Ramiz Dəniz
Yüklə 3,47 Mb. Pdf görüntüsü
|
533 köməkçi bir gəmi kimi ekspedisiyanın tərkibində qalacaq- dır. İkinci gəmi isə, bu birisindən xeyli fərqlənməli idi. Alonso Portobeloda gəmi axtarışı ilə məşğul olanda birdən ona bildirdilər ki, Çilinin general-kapitanı Onyes de Loyola və kralın xüsusi nümayəndəsi polkovniki təcili surətdə Santyaqoya çağırırlar. Özü də ki, Alonso oraya, ixtiyarında olan bütün əsgərlərlə gəlməlidir. Nizam- intizama bir zabit kimi həmişə riayət edən polkovnik tərəddüd etmədən Qızıl Kastiliyanın Sakit okean sahilinə yollanır, oradan isə birbaşa Santyaqoya üz tutur. Santyaqoda Alonsoya kral II Filippin Çilinin general- kapitanına ünvanladığı məktubu verirlər. Naməni oxuyan- dan sonra o, dəhşətə gəlmişdi. Araukaniyada gedən müharibənin nəticəsi kralı hiddətə gətirmiş və həmin müvəffəqiyyətsizlikdə İspaniyanın zəhimli monarxı birbaşa polkovnik Alonsonu ittiham edirdi. Kral qarşısında günahlarını yumaq üçün o, ixtiyarında olan bütün qüvvələri toplayıb Çilinin hakimi ilə birlikdə, Bio-Bio çayından bir qədər aşağıda olan araukanların strateji cəhətdən möhkəm və lazımlı sayılan mövqeləri ələ keçirməli və heç olmasa həmin mövqelərdə möhkəmlənməlidirlər. İş ondadır ki, son döyüş əməliyyatları zamanı konkistadorların darmadağın edilərək məhv olunmasına dair kral nümayəndəsi birtərəfli istintaq aparmış və həmin məğlubiyyətlərdə yalnız bacarıqlı
534 sərkərdəni ittiham etmişdi. Heç kimin qarşısında əskilməyi xoşlamayan, xüsusən də ona qarşı nahaq ittiham sürüləndə, Alonso özünü lazımi səviyyədə müdafiə etməyə can atır və öz oponentlərini dialoq vasitəsilə düzgün mövqedən çıxış etmədiklərini sübuta yetirirdi. O, çox yaxşı bilirdi ki, bu işdə Çilinin general-kapitanı xüsusi rol oynayaraq, döyüş zamanı baş verən uğursuzluqlarda özünün günahı olmadığı- nı sübuta yetirməyə çalışmışdı. Həmin məsələ qaldırılan zaman Alonso hər ikisinə qətiyyətlə bildirmişdir ki, həmin məğlubiyyətlərdə heç bir günahının olmadığına baxmaya- raq, o, can-başla kralın verdiyi tapşırığı yerinə yetirəcək. Bu fikirlə razılaşmayan kral nümayəndəsi polkovnikə dedi: - Don Alonso, Araukaniyaya hücum iki istiqamətdə başlamışdı şimal və cənub-qərb. Bildiyiniz kimi don Onyes de Loyolanın başçılıq etdiyi qoşunlar Bio-Bio çayından aşağıda yerləşən düşmən mövqelərini ələ keçirmişdi və Araukaniyanın işğalını başa çatdırmaq üzrə idi. Yalnız sizin ekspedisiya cənubda ələ keçirilən mövqeləri düşmənə təh- vil verdikdən sonra şimaldakı mövqelər bir-birinin ardınca itirildi. Mənə elə gəlir ki, artıq izahata ehtiyac yoxdur. - Don Alonso, keçmişdə nə baş veribsə, mən hər şeyi yaddan çıxarmağa hazıram. - Onyes de Loyola rişxəndlə dilləndi. - İndi birgə əməliyyatlar barəsində düşünmək lazımdır.
