Rəy verənlər: f e. d prof. Ş. M. Məmmədov
Yüklə 3,72 Mb. Pdf görüntüsü
|
dayanmışlar və hər an ölümə yaxmIaşırlar.Kcçən hər bir dəqiqə həyalı qısaldır.Bu cür baxış əzaba,gərginliyə,narahlığa səbəb olur.Rahatlıq üçün əldə olunan hər şey mənasını itirir,axı adamlar onu özləri ilə apara bilmiıiər.Şərq isə rahal yaşayır.Birincisi o ölümə heç bir əhəmiyyət vermir o bilir ki,yalnız lörma dəyişikliyi baş verir.İkincisi rahatlanmağın köməyi ilə insan daxili dəyərlərini aşkar edə bilər-bu da həmişəlik hətta ölümdən sonra da onunla qala bilər.Olüm insanı bu dəyərlərdən məhrum edə bilməz.Ölüm kənarda,üzdə olan hər şeyi alır.Əgər insan mənəvi zənginləşməsə onu əlində “heç nə qalmayacaq qorxusu” təqib edəcəkdir,çünki ölüm insandan hər şeyi alır.Yox əgər insan mənən yetkinləşsə, ruhi rahatlıq əldə etsə ölüm qorxusu yox olacaqdır.Unutmaym ki,insan ölməzdir-bu fikri inam kimi yox,fərziyyə kimi qəbul edin.Əgər insanlar öz üzərilərində təcrübə aparsalar onların bu fərziyyəsi öz şəxsi biliklərinə çcvriləcəkdir.Hər bir adam öz fikrinin doğruluğunu əmin olmalıdır. Həyat ölümlə əhatə olunmuşdur-adamların necə öldüyünü tcz-lcz görürük bir saniyə qabaq sağ olan adam artıq bu həyatda yoxdur.İnsan öz ölümü haqqında fikirdən uzaqlaşa bilmir 0 hər an özünü xatırladır.Əgər insan ölüm qorxusundan xilas ola bilsə, onda bütün qorxulardan uzaq ola bilər.Bu vaxt insan həm də ölümdən xiias
ola bilir-çünki ölüm reallıq
olmayıb, yalnız
idcyadır.Başqasınm ölümünü görən adam müşahidəçidir-bu onun təcrübəsi deyildir,bu başqasının təcrübəsidir.Bizə məlum olan o olur ki,adam daha nəfəs almır, onun bədəni soyuqdur,ürəyi daha vurmur.Məgər bu sadaladıqlarımız amillər ekvivalentidir? Məgər həyat yalnız nəfəs almaqdır? Məgər həyat yalnız ürəyin döyünməsi, qan dövranı və bədənin isti olmasıdır? Həyat bunlardan daha böyükdür.Həyatm dəyən andan ibarətdir ki.onda əbədilikdən nə isə olmalıdır, o ölümün həddindən kənara çıxmalıdır.Biz onu tanıyırıq,çünki o bizim daxilimizdədir.Ölüm məhəbbətin qohumudur. Bir adamın başqasını sevməsini görməklə məhəb- 77
botin nə olduğunu başa düşmək olar? Biz nə görürük? Biz onların qucaqlaşmasının şahidi ol uruq. M əgər məhəbbət- qucaqlaşmaqdır? Biz görürük ki,onlar əl-ələ gəzirlər,ancaq məhəbbət birləşən əllər deyildir.Kənar müşahidəçi məhəbbət haqqında nə bilir? Onun istənilən kəşfi faydasızdır.Bütün bunlar məhəbbət yo.x,onun təzahürüdür.Məhəbbəti nə olduğunu yalnız sevənlər bilir.Məşhur hind şairi Taqoru babasının dostu olan bir qoca həmişə çıxılmaz vəziyyətdə qoyurdu.Qoca tez-tez onun yanına qonaq gələrdi və Rabindratı narahat etməmiş getməzdi. O adətən qapını döyüb soruşardı: “Şeir yazmağın necə gedir? Sən doğrudanmı Allahı dərk etmisən? Sən doğrudanmı məhəbbət nə olduğunu bilirsən? Düzünü de şeirlərində yazdığın hər şeyi bilirsən? Bəlkə sən sözlərlə baş qatırsan? İstənilən axmaq məhəbbət haqqında, Allah haqqında,ruh haqqında danışa bilər.Mən gözlərindən görürəm ki,sən bunları hiss etməmisən”. Taqor cavab verə bilmirdi:-qoca haqlı idi.Bir dəfə bazarda