi
qərara aldı. Migel bir an çıxılmaz vəziyyətdə qaldı. O,
bilmirdi nə etsin, atası ilə döyüşə yollanmaq üçün öz dəstə-
sindən ayrılsın, yoxsa kapitan Xuan ilə axıra kimi bir yerdə
olsun? Əlbəttə o, başladığı işi başa çatdırmalı idi, bundan
əlavə uşaqlıq dostu Osvaldonu belə bir vəziyyətdə qoyub
heç yana gedə bilməzdi.
Qısaca istirahətdən sonra kapitan Karl öz dəstəsi ilə yola
düzəldi. Kapitan Xuan isə vaxt itirmədən vadinin cənu-
bunda yerləşən kəndə yollandı. Həmin kənd meşədən 300-
400 metr aralı yerləşirdi. Polkovnik Alonso əsas qüvvə ilə
meşənin ağzında görünən kimi Xuangil onların yanına
gedəcək.
Kəşfiyyatçılar həmin kəndə çatan kimi üç evdə mövqe
tutub istirahət etməyə başladılar. Cəmi bir keşikçi qoyuldu.
İndi onlar özlərini vadidə çox sərbəst hiss edirdi. Artıq tam
51
arxayınlıqla demək olar ki, bu ərazidə üstünlük konkis-
tadorların əlinə keçmiş və onlar bütün ətrafı nəzarət altında
saxlayırdılar. Maraqlısı odur ki, vadinin şərq hissəsindən
keçən çayın o biri sahilindən araukanların səsi gəlirdi.
Konkistadorlar sahili keçən kimi çox güman ki, düşmən ilə
silahlı toqquşma baş verəcək. Düzdür, Migel bu haqda öz
atasına xəbər verir və çayı keçən zaman ehtiyatlı olmasını
xüsusilə tapşırdı.
Söz yox ki, araukanlar əvvəlki döyüş taktikalarını
dəyişəcəklər. Ümumiyyətlə, açıq döyüşdən boyun qaçıra-
caqlar. Hazırda onlar qalın meşələrdə, dağ keçidlərində,
sıldırım qayaların üstündə və başqa qeyri-adi yerlərdə
mövqe tutmalıydılar. Ançaq indi maraqlıdır, araukanlar
mülki əhalini özlərilə sürükləyəcəklər, ya yox? Özləri ilə
aparsalar, onda onların geri çəkilməkləri ləng baş verəcək.
Belə olan halda onlar, hətta sürətli manevrdən də məhrum
olacaqlar. Konkistadorlar bu fursətdən səmərəli istifadə
etməlidir. Ekspedisiyanın özəyini təşkil edən süvarilər hər
yerdə düşməni qabaqlayaraq ona sarsıdıcı zərbə endirməli-
dirlər.
Azdan-çoxdan kapitan Karl, Anqud körfəzinin sahilində
gedən müzakirə zamanı çıxarılan qərarı kapitan Xuana
çatdırmışdı. Artıq kəşfiyyatçılar ekspedisiyanın üç istiqa-
mətdə Araukaniyaya hücum etməsindən agah idilər. İndi
52
başa düşmək olar ki, araukanlar nəyə görə belə tezliklə bu
vadini tərk etmişdilər. Onlar ispanların yaxınlaşdığını görən
kimi burdan uzaqlaşmağı məsləhət bilmişdilər.
İş orasındadır ki, dünən səhər tezdən Anqud körfəzinin
şimal sahilini tərk edən konkistadorlar artıq vadiyə kimi
gəlmişdilər. Onda belə çıxır ki, hindular ispanların irəliləyi-
şinə maneəçilik törətməyiblər, onlar da fürsətdən istifadə
edib Araukaniyanın içərilərinə sürətlə irəliləmişdilər.
Kəşfiyyatçıların xilasına yollanan süvari dəstəsi onları
istehkam olan kənddə müəyyən etməsələr, axtarışı hansı
istiqamətdə aparaçaqları bəlli deyildi.
Migelgil təxminən bir saat istirahət etmişdilər ki, birdən
kapitan Karlın başçılıq etdiyi dəstə çayı keçdikləri yerdə
araukanların qurduqları pusquya düşdü. Çıxılmaz vəziyyət-
də qalan konkistadorlar odlu silahlardan istifadə etmək
məcburiyyətində qaldılar. Kəşfiyyatçılar kəndin yüksək
nöqtəsinə toplaşaraq oradan səs gələn tərəfə nəzərlərini
yönəltmişdilər. Məsafə uzun olduğundan və doyüş çayın o
tayındakı yüksəkliyin arxasında getdiyindən savaş yerinə
gözucu da olsun, baxmaq mümkün deyildi. Döyüş elə
gözlənilməz halda başlamışdı ki, hətta konkistadorların on
nəfərə yaxın əsgəri çayı keçib qurtarmamışdı.
Dostları ilə paylaş: |