S. B. Kazımov, A. A. Qasımova SÜd və SÜd məhsullarinin texnologiyasi

S.B.Kazımov, A.A.Qasımova 
24 
Şəkil 1. Ф-O1M markalı süzgəcli separator: 
a
– ümumi görünüş: 
1
– korpus (gövdə);
 2 
– dənəvərli süz-
gəc materialı; 
3
– qapaq; 
4
- hava tutumu; 
5
– paslanmayan me-
taldan hazırlanmış yadstıqlı süzgəc; 
6
– çapıq hissə; 
7
– xamut 
(halqa, boyunduruq); 
8
– mil qayka ilə; 
9
– dayaq; 
10
– şlanq;
b
– süzülmə və yuylma işinin işə salınma sxemi:
1
- 
süzgəc; 
2
- nasos; 
3
– üç çıxışlı kran; 
4 
– rezin boru. 
Hazırda süd təmizləmək üçün təmizləyici-separatordan 
istifadə olunur (şəkil 1). Təmizləyici-separatorda südü tə-
mizləmək daha keyfiyyətli süd alınmasına imkan yaradır. 
Bunların iş prinsipi qaymaqayıran separatordakı kimidir. 
Yalnız barabanın quruluşu ilə fərqlənir. Baraban fırlanan-
da əmələ gələn mərkəzdənqaçma qüvvəsinin təsiri ilə me-
xaniki qarışıqlar süddən ayrılıb, barabanın divarına yığılır. 
Bu zaman süddə olan leykositlər, selik, hətta mikroorqa-
nizmlərin bir hissəsi süddən kənar olur. Südü qızdırdıqda
onun özlülüyü azalır. Ona görə də südü təmizləməkdən 
əvvəl 35-40
0
C temperatura qədər qızdırmaq lazımdır. Sü-
dü yüksək dərəcədə qızdırdıqda onda olan mexaniki çirka-
a 
b 

---

Süd və süd məhsullarının texnologiyası 
25 
bın bir hissəsi süddə həll olur. Həll olmuş çirkabı isə süd-
dən ayırmaq mümkün deyil. Südü soyuq halda da təmiz-
ləmək mümkündür. Ancaq bu halda təmizləyicinin məh-
suldarlığı 40-50% azalır. 
Rusiya alimləri yeni süd təmizləyici-separator hazırla-
mışdır. Bu separator temperaturu 5-15
0 
C olan südü təmiz-
ləyə bilir. Təmizləyici-separator iş prosesində əmələ gələn 
çirki kənar edir. Hər 3-4 saatdan bir təmizləyici-separator 
açılmadan avtomatik qaydada yuyulur (şəkil 3).