Rəyçilər Ə. A. Sadıqov T.Ə. Sadıqov
prosesi nəticəsində baş verən hər cür dəyişiklik akspetdən imtina etmək kimi
Yüklə 4,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
156 prosesi nəticəsində baş verən hər cür dəyişiklik akspetdən imtina etmək kimi qiymətləndirilir. Trassat ötürmə vekselin anjaq bir hissəsini aksept edə bilər. Veksel verildikdən sonra ödənişin vaxtı çatana kimi malın ödənişini aparmaq üçün malsatandan - veksel saxlayanda qala, digər təşkilata, yaxud şəxsə verilə, ya da bankdan kredit almaq üçün istifadə oluna bilər. Veksellər, həmçinin, aşağıdakı növlərdən ibarət ola bilər: kommersiya vekseli - borc alan tərəfindən malın əvəzinə zəmanət kimi verilən veksel; bank vekseli - xarici müxbir banklarda həmin ölkənin bankları tərəfindən qoyulan barat vekseli (tratta); xəzinə vekseli - öz xərclərini təmin etmək üçün dövlət tərəfindən buraxılan veksellər. Veksellərin yuxarıda göstərilən növlərindən təşkilat həm malgöndərən və podratçılar, həm də alıcı və sifarişçilərlə hesablaşmalar zamanı istifadə edə bilər. Veksellərlə aparılan əməliyyatların mühasibat uçotunda əks etdirilməsi üçün 531 saylı «Malgöndərənlər və podratçılara uzunmüddətli kreditor borcları » və 211 saylı «Alıcılann və sifarişçilərin qısamüddətli debitor borclan» sintetik hesabları tətbiq edilir. Verilmiş və alınmış veksellərlə təmin olunmuş borcları tam əks etdirə bilmək üçün bu hesablara aşağıdakı xüsusi subhesablar açıla bilər: 1. Ödəmə vaxtı çatmamış veksellər üzrə malgöndərənlər və podratçılarla hesablaşmalar; 2. Ödəmə vaxtı keçmiş, lakin ödənməmiş veksellər üzrə malgöndərənlər və podratçılarla hesablaşmalar; 3. Ödəmə vaxtı çatmamış veksellər üzrə malalanlar və sifarişçilərlə hesablaşmalar; 4. Banklarda diskont edilmiş veksellər üzrə malalanlar və sifarişçilərlə hesablaşmalar; 5. Pul vəsaiti vaxtında daxil olmamış (etiraz edilmiş) veksellər üzrə malalanlar və sifarişçilərlə hesablaşmalar və s. Bu subhesablar daxilində analitik uçot hər bir verilmiş və alınmış veksel üzrə aşağıdakı istiqamətlər üzrə aparılır: > ödəmə vaxtı çatmamış veksellər üzrə malgöndərənlər və podratçılar; > ödəmə vaxtı ötmüş, lakin ödənməmiş veksellər üzrə malgöndərənlər və podratçılar; 157 > malalanlar və sifarişçilərdən alınmış kommersiya kreditləri üzrə malgöndərənlər və podratçılar; > ölkədaxili və xarici veksellər. Veksellərlə aparılan əməliyyatların uçotu zamanı əsasən veksellərin özünü deyil, veksellərlə təmin edilmiş borcların düzgün əks etdirilməsinə diqqət verilməlidir. Sadə veksellərin verilməsi və ötürmə veksellərin aspektləşdiril- məsi zamanı 431 saylı hesab üzrə aşağıdakı daxili yazılış aparılır; > "Malgöndərənlər və podratçılarla inkasso qaydasında hesablaşmalar" subhesabı azaldılır. > "Ödəmə vaxtı çatmamış veksellər üzrə malgöndərənlər və podratçılarla hesablaşmalar" subhesabı artırılır. Hazırda verilən veksellərin mühasibat uçotunda yazılış iki formada aparılır: 504 saylı «Qısamüddətli borclar» və 404 saylı «Uzunmüddətli borclar» sintetik hesablarından istifadə etməklə; bu hesablar tətbiq edilmədən birbaşa 531 saylı «Malgöndərənlər və podratçılara uzunmüddətli kreditor borcları», 201 saylı «Material ehtiyatları)), 223 saylı «Bank hesablaşma hesablan)) vasitəsilə. Əvvəlcə birinci formanı nəzərdən keçirək: Göndərilmiş material qiymətliləri üçün qısamüddətli veksellər verildikdə 531 saylı «Malgöndərənlər və podratçılara qısamüddətli kreditor borcları)) hesabının debeti 504 saylı «Qısamüddətli borclar)) hesabının krediti, bu borc üçün faizlərin məbləği maya dəyərinə aid edildikdə isə 721 saylı «İnzibati xərclər)) hesabının debeti 504 saylı «Qısamüddətli borclar)) hesabının (hesabın «Verilmiş veksellər)) subhesabı üzrə) krediti olur. Uzunmüddətli veksellər verildikdə: 531 saylı «MalgöndərənIər və podratçılara qısamüddətli kreditor borcları)) hesabının debeti. 404 saylı «Uzunmüddətli borclar)) hesabının kredit yazılışı aparılır. Verilmiş veksellə təmin olunmuş borc ödəndikdə aşağıdakı yazılış verilir: 504 saylı «Qısamüddətli borclar)) hesabı, yaxud 404 saylı «Uzunmüddətli borclar)) hesabının debeti. 223 saylı «Bank hesablaşma hesabları)) hesabının krediti, tkinci formanın tətbiqi zamanı uçot aşağıdakı kimi aparılır: Yüklə 4,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|