Reja: Qurilish qorishmalarni klassifikatsiyasi. Quruq qurilish qorishmalari va klassifikatsiyasi

Tez qotuvchan portlandsementlar (alit va C₃ A tarkibida normallashadi):
• tez qotuvchan portlandsement-PTSB (alit >50 %,C₃ A=8-10%);
• juda tez qotuvchan – PQ OB[alit >55 % (65,5 gacha), C₃ A>10 %];
Bu portlandsement turlarining maydalik darajasi, an’anaviy sementlarga qaraganda (3500-4000 sm² / g-2800-3500 sm² /g o‘rniga) yuqoriroqdir. Bu sementlarni yig‘ma temir-beton konstruktsiyalarini ishlab chiqarishda qo‘llaniladi.
Yuqori mustahkamlik portlandsementlar – PTS SS (alit mavjudligi >60%; C₃ A= 8-10 %; AMD _{ }, maydalik darajasi yuqori)
Sulьfatga chidamli portlandsement (PTS SS) vashlakli portlandsement (SHPTS SS).
Germaniya (4mil m³ ga yaqin), Frantsiya, Italiya, Gretsiya, Ispaniya, Isroil, Xitoy (har biri 1 mln m³ ga yaqin) va Rossiya.
Suv bilan yaxshi namlankvchi bunday kopirtirilgan yoki “ishirilgan” qum 400% gacha suvni (massa bo‘yicha) yutishi va ushlab turishi mumkin.
Engil inert, orta yonmas, toksik bo‘lmagan materiallar ishirilagan perlit qumi va shag‘al qurilishda keng ishlatiladi.
Perlit ishirilgan qumdan tayyorlangan shtukaturka qorishmalari devor yuzasining alohida manzarali bezagi bilan birga, yuqori tovush yutish xususiyati hisrbiga ichki xonalar qulayligini oshiradi va konstruktsiyalarning yong‘inga chidamliligini ko‘paytiradi.
Perlit shtukaturka qorishmalari - turar – uy joy, jamoat va ishlab chiqarish xonalari, yerto‘lalarning g‘isht, beton, temir – beton, knramzit betondan bajarilgan to‘siq konstruktsiyalar devor to‘siq va chegaralarning issiqlik – texnik, tovush, izolyatsiyasi va akustik xususiyatlarini yaxshilashga ishlatiladi. Qorishmalar tabiiy sharoitda qotadi.
30 mm qalinlikdagi perlit shtukaturka qatlami issiqlik uzatishi qarshiligi bo‘yicha 15 sm qalinlikdagi g‘isht devorga ekvivalent. SHtukaturkaning tovush yutish g‘ishtnikidan 1,5 baravar ko‘p.
Perlit shtukaturka bilan himoyalangan konstruktsiyalarining yong‘inga chidamliligi oddiy shtukaturkali konstruktsiyadan 2 baravar ko‘p.
Vermikulit – bu tabiiy material bo‘lib, kuydirish jarayonida xajmi 10 – 15 baravar tshadigan va oshadigan ajoyib xususiyatga ega gidroslyudalar guruhiga mansub. Bu mineral bronza – sariq, tilla rangda uchraydi, aniq kimyoviy tarkibga va faqat o‘ziga xos kristal tuzilmaga ega. U flogopit va betonning vermikulitizatsiya natijasida yuzaga keladi. Kristallar o‘lchami bir necha o‘n santimetrdan mikrongacha tebranadi.
Zichligi tarkibiga ko‘ra 2,3 dan 2.6 g/sm³ gacha uchraydi. Vermikulit formulasi – Mg₅(MgFe)₃(SiAl)₄O₁₀(OH)₂ 4H₂O. Verlikulitning kimyoviy tirkibi o‘zgarishi mumkin, bu asosan boshlang‘ich slbda xarakteri va gidrotatsiya jarayonining geokimyoviy o‘aroiti bilan aniqlanadi.