təsadüfən rastlaşdılar,qoca onun qolundan tutub soruşdu: -Hə de görüm sənin Allahın necədir? Sən onu tanımısan,hələ də ona şeir yazırsan? Unutma ki,Allah haqqında yazmaq və Allahı tanımaq eyni şey deyildir. Bu adam insanları çaşdırmağı xoşlayırdı. Taqorun poeziya görüşlərində həmişə bu qocaya rast gəlmək olurdu.Səhnədə Rabindratın pərəstişkarları və şairlər qarşısında o şairin yaxasından tutub deyirdi: -Axı bu baş tutmadı.Sən nə üçün bu axmaqları aldadırsan? Onlar balaca axmaqlar ,sən isə böyük axmaqsan-onları ölkənin hüdüdlarından kənar da tanımırlar,səni isə bütün dünyada tanıyırlar.Ancaq bu o demək deyil ki,sən Allahı dərk etmisən. Taqor gündəliyində yazırdı:”o məni sadəcə olaraq əldən salmışdır:onun elə ağıllı, bəsirətli gözləri var idi ki,onu aldatmaq mümkün dcyildir.Onun olması adamı seçim qarşısında qoyurdu:ya düzünü danış,ya da sus.Nəhayət bir dəfə o baş verdi.Bir dəfə Taqor səhər gəzintisinə çıxır.Səhər tezdən 78
idi,gecə yağış yağmışdır,günəş çıxırdı.Okean qızılı rəngə boyanmışdır,küçələrdə yağışdan sonra balaca gölməçələr var idi.Bu gölməçələrdə günəş okeanda olduğu kimi parıldayır,sevinc bəxş edirdi.'Faqor özündə dəyişiklik hiss etdi- dünyada əsas və ikinci dərəcəli heç nə yoxdur-dünyada hər şey eynidir.O qocanın evinə gəldi:qapmı döyüb onun gözlərinin içinə baxaraq “İndi nə deyirsən?”-dedi.Qoca ona baxıb “Artıq sözüm yoxdur,baş tutdu,sənə xeyir-dua verirəm” dedi. Öz ölməzliyinizi,öz əbədiliyinizi, bütövlüyünüzü, Kainatla vəhdətinizi hər v'axt dərk edə bilərsiniz-sadəcə olaraq hər hansı təkan lazımdır.Beləliklə ilk növbədə ölüm qorxusundan xilas olmaq lazımdır-onda bütün qorxular yox olacaqdır. İnsan hər bir qorxudan ayrıca xilas olsa ona bir ömür yetməz.Qorxuda qeyri təbii heç nə yoxdur,axı ölüm haqqında hər kəs bilir.Günah hissi isə təbiiliyin əksinə olan bir şeydir,onu din yaratmışdır-din insanları günah sahibi kimi qəbul edir:günah hissinin ağırlığından adamlar oxuya,rəqs edə,həyatdan ləzzət ala bilmiıiər.Günah hissi insanların bütün həyatlarını zəhərləyir. Bir çox dinlər günahsız insanlara qarşı birləşərək,onları məcbur edirlər ki,özlərini günahkar hesab etsinlər-axı insanı günahkar etmədən onu qul etmək olmaz.Qul isə bu dinlərə mütləq lazımdır.İnsanların günahkar olması ilə bağlı fikirlər heç də müqəddəs deyim olmayıb bu dinləri yaradanların uydurmasından başqa bir şey deyildir.İnsana əqlini tam təmizləmək,yersiz fikirlərdən boşaltmaq,aranı sakitliklə doldurmaq lazımdır.Heç də hər kəsin peyğəmbər olması vacib deyildir.Onlara tam sakitlik və mənəvi təmizlik lazımdır-onda insan özünə və əbədiliyə qayıda biləcəkdir.Bəzi dinlər insanlara o qədər xəstəliklər yoluxdurmuşlar ki,onu saymaqla qurtarmaq olmaz.Bu xəstəliklərdən biri ondan ibarətdir ki,onlar insanların beyinlərinə yeritmişlər ki,hər bir adam əməlinə görə bu dünyada olmasa da axirət dünyasında mütləq mükafatlana- caqdır.Din olduqca tamahkar,acgöz adamlar yetişdirmişdir, eyni zamanda o tamahkarlığa qarşı çıxır. Onlar insanları 79
Yüklə 3,72 Mb. Dostları ilə paylaş:
|