105
VIII fəsil. „Qanlı vadi“
Süvari dəstəsi hava qaralana qədər Anqud körfəzinin
şərq sahilinə çatdı və elə oradaca gecələdilər. Döyüşdə
itirdikləri silahdaşlarını elə çayın sahilindəki döyüş
meydanında təpənin üstündə basdırdılar.
Ertəsi günü dəstə sahil kənarı ilə cənuba doğru hərəkət
edəndə, arukanların qurduqları növbəti pusquya düşdülər.
Həmin pusqu əvvəlkinə nisbətən çox zəif idi və
konkistadorlar çox asanlıqla həmin səddi keçdilər. Lakin
buna görə onlar dörd silahdaşlarını itirdilər. Ondan sonra
vadiyə daxil olmağa az qalmış konkistadorlar araukanların
qurduqları daha bir pusquya düşürlər. Daha beş nəfər
itirməklə onlar vadinin sərhədinə yaxınlaşırlar.
Vadi demək olar ki, hər tərəfdən dağlarla əhatə
olunmuşdu. Lakin vadinin qərb hissəsində hündürlüyü bir
kilometrədək olan alçaq dağlar yerləşirdi. Kapitan Xuanın
başçılıq etdiyi süvari dəstə münasib keçid taparaq, hündür-
lüyü təxminən 700 metr olan yüksəklikdə dayanmışdı.
Buradakı dağlar şərqdə dayanan dağlara nisbətən meşələrlə
örtülmüşdü. Belə bir meşəlikdə gizlənəndə onları aşağıdan
görmək çox çətin idi. Məhz buna görə də aşağı
düşməmişdən əvvəl böyük bir hazırlıq işləri görmək lazım
idi.
106
Kapitan Xuanın yarası həddindən artıq möhkəm
ağradığından o, dəstəyə komandanlığı kapitan Alonsoya
tapşırmışdı. Bütün qərarları da məhz Alonso çıxarmalıydı.
Onsuz da Alonso on dörd nəfərlik yaralı ilə yüzlərlə
düşmənin meydan oxuduğu vadiyə enə bilməzdi. Xuanın və
bir çox konkistadorların yaralarını irin basırdı. Onların
həkimə böyük ehtiyacı vardı. Yaralıların çoxu, hətta
sayıqlamağa başlayırdı. Bəzi hallarda Xuan huşunu itirirdi.
Luis isə çoxlu qan itirdiyindən artıq havalanmışdı.
Yarasının ağrısı onu rahat buraxmırdı. Belə bir yaralılarla
Alonso duşmənə qarşı heç bir döyüş apara bilməzdi. O,
istirahət etmək üçün hələlik hamıya icazə verir.
Konkistadorlar ağacların arasında mövqe tutub müvəq-
qəti olaraq, burda düşərgə yaratdılar. Aşağıdan bura
görünməsə də, çox güman ki, araukanlar ispanların gəlişin-
dən xəbərsiz deyildilər. Alonso yəqin bilirdi ki, aborigenlər
onların hər bir addımını izləyirlər. Belə olan halda onlar hər
an konkistadorların üstünə hücum çəkə bilərlər.
Hər tərəfə keşikçilər qoyuldu. Günorta yeməyini bişir-
mək üçün tonqal qalandı. Eyni zamanda yaralılara yardım
etmək üçün əməli tədbirlərə al atmaq lazım idi. Əlbəttə,
burada cərrahiyyə əməliyyatından söz gedə bilməzdi.
Onların ağrısı o qədər möhkəm idi ki, bəziləri, hətta dözə
bilməyib qışqırmağa məcbur olurdu. Bu iztirabın qarşısı
107
alınmalıydı. Yaralıların hamısı demək olar ki, bir yerdə
yerləşdirilmişdi. Luis ilə kapitan Xuan yerdə uzanmışdılar.
Xuan yaralarının ağrısını hiss etməməkdən ötrü, səhər
açılandan bəri elə hey şərab içirdi. Hazırda isə gözlərini
yumaraq rahatca uzanmışdı. Hərdənbir isə özündən asılı
olmayaraq, o, inildəyirdi. Luis isə bir böyrü üstə uzanaraq
ağrıdan səsini çıxartmamaq üçün dodaqlarını çeynəyirdi.
Migel də yaxınlıqda oturub istirahət edirdi.
Bir neçə dəqiqə keçəndən sonra Lope ilə Xulio Luisin
sarğısını dəyişmək üçün bura gəldilər. Onlar Luisin ən
yaxın dostları idi. O, Migelin yaxınlıqda olmasından
xəbərsiz idi. Luis üzünü göydəki buludlara tərəf tutaraq
iztirabla dedi:
- Deyəsən, hamınız hücuma hazırlaşmısınız? Hayıf ki,
ayağa qalxa bilmirəm.
- Luis, sən özün taqsırkarsan. - deyə Xulio həqarətlə
dilləndi. - Hamı geri çəkilən zaman, sən onların əhatəsində
qalaraq döyüşü davam etdirdin.
- Elə yamaca qalxan zaman onlar məni oxla vurdular. -
deyə Luis əzgin halda izahat verməyə başladı. - Mənə elə
gəldi ki, ox uzaqdan atıldığına görə, kürəyimə yalnız ucu
girib. Yanımdakı əsgər açıqlıqda olduğu üçün onu üç-dörd
yerdən vurdular. Mən yalnız aşağı düşməyə imkan tapdım.
108
- Aşaqı düşəndən sonra sən müqaviməti dayandıra bilər-
din. - deyə Lope narazı halda dilləndi. - Hərəkət etdikcə,
sənin yarandan qan iri həcmdə tökülürdü. Açığını desəm,
mən elə bildim ki, sən həmin döyüşdən sağ çıxmayacaqsan.
- Düz deyirsən, Migel olmasaydı araukanlar məni çox-
dan məhv edərdilər. - deyə Luis təmiz ürəklə etiraf etməli
oldu. - Acığı mən ondan belə mərd hərəkəti gözləməzdim.
Belə bir çıxılmaz vəziyyətdə Migel öz həyatını risqə
qoyaraq, məni ölümün pəncəsindən xilas etdi.
- Doğru deyirsən? - deyə Xulio öz dostuna təəccüblə
nəzər salaraq maraqla soruşdu
- Belə bir vəziyyətdə mənim zarafat etməyə halım
yoxdur. - deyə Luis ağrıdan zarıldadı.
- Sən isə onun haqqında pis fikirləşirdin. - deyə Xulio
üzünü qaşıyaraq təşəxxuslə dilləndi.
- Bütün dəstə elə hey Migelin döyüşdə göstərdiyi şəxsi
igidliyindən danışır. - deyə Lope aludəliklə dilləndi. - Qısa
müddətə o, hamıdan çox aborigen məhv edib.
Migel onların söhbətinə qulaq asmamaq üçün cəld
həmin yerdən uzaqlaşdı. O, aşağı enən cığırdan bir qədər
aralıda uçurumun üstündə yerləşən iri daşın üstündə
əyləşərək, əlinin altında olan vadini nəzərdən keçirməyə
başladı. Necə olsa da, növbəti hərbi əməliyyatlar məhz
vadinin özündə keçiriləcək. Vadinin girişinin və çıxışının
Dostları ilə paylaş: |