S. B. Kazımov, A. A. Qasımova SÜd və SÜd məhsullarinin texnologiyasi

S.B.Kazımov, A.A.Qasımova 
52 
e) Vitaminlər – yağda həll olan vitaminlər (A,E,D) 
süd qısa müddətdə qızdırıldıqda az miqdarda parçalnır. 
Südü uzun müddətdə pasterizə etdikdə bu vitaminlər xeyli 
azalır. Suda həll olan vitaminlər də (C vitamini müstəsna 
olmaqla) uzun müddətli pasterizasiya vaxtı cuzi dəyişir. 
f) Duzlar - 95
0
C-də südün duz tərkibi dəyişir. Suda həll 
olan duzlar, həll olmayan vəziyyətə keçir və onlar istilik 
aparatlarının səthinə hopurlar. 
4.2.
 
Süd və süd məhsullarında olan mikrobların fiziki 
və kimyəvi üsullarla zərərsizləşdirilməsi 
 
Süd və süd məhsullarında olan mikrobları, bakteriyala-
rı zərərsizləşdirmək, məhv etmək məqsədilə fiziki faktor-
lardan, xüsusilə ultrabənövşəyi şüalardan istifadə edilir. 
Şüa spektrinin (zolaqlarının) ultrabənövşəyi hissəsinin 
kvantları yüksək enerjiyə (12 GB) malik oduğundan mik-
roorqanizmlərin hüceyrələrində gedən biokimyəvi çevril-
mələrin xarakterini dəyişir və onları passiv hala salır. Ult-
rabənövşəyi şüalanma nəticəsində DNT – (dezoksiribo-
nuklein turşusu) zədələnir və mühitdə olan mikroorqa-
nizmlər məhv olur.
Ultrabənövşəyi şüalardan süd sənayesində südün paste-
rizə edilməsi, süd və süd məhsulları saxlanılan və emal 
olunan sahələrin havasında olan vegetativ və spor (qılaflı) 
formalı mikroorqanizmlərin məhv edilməsində istifadə 
edilir. Radiasiyanın digər forması olan – ionlaşdırıcı şüa-
lardan istifadə edib süd və süd məhsullarının (süd çənlə-
rində, bidonlarda, süd tankerlərində, emal avadanlıqların-
da, tutumlarda saxlanılan) dərin qatlarında belə soyuq pas-
terizə aparmaq mümkündür. Hal-hazırda bu şüaları yum-
şaq isti emalla birləşdirərək spesifik (xüsusiyyət təşkil 

---