Vermikulit kam sepiluvchi zichlik bilan xarakterlanadi (80 – 200 kg/m³). Standartga ko‘ra, u 100, 150 va 200 markalarga ega. Standartga ko‘ra, ishirilgan vermikulik uchta fraktsiyaga bo‘linadi: yirik (5 – 10mm), o‘rta (0,5 – 5 mm) va mayda (≤0,5mm).
Vermikulitdan tayyorlangan yonmas, biochidamli, oqsil va kislotalar ta’siriga neytral, vaqt bo‘yicha barqaror chidamlilik, deformatsion va issiqlik – texnik xarakteristikalarga ega. Bu esa vermikulitli materialni konstruktsiya sifatida ham, issiqlik va tovush izolyatsiyasi uchun ham ishlatish samaradorligini ko‘rsatadi.
Vermikulit shtukaturkalar devorlarni ichki va tashqi bezagi uchun milatiladi, hamda issiqlik himoyasidan tashqari, tovush yutuvchi, yong‘inga qarshi va manzarali fukntsiyalarni bajarish mumkin.
Oddiy shtukaturka qorishmasiga vermikulitdan ozgina qo‘shish ham, uni elastikligini oshirib, qrtgandan so‘ng, darzlar hosil bo‘lishini kamaytiradi.Keramzit qum – zarralarining o‘lchami 0,1 – 5 mm bo‘lgan to‘ldiruvchidir.
Keramzit bu ajoyib keramik g‘ovaksimon shag‘al, u quyidagi xususiyatlarga ega: yengillik va bqori chidamlilik; issiqlik va tovush izolyatsiyasi; yong‘inga chidamlilik; namga va sovuqqa chidamlilik; ishqorga qidamlilik, kimyoviy inertlik; uzoq muddatlilik va boshqa xarakteristikalardan iborat.
Qurilishda issiqlikni saqlovchi materiallar sifatida keramzitdan ratsional foydalanish 75% ga issiqlik yo‘qotishni qisqartiradi.
Keramzitning muxim xususiyati materialning ekologik tozaligini alohida uqtirish zarur. CHunki, keramzit tarkibi – bu faqat tuproqdit. SHunday qilib, keramzit – vbsolyut xavfsiz tabiiy material, keramika kabi.
Quruq qurilish qorishmalari tarkibiga yengil to‘ldiruvchi sifatida ko‘pikpolistirol granulalar ham qo‘shiladi. ayniqsa, bu to‘ldiruvchi shtukaturkalarning sement tarkibida samaralidir, masalan KNAUF – Grondband, va KNAUF – Ubo yengil styajkalari.
Ko‘pikpolistirol shariklari maxsus qayta ishlangan, suvda yuqoriga qalqib chiqmaydi, qorishma xajmi bo‘yicha bir tekis taqsimlanadi, bir jinsli massa hosil qiladi. Sement qo‘shilganda ham, ko‘pikpolistirol zichligi qorishma xajmi bo‘yicha bir xil bo‘ladi. Yuqorida qayt etilgan sementlar ko‘pikpolistirolning yuqori tarkibiga ko‘ra, juda yaxshi issiqlik saqlovchi xususiyatga egadir.
Bunday material juda qulaydir va quyma qalinligi, hamda boshqa parametrlarni boshqarishga imkon beradi. Asosiy fuktsiyasi – issiqlik izolyatsiyasidan tashqari, ko‘pikprlistirol granulalari muxim vazifalarni, yan’i tovush izolyatsiyasini ham bajaradi. Quriq to‘ldiruvchi (ko‘pikpolistirol) juda yengil, shunga ko‘ra, uning transportirovkasi oddiy, u nam va ixtiyoriy kimyoviy va biologik reagentlar ta’siriga chidamli.
To‘ldiruvchilar deb, kukunsimon materiallarga aytiladi,ularning zaralari bog‘lovchi maddalar zarari bilan bir o‘lchamda. To‘ldiruvchilar noorganik va organik; tabiiy va sun’iy; kimyoviy tarkibi bo‘yicha oddiy va murakkab bo‘ladi. To‘ldiruvchi zararlari plastiksimon, tolasimon ham bo‘lishi mumkin. Zarralar o‘lchami odatda 10 dan 100mkm gacha va 1 – 2 mm dan oshmaydi.