101
Migeli çıxılmaz vəziyyətdə qoyurdu. Hiss olunurdu ki,
kapitanın aldığı yara ağır idi. Çünki o, sağ əlindən istifadə
edə bilmirdi. Sol əli ilə isə yalnız düşmənin hücumlarını dəf
etməyə macal tapırdı.
Migel çox yaxşı başa düşürdü ki, o, belə bir vəziyyətdə
çox müdafiə oluna bilməz, Xuan isə müqavimət göstərməz.
Onlara hökmən əlavə qüvvə lazım idi. Migel arxaya dönüb
gördü ki, arbalyotçular Lope ilə Xulio öz silahları ilə
kapitana yaxınlaşan hinduları lokallaşdırmağa çalışırlar.
Lakin bu kifayət deyildi, nicat yolu yalnız döyüş yerinə
yaxınlaşıb, orada kapitana bilavasitə kömək etməkdən
ibarət idi.
Bu döyüşdə yaralanan konkistadorlar yalnız çaya daxil
olmaqla özlərinə təhlükəsiz yer tapırdılar. Çay sürətlə
axdığından onlar çayın kənarında dayanmaqla kifayətlənir-
dilər. Araukanlar qorxularından onlara yaxınlaşa bilmirdi-
lər. Çünki çayın ağzında dayanan atıcılar dərhal onları
məhv edərdilər.
Elə bu vaxt bütün üstünlük araukanlarda ola-ola böyük
dönüş yarandı. Onlar biri-birilərinə nəsə xəbər verməklə,
yamac istiqamətində döyüş meydanını tərk etməyə
başladılar. Görünür, onlar böyük təhlükənin yaxınlaşdıqını
hiss edirdilər. Araukanlar biri-birilərinə kömək etməklə
102
döyüş meydanından uzaqlaşırdılar. Onlar özlərilə yalnız
yaralıları götürməklə kifayətlənmişdilər.
Kapitan Alonso bir neçə yüz metr qabaqda bu çayı
keçərək, 30 nəfərlik süvari ilə təpə istiqamətində hücuma
keçmişdi. Mühasirəyə düşməkdən qorxan düşmən tələsik
halda bu təhlükəli yerdən uzaqlaşdı. Süvarilərin gözlənil-
məz gəlişi nəinki kapitan Xuanın, hətta bir çox konkista-
dorun həyatını ölümün pəncəsindən xilas etmişdi.
Son döyüşdə axırıncı gücündən istifadə edən Migel
tamamilə əldən düşmüşdü və düşmən uzaqlaşan kimi o,
arxası üstə yerə sərildi. O, başqalarına nisbətən bu döyüşə
həddindən artıq çox güc sərf etmişdi və daimi hərəkətdən
onun bədəni keyiyərək daşa dönmüşdü.
Migel yerə yıxılanda Xuan elə bildi ki, onu vurublar. O,
sol əli ilə yarasından tutaraq həqarətlə dedi:
- Səni də vurdular? Araukanlar lap...
- Mənə heç nə olmayıb. - deyə Migel onun sözünü
kəsərək sakit halda dilləndi və kapitanın solğun üzünə
diqqətlə nəzər salaraq süst halda sözünə davam etdi. -
Sinyor, yaranız necədir? Sifətinizdən görünür ki, siz çoxlu
qan itirmisiniz.
- Boş şeydir! - deyə kapitan dərindən köksünü ötürərək
bikef halda dilləndi. - Təəssüflər olsun ki, araukanlar bizim
əlimizdən çıxıb qaçdılar.
103
Əlbəttə, bu boş şey deyildi. Kapitan aldığı yaradan bərk
əziyyət çəkirdi. Ona görə ki, onun yarasından xeyli qan
axmışdı. Yalnız döyüş qurtarandan sonra o, qanı saxlamağa
müəssər olmuşdu. Onunla paralel olaraq qraf Filippin də
vəziyyəti pis idi. Qraf aldıqı yaradan axsamağa başlamışdı.
Yaralı olmasına baxmayaraq, o, geri qaçdığına görə kapitan
Xuanın və bir çox silahdaşlarının gözündən düşmüşdü.
Qraf ispan idalqosu kimi düşmənin hücumuna tab gətirərək,
onlara layiqincə müqavimət göstərməli idi.
Kapitan Xuanın fikrincə, ümumiyyətlə bu döyüş kon-
kistadorlar üçün pis şəraitdə keçmişdir. Bunun nəticəsində
konkistadorlar bu döyüşdə çoxlu itki vermişdilər; onlardan
yeddisi öldürülmüş, doqquzu isə yaralanmışdır. Buna
baxmayaraq, kapitan Xuan az saylı qüvvə ilə düşmənin 26
nəfər döyüşçüsünü öldürmüş və təxminən o qədərini də
yaralamışdır. Bu işdə atıcılar böyük rol oynamışdır. Atıcılar
olmasaydı, araukanlar qısa müddətdə sahilə çıxan konkista-
dorları darmadağın edə bilərdilər. Aparılan sorğuya görə bu
döyüşdə düşmənin yüzə yaxın döyüşçüsü iştirak etmişdir və
onların ox atanları xüsusilə fərqlənmişdir. Çünki bütün
zərər çəkmiş konkistdorlar məhz oxlardan xəsarət almışdı-
lar. Qəribə də olsa, bu fakt idi. İspanların əynində kirasa
olmasaydı, onların itkisi daha da çox ola bilərdi.
104
Artıq neçənci döyüş idi ki, Migel xəsarət almadan
salamat çıxırdı. Onun məğlubedilməzliyi bütün konkista-
dorların beyninə həkk olunurdu. Həqiqətən də o, qeyri-
bərabər döyüşlərdə çıxılmaz vəziyyətlərdən qalib kimi
çıxırdı. Bu günki döyüşdə o, düşmənin doqquzunu öldür-
müş, dördünü isə yaralamışdı. Belə bir nəticəni heç kim
göstərə bilməmişdir. Hətta iki silahdaşını ölümün pəncə-
sindən qurtarmışdı. Düzdür, kapitan Alonso süvari dəstəsilə
köməyə gəlməsəydi, kim bilir, Xuan ilə Migelin aqibəti
necə olacaqdı? Bəlkə də bu döyüş onlar üçün sonuncu ola
bilərdi.
Bu döyüş onu sübut etdi ki, hazırki durumda bütün
üstünlüklər konkistadorların əlində olmasına baxmayaraq,
araukanlar elə-belə ispanlara təslim olmaq istəmir və
ölkənin hər bir mühüm yerində ciddi müqavimət göstərə-
cəklər. Bununla da onlar ispanların iti sürətli yürüşünə ciddi
maneə yaradırdılar. Konkistadorlar çox yaxşı başa düşdülər
ki, bu ölkədə qələbəni əldə etmək heç də asan olmayacaq.
Bunun üçün onlar çoxlu qurbanlar verməli olacaqlar.
Dostları ilə paylaş: |