Rəyçilər Ə. A. Sadıqov T.Ə. Sadıqov
saylı «Digər qısamüddətli öhdəliklor» hesabının debetində və 217 saylı «Digər
Yüklə 4,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
122 saylı «Digər qısamüddətli öhdəliklor» hesabının debetində və 217 saylı «Digər qısamüddətli debitor borcları » hesabının kreditində əks etdirilir. Yəni kassada əmələ gələn əskikgəlmə məbləğinə analitik formada aşağıdakı mühasibat yazılışı tərtib edilməlidir: 1) 217 saylı «Digər qısamüddətli debitor borcları” hesabının debeti. 221 saylı «Kassa» hesabının krediti. 2) 545 saylı «Digər qısamüddətli öhdəliklər» hesabının debeti. 217 saylı «Digər qısamüddətli debitor borcları» hesabının krediti. 3) Kassir tərəfindən çatışmazlıq nağd pulla ödənilən zaman aşağıdakı yazılış tərtib edilir: 221 saylı «Kassa» hesabının debeti 545 saylı «Digər qısamüdətli öhdəliklər hesabının krediti. 4) Əskikgəlmə kassirin əmək haqqından tutulan hallarda aşağıdakı yazılış verilir: 533 saylı «Əməyin ödənişi üzrə işçi heyətinə olan qısamüddətli kreditor borcları)) hesabının debeti 545 saylı «Digər qısamüddətli öhdəliklər)) hesabının krediti. Təşkilatın özü Jərəfmdən aparılan inventarlaşma ilə yanaşı, yuxarı təşkilatlar ona tabe olan müəssisədə sənədli təftiş aparan zaman kassanı da yoxlayırlar. Bu cür kassa qaydalarına riayət olunmasının yoxlanılması bank tərəfindən də yerinə yetirilir. Nağd pul vəsaitlərinin inventarlaşması ilə yanaşı, kassada olan qiymətli kağızlar, ciddi hesabat blanklan və s. dəyərlilər də inventa- rlaşdırılır. Bu zaman onların uçot qalığına uyğunluğuna, ardıcıl nöm- rələnməsinə, mühafizə edilməsinə xüsusi diqqət yetirilməlidir. İnventarlaşma prosesində kənarlaşmalar olan hallarda onların səbəbləri göstərilməklə xüsusi formalı akt tərtib olunur və təqsirkarlar qanuna uyğun cəzalandırılır. Təşkilatda valyuta hesabı və başqa dövlətlərin valyuta vəsaitləri olan zaman xarici valyutanın nağd istifadə edilməsinin zəruriliyi meydana çıxır. Hüquqi və fiziki şəxslərlə nağd valyuta ilə hesablaşmalar ARMB idarə heyətinin 25 iyul 1997-ci il tarixli qərarı ilə təsdiq edilmiş «Azərbaycan Respublikasında rezident və qeyri-rezidentlərin Azərbaycan Respublikası müvəkkil banklarmdakı xarici valyuta hesablarının rejimi haqqında)) qaydalarla tənzimlənir. Bu vəsaitlərin istifadəsi üçün ayrıca hesab nəzərdə tutulmayan hallarda 221 saylı «Kassa)) hesabının 2-ci «Xarici valyutada kassa)) subhesabı açıb, sözügedən vəsaitlərin uçotunu aparmaq olar. Kassa kitabında əməliyyatların nəzərdə tutulan həcmindən asılı olaraq bir neçə sətir ay- 123 rılaraq, əməliyyatların uçotu valyutaların növləri üzrə təşkil olunur. Bank təşkilata nağd xarici valyutanı ancaq müəyyən məqsədlərə - ezamiyyət xərclərinə və ciddi məhdud çərçivədə nəzərdə tutulan məqsədlərə görə verir. Valyutanın bankdan alınması aşağıdakı yazılışla rəsmiyyətə salınır: 221 saylı «Kassa» hesabının 2-ci «Xarici valyutada kassa» subhesabı 223 saylı «Bank hesablaşma hesabları» hesabının krediti. Təhtəlhesab olaraq verilən zaman belə köçürmə verilir: 244 saylı «Təhtəlhesab məbləğlər» hesabmmı debeti. 221 saylı «Kassa» hesabının 2-ci «Xarici valyutada kassa» subhesabının krediti. Təşkilatda mövcud olan xarici valyutaya nisbətən manatın kursu dəyişən zaman xarici valyutada mövcud olan kassa qalığı yenidən qiymətləndirilir. Yenidən qiymətləndirmənin nəticəsi 221 saylı hesabın 2-ci subhesabının debet, yaxud kreditində 801 saylı «Ümumi mənfəət (zərərlər)» və ya 442 saylı «Gələcək hesabat dövrlərin gəlirləri)) hesabının debet, yaxud kreditində əks etdirilir. 2.3. Hesablaşma hesabı üzrə əməliyyatların uçotu Mülkiyyət formalarından asılı olmayaraq bütün hüquqi şəxslər öz pul vəsaitlərini (kassaya qoyulmuş nağd pul istisna olmaqla) bankda açılmış hesablaşma hesabında saxlayırlar. Hesabı açmaq üçün həyata keçirilən işlər ARMB İdarə Heyətinin 1 noyabr 1997-ci il tarixli 19 saylı protokolu ilə təsdiq olunmuş «Azərbaycan Respublikasının kredit təşkilatlarında hesablaşma, cari və digər hesablann açılması qaydaları)) ilə tənzimlənir. Hesablaşma hesabı açmaq üçün hər bir təşkilat ona xidmət edən banka: hesab açmaq üçün təyin olunmuş formada ərizə; təşkilatın notarial kontoru tərəfindən təsdiq olunmuş nizamnaməsinin və təsis müqaviləsinin surətlərini; müəssisənin notarial kontoru tərəfindən təsdiq edilmiş qeydiyyat şəhadətnaməsinin surəti; təşkilatın vergi ödəyicisi kimi qeydiyyatdan keçməsi haqda vergi orqanının arayışı; ödəyici kimi Azərbaycan Respublikası Sosial Müdafiə Fondunda qeydə alınması haqda sənədin surəti, təsdiq olunmuş formada təşkilatın rəhbəri, rəhbərin müavini və baş mühasibin imzalarının notarial kontor tərəfindən təsdiq olunmuş nümunəsi və möhürün şəkli olan kart və i.a. sənədlər təqdim edir. Rəhbər, yaxud Yüklə 4,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|