535 Əlbəttə, polkovnik ona qarşı yürüdülən qərəzli fikirlərlə razılaşa bilməzdi. Çünki danışıqlardan aydın başa düşmək olurdu ki, həmsöhbətləri olmayan bir şeyləri onun boynuna yıxmaq istəyirlər. Alonso üzünü kral nümayəndəsinə tərəf tutaraq qürurla dedi: - Gün kimi aydındır ki, Araukaniyada gedən müharibədə baş verən uğursuzluqlarda mənim heç bir taqsirim yoxdur. Bunu siz bilməsəniz də, general-kapitan Onyes de Loyola çox yaxşı bilir. – Axı, siz əldə edilən qələbəni, cənubda fəaliyyət göstə- rən ekspedisiyanın uğursuzluğu nəticəsiində əldən verdiniz. - deyə kral nümayəndəsi hüzünlə dilləndi. - İndi həmin qələbini təzədən əldə etməliyik. - Sizə bildirmək istəyirəm ki, cənubda fəaliyyət göstərən ekspedisiya lazımi qələbəni əldə etmişdi. - deyə Alonso qamətini şax tutaraq qətiyyətlə dilləndi. - Sadəcə olaraq bizə kömək gəlmədiyindən araukanlar bütün cəbhə boyu hücuma keçərək, öz torpaqlarını azad etməyə müvəffəq oldular. Birincisi, biz öhdəmizə düşən missiyanı yerinə yetirərək, Araukaniyanın mərkəzinə doğru irəlilədik. İkin- cisi, biz işğal edilmiş ərazidə dövlət inzibati orqanlarını yaratdıq. Üçüncüsü, qüdrətli kralımız olan əlahəzrət II Filippin növbəti tapşırıqlarını yerinə yetirmək üçün Araukaniyanın işğal edilən mövqelərimizi kapitan qraf
536 Ferdinand Morelosa təhvil verərək, Qəraib dənizi sahilinə yollandım. Dördüncüsü, general-kapitan Onyes de Loyola- nın başçılıq etdiyi qüvvələr Bio-Bio çayını keçəndən sonra araukanların bütün dəstələrini darmadağın etməli və bizim qüvvələr Araukaniyada birləşməli idi. Təəssuflər olsun ki, general-kapitan həmin işin öhdəsindən gələ bilmədi. - Cənab polkovnik, siz sözlərinizdə yanılırsınız. - Çilinin hakimi ayağa qalxaraq dərhal öz etirazını bildirdi. - Mənim ixtiyarımda kifəyət qədər qüvvə yox idi ki, arxanı boş boşuna qoyaraq Araukaniyanın mərkəzinə qədər irəliləyim. Hamı çox yaxşı bilir ki, araukanlar əsas qüvvələrini ölkənin şimalında yerləşdirmişdilər, 7-8 ay müddətinə isə onların qüvvəsi təxminən üç dəfə artmışdı. Belə bir təhlükəli sindrom ilə mən üzləşə bilməzdim. Onlar hər tərəfdən bizi mühasirəyə ala bilərdilər. - Don Onyes, etiraf etməlisiniz ki, müəyyən səhvlərin ucbatından biz Araukaniyada tam qələbə əldə edə bilmədik. - deyə Alonso həmsöhbətinə iti bir nəzər salaraq aludəliklə dilləndi. - Araukaniyada döyüş əməliyyatları başlayan kimi siz dayanmadan ölkənin içərilərinə irəliləməliydiniz. Lakin siz azacıq bir yürüşdən sonra şimalda gözləmə mövqeyi tutdunuz. Sizin fəaliyyətsiz halda bir yerdə durmağınız, düşmənin qruplaşmasına imkan yaratdı və araukanlar 7-8 aydan sonra sizin tutduğunuz mövqelərə hücum etdilər.
Yüklə 3,47 Mb. Dostları ilə paylaş:
|