Ramiz Dəniz
Yüklə 3,47 Mb. Pdf görüntüsü
|
73 - Bugünkü döyüşlərin nəticəsi hamınıza bəllidir. Şəxsən həmin nəticə məni qane etmir. Biz böyük itkilərə məruz qalmışıq. Hələ də bir çoxları araukanları ciddi rəqib kimi qəbul etmək istəmir. Bir çox döyüşçülər əsl taktiki döyüşü kəşfiyyata yollanmış döyüşçülərdən öyrənməlidir. Axırıncı döyüş zamanı onlar 5 nəfərlik qüvvə ilə düşmənin 20 nəfərlik qüvvəsini sıradan çıxartmışdılar. Biz isə bu qədər qüvvə ilə cəmi on dörd nəfərlik qüvvəni məhv edə bilmişik. Bu ki, biabırçılıqdır. Belə getsə, biz qələbənin üzünü görə bilməyəcəyik. Mənim əsas iradım leytenant Kamaçoyadır. Onun əsgərləri dəstənin kəşfiyyatçı funksiyasını yerinə yetirirdi. Onların səhlənkarlığı ucbatından biz hinduların qurduqları pusquya düşdük. Hələ bu azmış kimi onun əsgərləri hücuma keçdilər. - Həmin döyüşdə mənim heç bir təqsirim olmayıb. - deyə Kamaço atasının üzünə baxmadan sıxıla-sıxıla dillən- di. - Əsgərlərim öz funksiyalarını yerinə yetirirdilər. Hamı çox yaxşı bilir ki, keçid çox dar idi və hər tərəf sıx kolluqlarla örtülmüşdü. Araukanların orada pusqu qurması heç kimin ağlına belə gəlməzdi. Döyüş ani surətdə baş verdi. Sanki araukanlar yerin altından çıxdılar. Oxlar hər tərəfdən yığdırılırdı. İlkin saniyələrdə bizdən altı nəfər oxla vuruldu. Məhz ondan sonra qəzəb içində olan əsgərlər hücuma keçdilər. Heç təsəvvürümə gətirməzdim ki, arau-
74 kanlar belə cidd-cəhdlə müqavimət göstərəcəklər. Mənə elə gəlir, həmin döyüşdə mən heç bir səhvə yol verməmişəm. - Həmin döyüşdə kəşfiyyatçıların pusquya düşməsi labüd idi. - deyə kapitan Filipp Odovaldo ciddi halda dilləndi. - Çünki biz bir cərgə ilə hərəkət edirdik. Sərbəst fəaliyyət göstərməyə heç bir imkan yox idi. Təbii şərait buna imkan vermirdi. Araukanların gizləndiyi yer bizim üçün əlçatmaz sayılırdı. Mənə elə gəlir, bu işdə leytenant Kamaçonu günahkar saymaq olmaz. Araukanlar həmin yerdə pusqu qurmaqları ilə nə etdiklərini çox yaxşı bilirdilər. Kapitan Filipp bir əmi kimi öz qardaşı oğlunu müdafiə etmək fikrində deyildi. O, bir zabit kimi mövcud reallığı izah edirdi. Əsl həqiqət də elə onun dediyi kimi idi. İndi isə bundan sonra nə etmək lazım gəldiyini müzakirə etmək gərəkdir. Bütün nöqsanları aradan qaldırılmaqla əsas tədbirə əl atmaq lazımdır idi. Bundan əlavə döyüş vaxtı ispanların əlinə altı yaralı hindu əsir düşmüşdü. Bu məsələ ilə bağlı Karlos söz aldı: - Möhtərəm sinyorlar, bizim əlimizə altı nəfər yaralı hindu əsir düşüb. Daha doğrusu, silahdaşları onları döyüş meydanında atıb qaçıblar. Onların aqibəti neçə olaçaq?
75 - Bir cani kimi onların hamısı edam edilməlidir! - deyə kapitan qraf Xuan tərəddüd etmədən dilləndi. - Onların hamısının əli ispan əsgərinin qanına bulaşıb. - Onların hamısını pusqu qurduqları yerdə ağaçlardan asmaq lazımdır. - deyə Kamaço hiddətlə dilləndi. - Qoy on- dan sonra araukanlar bilsinlər ki, kimə qarşı pusqu qururlar. - Buna dair başqa təklif yoxdur? - deyə polkovnik başını təəssüflə yellədərək, müəmmalı tərzdə dilləndi. Bu o demək idi ki, polkovnik Alonso bu məsələyə dair zabitlərdən başqa təklif gözləyir. Yəni, hələlik edamdan söz gedə bilməz. Onun fikrini dərhal oxuyan kapitan Filipp üzünü qardaşına tərəf (Alonsoya) tutub ehtiramla dedi: - Mənə elə gəlir, əsirləri tələm-tələsik edam etmək hələ tezdir. Biz əsirləri özümüzdə girov kimi saxlamalıyıq. Biz azğın düşmənlə müharibəyə başlamışıq. Həmin əsirlər bizə, döyüş əməliyyatları başa çatana qədər gərəkli olacaqlar. - Sinyor Filipp, bizim əlimizdə olan əsirlər İspaniya krallığının qatı cinayətkarlarıdırlar. - deyə qraf Xuan qəti olaraq bu fikrə dair öz etirazını bildirdi. - Onların hamısı məhkəməsiz edam edilməlidirlər. - Mən isə Filipplə tamamilə razıyam. - deyə polkovnik başını dik tutaraq qrafa nəzər salmadan iradə ilə dilləndi. - Mən məgər dedim ki, əsirlər məhv edilsin? Əlinə silah alan araukanların hamısı, bizim krallığın və əzəmətli kralımız II
76 Filippin qatı cinayətkarları sayılırlar. Söz verirəm ki, onların hamısı sərt üsullarla cəzalandırılacaqlar. Heç kimə aman verilməyəcək. - Mülki əhaliyə də? - deyə qraf Xuan maraqlandı. - Don Xuan, Araukaniyaya ayaq basan ispan əsgəri yalnız qayda-qanun yaratmaq üçün bura gəlibdir. - deyə polkovnik hökmlə dilləndi. - Biz bura ona görə gəlməmişik ki, Araukaniyada cəllad funksiyasını yerinə yetirək. Mülki əhali döyüş əməliyyatlarında iştirak etmirsə, onların hamısı tətbiq olunacaq cəza tədbirlərindən azad ediləcəklər. Həm də mən heç kimə ixtiyar vermərəm ki, əyninə ispan əsgəri- nin libasını geymiş adam burada mülki əhalinin qanını axıtsın. Cəllad və ya qatil üsullar bizim ekspedisiyadan uzaq olmalıdır. Biz bura yalnız və yalnız araukan döyüşçülərinə qarşı döyüşməyə gəlmişik. Zəfər bayrağını Araukaniyanın mərkəzinə sancandan sonra, İspaniyanın qoyduğu qayda- qanunlarını bu ölkədə bərpa edilərkən, kimin haqlı, kimin haqsız, kimin cinayətkar, kimin təmiz olduğunu qoy inzibati orqanlar araşdırıb müəyyən etsinlər. Nə qədər ki, Araukaniyada muharibə gedir, biz özümüzün əsgəri borcumuzu şərəflə yerinə yetirməliyik. Artıq düşmə- nin məğlubiyyəti göz qabağındadır. Biz ispan imperiyasının ayrılmaz hissəsi sayılan Araukaniyanın cinayətkar ünsürlər- dən təmizləməliyik. Lakin əlimizə keçən əsirlərə qarşı heç
Yüklə 3,47 Mb. Dostları ilə paylaş:
|