heç kim qayıtmamışdır. Yalnız müəyyən vaxt ərzində klinik ölüm
vəziyyətində olanlar qayıtmışdır. Məgər birbaşa sübut,dəlil
vacibdir? Onlarsız keçinmək olmaz? Əlbəttə olar. Əgər Kainatın
quruluşunu və oradakı həyatı diqqətlə təhlil etsək onda vahid,bütöv
mənzərə
almır-burada insan
üçün
müəyyən yer ayrılmışdır. Bu mənzərəyə yalnız ruhu olan, insan öz
əməllərinə,davranışına cavab verən insan,ruhu ölməz olan insan
daxil ola bilər. İslahedilməz materialistləri və biliyə can atan
adamları inandırmaq üçün ciddi elmi əsaslarla düşünən Kainatın
vahid,bütöv
həyatm,o cümlədən insanın
tam
mənzərəsini aydınlaşdırmaq lazımdır. Nə üçün vahid? Çünki bunu
faktlar deyir-belə ki, mayalanmış yumurtanı sındıranda (həyatı
məhv edəndə) onun
yanında bitən kartofun
yaıpaqlarından güclü elektrik siqnalları daxil olur. Beyni, mərkəzi
əsəb sistemi
olmayan
yarpaqlar törədilən
qətl
hadisəsinə ciddi reaksiya verir. Bütün bunlar mümkündür-belə ki
bütün canlıların öz forması,holloqramı,ruhu var. Belə olan halda biz
insanda da ruhun olmasına şübhə etməyə haqqımız vannı? Dünya
haqqında obyektiv biliklər onun mürəkkəb quruluşunu təsdiq edir- o
Dünya əqli Dünya ruhu və insan ruhu olmadan dərk edilə bilməz.
Dünya əqlini cənab təsadüflə əvəz etmək ağılsızlıqdır. Filosoflardan
biri demişdir: “Əlbəttə fikirləşmək olar ki,bütün Kainat öz-özünə ali
əqlin iştirakı olmadan yaranmışdır,onda həm də düşünmək olar ki,
nəşriyyat partlayandan sonra yerə düşən hərflər öz-özünə yığılaraq
Britaniya Ensiklopediyasının tam mətnini yaratmışdır.” Böyük
Vətən müharibəsində döyüşdə həlak olan Aleksandr Zaytsevin
cibindən bir yazı tapılmışdır: “Qulaq as, ey Allah,hələ bu vaxta
qədər mən səninlə danışmamışam,mən səni salamlamaq istəyirəm.
Sən bilirsən ki,uşaq yaşlarından mənə sənin olmadığını
deyiblər.mən səfeh də bu deyilənlərə inanmışam. Heç vaxt sənin
qüdrətinə inanmamışam,səni yaradan kimi qəbul etməmişəm. Bu
gün axşam başımın üstündə sayrışan ulduzları seyr edəndə,onların
parıltısından zövq alanda birdən
yalanın nə qədər qəddar olduğunu duydum. Bilmirəm sən mənə əl
uzadacaqsanmı,ancaq
bilirəm
ki,dediklərimi
başa
düşəcəksən. Qəribədir ki,qəflətən dəhşətli cəhənnəmdən mənə doğru
Günəş doğdu və mən səni dərk etdim. Sən bilirsən ki,döyüş amansız
olacaq,bəlkə də elə bu gecə sənin qapmi döyəcəm-bu günə qədər
sənin dostun olmamışam-sənin yanına gəlməyə icazə verəcəksənmi?
Deyəsən ağlayıram,məni bağışla, mənim Allahım,mən artıq
kamilləşmişəm!
Əlvida,mən
yəqin
ki,
daha
geri
dönməyəcəm,qəribədir artıq ölümdən də qorxmuram.“
Ölməzlik problemi Allah və ruh problemi ilə
ayrılmazdır-daha da dəqiq desək,bu bütün dünyanın (insan da daxil
olmaqla) vahid (bir az da dəqiqləşdirsək-yeganə) problemidir. Bu
problemi təhlil edən hər bir adam elmin mövqeyində dayanmağa
çalışmalı,müxtəlif
sübutlara,
dəlil-
lərə,mühakimələrə
obycktiv,qərəzsiz yanaşmağa cəhd etməlidir. Beləcə həyat nədir və
ölüm nədir sualı hər bir insanı narahat edir. Ilk baxışdan bu sual
uydunTia,qondaiTna təəssüratı bağışlayır,belə ki onun cavabı hamı
üçün aydındır.Amma bu adama elə gəl ir,əsl ində həyat və ölümün
sərhəddi heç də aydın deyildir. BMT yanında həyat statistikası
şöbəsinin tərifinə görə ölüm “bütün həyat funksiyalarının birdəfəlik
dayanmasıdır”. Ancaq bu tərifin də dəqiqləşməyə ehtiyacı var,belə
ki,həyat funksiyasına nə daxil olduğunu aydınlaşdırmaq lazımdır.
