Rasim gəNZƏLİ qizil türkləRDƏN
Yüklə 9,47 Mb. Pdf görüntüsü
|
17 müəmmalı sualların sayı artırdı. Pionerə keçəndən komsomola qəbul olunana qədər onun daxili aləmində çox böyük dəyişikliklər baş vermişdi. Bu təbii ki, bütün uşaqlarda olurdu. Dünya fırlandığı kimi uşaqların da iç dünyası fırlanır, qabağa gedirdi. Amma bu uşaqda baş verən dəyişiklikər o birilərindən çox fərqlənirdi. Pionerə keçəndə müəllimlərdən çəkinsə də, atasına suallar verməkdən çəkinməmişdi. -Ata, o biri ölkələrdə də uşaqlar pionerə keçirlər? -Yox, ay bala, onlar keçmirlər. -Niyə keçmirlər ki? -Çünki onlar yaxşı uşaqlar deyillər. Bu cavab onu qane eləməmişdi. -Ancaq Sovet uşaqları yaxşı olurlar? -Yox, niyə ki? -Bəs niyə onlar pionerə keçmirlər? -Ona görə ki, onların Lenin babaları yoxdu. -Ölüb babaları? -Hə, çoxdan ölüb. -Bəs bizim Lenin babamız ölməyib? -Lenin baba ölmür. O, daim yaşayır, bizimlə birlikdə gələcəyə gedir. Bu cavab da Elçini razı salmamışdı. Amma daha sual verməmişdi atasına. Və bir uşaq dərrakəsi ilə belə suallar verdiyinə görə özü-özünü qınamışdı. Daxilində gizlənən pünhan bir hiss ona pıçıldamışdı, demişdi, hər sualı böyüklərə verməzlər. Bu suallarla böyükləri çətin duruma salmaq yaramaz. Elə o vaxtlardan sonra qəlbində yaranan hər sualın cavabını özü axtarmağa çalışmışdı. Başqalarını çətin durum qarşısında qoymaq istəməmişdi. Lakin illər-illəri əvəzlədikcə, fəsillər bir-birini amansızcasına tapdalayıb keçdikcə onun qəlbində də qəliz suallar artıb, çoxalırdı. 18 Yaşının üstünə yaş gəldikcə bu sualların mənası da dəyişirdi. Bu suallar ciddiliyini artırdıqca Elçinin xəyalı da dərinləşir, özünü bir boşluqda, havasızlıqda hiss edirdi. Ona görə daha çox tənha qalmağa çalışırdı. Ya boş bir otağa çəkilir, ya yalqız bir ağacın altına sığınır, ya da belə sualların cavabını tapmaq üçün kitabları o yandan bu yana, bu yandan o yana vərəqləyirdi. Bir də hərdən ona elə gəlirdi ki, belə tənha qalanda hardansa xeyirxah mələklər ona həqiqətin özünü danışacaqlar. Onları komsomol sıralarına qəbul edəndə uşaqların hamısı sevinirdi. Elçinin özü də üzdən sevincək görünürdü. Əslində isə qəlbində baş qaldıran qəribə duyğular ona rahatlıq vermirdi. Nə idi o narahatlığın səbəbləri? Nənəsi də, başqa ağsaqqal, ağbirçək qohumları da yaşadıqları bu dövlətin hansı yollardan keçib, buraya gəlib çıxdığını ona danışmışdılar. Otuz yeddinci ilin mənfur repressiya illərindən danışanda, danışanların özlərinin də, onlara qulaq asanların da tükləri ürpəşirdi. Söhbətlərdən belə məlum olurdu ki, o vaxtlar bizim ən qaymaq oğullarımızı, kişi hünərli qızlarımızı məhv eləmişdilər. Onların az bir qisminin adlarını sadalayanda, nənəsinin gözləri dolur, əlləri titrəyir, səsi avazıyırdı. Bu qeyrətli vətən övladlarının nə günahları vardı ki?.. Günahları bəlkə düşünməyi bacarmalarındaydı? Ziyalı, aydın, işıqlı, zəkalı olmalarındaydı? Niyə bu sistem, bu cəmiyyət robot insanları, daha çox qul psixologiyası olan insanlara önəm verirdi? Onları qabağa çəkir, vəzifə verir, şan-şöhrət zirvəsinə yüksəldirdi. Nəyə görə Tanrının insana bəxş elədiyi düşünmə, nəticə çıxarma, məntiqə gəlmə xoşbəxtliyindən insan imtina etməliydi? Düzləri düşünmək bu qədərmi bu dövlət üçün qorxuluydu? Qorxu üzərində yaranan dövlətin ömrü çoxmu uzun olacaqdı? Bu fikirləri köhnə kişilər 19 qorxularından ağızlarına belə gətirmirdilər. Elçin və onun kimi işıqlı düşünməyi bacaran yeniyetmələr isə hərdən xısın- xısın da olsa bu barədə fikir mübadiləsi aparırdılar. Komsomola keçən günü də