Müasir diriltmə (reanimasiya) metodu sayəsində klinik ölüm hələ
real Ölüm hesab olunmur. Bir çox hallarda klinik ölümə həyatın
bütün əlamətlərinin (şüur,refleks,nəfəs və ürəyin fəaliyyəti)
olmaması “vəziyyəti” kimi baxırlar,lakin orqanizm bütövlükdə
ölməyib,’’onun toxumalarında metabolik proseslər gedir,müəyyən
şəraitdə onun funksiyasını bərpa etmək olar”. Aydtndır ki,çox halda
reanimatorların müdaxiləsi olmadan orqanizm klinik ölüm
vəziyyətindən özü dirilə bilmir. Ancaq terapevtik müdaxilə yalnız o
vaxt dirilməyə səbəb ola bilər ki,baş beyin qabığında bərpa olunmaz
proseslər getməsin:
orqanizmin beyin funksiyasından kənarda sərbəst həyatı mümkün
deyildir. Ona görə də bu gün ölüm faktı beynin fəaliyyəti haqqında
obyektiv
məlumatın
köməyilə
müəyyən
olunur-bunu
elektroensefaloqramma ilə edirlər. Təcrübə yolu ilə sübut
olunmuşdur ki,beyin nonnal temperaturda yalnız 5-6 dəqiqə
fəaliyyətsiz dayana bilər-bu reanimasiya tədbirləri üçün ümid verən
vaxtdır. Lakin burada da bir “amma” var. Məsələ ondadır ki, bu
qəbul olunan orta vaxtdır-hər bir orqanizmin öz vaxtı olur. Eyni
zamanda
müasir
tibbi
texnikaya
baxmayaraq
beynin
fəaliyyətsizliyinin başlanmasını əminliklə müəyyən etmək
qeyri-mümkündür. Ona görə də bu gün ölüm faktını dəqiq müəyyən
etmək,qəribə səslənsə də,asan məsələ deyildir. Uzun müddət klinik
ölüm vəziyyətində qalan orqanizmin dirilməsi ilə bağlı çoxlu faktlar
var. Məsələn, XVI əsrin ortalarında bütün Avropada tanınan məşhur
anatom Andreas Vezaliy ölmüş ispan zadəganının bədənini yararkən
o dirilmişdir:bu hadisə həkimin həyatı bahasına başa gəlmişdir:
inkvizisiya məhkəməsi bu səhvə görə ona ölüm hökmü çıxarmışdır.
Digər hadisə də maraqlıdır: bu hadisə papa İX Piyin yanında xidmət
edən karabiner Luic Vittorinin başına gəlmişdir. Xəstəxanada o
ölmüş hesab olunmuşdur. Ancaq konsiliumda iştirak etməyən və
böyük məsuliyyət nümayiş etdirən həkim yanan şamı karabinerin
sifətinə yaxınlaşdıranda o dirilmişdir. Bundan sonra o uzun illər
xidməti borcunu yerinə yetirmiş,yaşadığı ölüm haqqında xatirə kimi
şamın burnunda qoyduğu yanıq izi həmişəlik qalmışdır. Həkim hələ
qədim vaxtlardan məlum olan diriltmə üsulundan istifadə etmişdir.
Həyat və ölümün yoxlanılması üsulu kimi bu variant effektlidir-əgər
ölüm doğurdan da varsa,onda qan dövranı dayanır və yanan dəri heç
vaxt suluqlamır. Dəridə suluq yaranırsa deməli həmin adam hələ
sağdır. Hal-hazırda ölüm faktını təsdiq etmək üçün müxtəlif
vasitələrdən istifadə edirlər- həkim Marsel bunun üçün tlyuoresin
məhlulu təklif edir-bu məhlul hələ sağ olan adamın gözdəki buynuz
təbəqəsində
Dostları ilə paylaş: |