onların belə bir söhbəti olmuşdu. Əslində dünəndən Elçinin narahatlığı özünü büruzə verirdi. Bir istəmişdi bu barədə atası ilə söhbət eləsin, ona ürəyini açsın, desin, ata, olarmı mən komsomola keçməyim? Ancaq bunun cavabını əvvəldən bildiyinə görə, bu sözləri ona deməyə cürət eləməmişdi. Bilirdi ki, atası onu qınayacaq, deyəcək, bu nə söhbətdi edirsən? İstəyirsən bizi Sibirə sürsünlər? Ya Nargin adasına aparıb güllələsinlər? Amma o gecə səhərə qədər düz-əməlli yata bilməmişdi. Arandan vurub, dağdan çıxmışdı. Axırda bir qənaətə gələ bilməyib, gecənin bir yarısı yuxuya getmişdi. Və qəribəydi, çox qəribəydi ki, yuxusunda da düşüncələrinin ardını görmüşdü. Görmüşdü ki, Ağrı dağının ətəklərində, Türkiyə görsənən yerdə onu edam edirlər. Özü də necə edam; başını edam kötüyünün üstünə qoyub, ondan günahlarını boynuna almağı tələb edirdilər. Bir yanda anası fəryad qoparırdı, bir yanda o biri doğmaları. Onların ah-naləsi göylərə ucalırdı. İşin bu yerində yuxudan ayılanda özünü qan-tərin içində görmüşdü. Ürəyi də şiddətlə döyünürdü. Durub bir stəkan su içib, yenidən yatağına girmişdi. Bu yuxusunu heç kimə danışmamışdı. Ən yaxın yoldaşlarına belə... Əvvəldən düşündüyü sualları da müəllimə verməmişdi. Bu sualların sonluğunun pis olacağından qorxmuşdu... -Bizim komsomol sıralarına keçməyimiz bu dövlətə nə verir ki? -Heç nə. Onsuz da ürəklə daşımırıq o nişanı. -Biri mən, necə daşıyım, necə ağızdolusu deyim ki, bu dövlətin komsomolçusuyam? İgidlər igidi babamı öldürüb bu dövlət. Tayfamızda olan bütün işıqlı adamları məhv ediblər. -Mənim də babam Sibirdə soyuqdan donub ölmüşdü. 20 -Mənim qohumlarımı Qazaxıstana sürgün eləmişdilər. Bütün bunlar haqqında çox düşünürdü Elçin. Bu yalançı, saxta təbliğat nəyə lazım idi? İndi dilə gətirməsələr də, çoxları keçmişdə baş verənlərdən xəbərdar idilər. O qədər ölümü, itimi, qanı, qadanı itirib yaddaşlardan silmək asan iş idimi? Çox vaxt ruhlar da danışır. Əzablar içində dünyadan gedən o əzilmiş ruhlar əməlisaleh adamların yuxusuna girir, onlarla danışır, həqiqətin harda olduğunu onlara anladırdılar. Belə həqiqətlərin bəyan olmasını, üzə çıxmasını Elçin bir yeniyetmə istəyi ilə çox arzulayırdı. Amma bu istəyini heç atasına da ürəklə deməyə cürəti çatmırdı. Axı necə olsaydı, atası da bu dövlətin yetirməsi idi. Cibində kommunist bileti gəzdirirdi. Bilirdi ki, bu mövzuda danışanda, atası söhbətdən yayınır, bir bəhanə ilə aralanıb gedirdi. Heç yuxuda gördüklərini də atasına danışmırdı. Axı o, adını hərdən pıçılti ilə eşitdiyi Türkiyə adlanan məkanı yuxularında tez-tez görürdü. Tez-tez yuxularında yol gedirdi. O yol hərdən onu çəkib, xəyal olduğu qədər uzaq, istək olduğu qədər yaxın Türkiyə sərhədlərinə gətirirdi. Bəzən sərhədləri də vurub keçirdi. O doğma yerləri qarış-qarış gəzib dolanır, elə oralarda olanda da yuxusundan ayılırdı. Yenə gözlərini bərk- bərk qapayır, yenə yatmaq, yenə yuxusunun ardını görmək istəyirdi. Belə rəngli yuxulardan sonra Elçin bir az da duyğusallaşır, xəyallaşır, nağıllaşır, romantik duyğuların qanadlarında bir az da irəli gedib, özü üçün yeni məkan, yeni zaman qururdu. Elə bir məkan ki, o məkanda dünya türklərinin birliyi var idi. Elə bir zaman ki, o zamanda həqiqəti deyənlərin dilini kökündən çıxarıb atmırdılar. Özünü dar ağacına çəkmirdilər. Belə qərib, üzücü düşüncələr onun qəlbini bütövlüklə çuğlasa da, o, yenə kitablarından aralı düşmürdü. Ədalət və həqiqətin bir qismini bu kitablardan tapsa da, digər Yüklə 9,47 Mb. Dostları ilə paylaş:
|