S. C.ƏLİyev, H. M. Haciyeva, N. C. MİKayilzadə TİBBİ
Yüklə 3,2 Mb. Pdf görüntüsü
|
315
fıbroz-kavernoz formasında da müalicə göstərildiyi kimi aparılır; effekt olmazsa, cərrahi üsula əl atılmalıdır. Lakin vərəmin ən ağır formalarında belə kimyaterapiyanm bütün gücündən istifadə edilməli ən axırıncı anlarda' cərrahi müdaxiləyə rəvac verilməlidir. Kimyaterapiya uzun müddət aparıldığından, xəstələrin və törədicilərin həmin dərmanlara vərdiş edə biləcəyinə görə dərmanların müəyyən müddətdən sonra dəyişdirilməsi və düzgün komplektləşdirilməsi lazım gəlir. Müalicənin səmərəli nəticəsi üçün xəstələr aşağı¬dakılara tam və ciddi əməl etməlidirlər: - müalicəyə ciddi yanaşmalı; - vərəm əleyhinə dərmanlar yalnız həkimin göstərişi və nəzarəti ilə qəbul edilməli; - həkimin təyinatına uyğun yataq rejimində olmasına fikir verilməli; - digər xəstənin yataq dəyişəyindən, ərzaq məhsul¬larından və qab- qacağmdan istifadə edilməməli; - vərəm əleyhinə preparatların təsirini daha da artırmaq naminə xəstə heç bir zaman siqaret çəkməməli; - vərəmli xəstə heç zaman alkoqol işlətməməlidir və s. Bütün müalicə dövründa xəstənin göstərilən qaydalara əməl etməsi aparılan müalicənin müvəffəqiyyətini təmin edir və tamamilə sağalması ilə nəticələnir. Cərrahi müalicə metodları üç formada aparıla bilər. Birinci qrupa ağciyərlərin zədələnmiş nahiyələrinin sıxıl¬ması və yaprıxlaşdırılması əməliyyatları aiddir. İkinci qrup ağciyər rezeksiyasmm müxtəlif variantlarından ibarətdir. Üçüncü qrupda isə quraşdırılmış əməliyyatlar aparılır, yəni ağciyərin bir hissəsi rezeksiya edilir, zədələnmiş nahiyələrin downloaded from KitabYurdu.org
316
sıxılması və yaprıxlaşdırılması və ya irinli plevrit olduqda, plevranm da bir hissəsi rezeksiya edilir. Hansı hal olursa- olsun cərrah həkimlə birlikdə xəstənin vəziyyətini diqqətlə öyrəndikdən sonra hər xəstəyə uyğun fərdi cərrahi müalicə metodu seçir. Vaxtında tətbiq edilən cərrahi müdaxilə, demək olar ki, həmişə vərəmli xəstələrin sağalması ilə nəticələnir. Vərəmin istər kimyaterapiya, istərsə də cərrahi müalicə metodunda simptomatik müalicəyə də ciddi fikir verilməlidir. Həkim daim xəstəni müayinədən keçirməklə onun digər orqanlarında baş verən və verə biləcək dəyişiklikləri nəzərə almalı, onlara qarşı tədbirlər həyata keçirməlidir. Xəstəlik aşkara çıxarıldığı andan xəstənin xüsusi rejimi olmalı və o, həmin rejimə ciddi əməl etməlidir. Rejim müvəf¬fəqiyyətli müalicənin əsasını təşkil edir. Vərəmli xəstələrə sakitlik, yüngül məşq, istirahət rejimi vacibdir. Bunlara əməl edilməsi xəstəliyin tez sağalmasına kömək edər. Vərəm xəstəliyinin profilaktikasında ona qarşı peyvənd¬lərin işlədilməsi müsbət təsirə malik olur. Belə ki, yeni doğulmuş uşağın 5-7 günündə ilk dəfə BSJ vaksini edilir. İkinci üsulu isə spesifik kimyəvi profilaktikadır. Xəstələrlə təmasda olanlara profilaktika məqsədilə izoniazid təyin edilir. Deməli, yoluxmamış şəxslər üçün vaksinoprofilaktika, infeksiyalaşmış adamlar üçün isə kimyəvi profilaktika aparılır. Lakin peyvəndlərin işlədilməsində də çox ciddi olmaq lazımdır. Bütün bu tədbirlərin həyata keçirilməsinə xidmət edən müəssisələr, vərəm əleyhinə dispanserlər yaradıl¬mışdır ki, burada xəstə və xəstəliyə meylli olanlar qeydiy¬yatda saxlanılır, lazımı tədbirlər görülür. Vərəm xəstəliyi, eləcə də digər infeksion xəstəliklərə qarşı təkcə tibb işçiləri, müvafiq müəssisələr deyil, hər bir downloaded from KitabYurdu.org 317
vətəndaş fəal mübarizə aparmalıdır. Xüsusilə gənclər xəstə¬lərin aşkar edilib, müalicəyə cəlb edilməsinə kömək etməli¬dirlər. Gələcək sağlam adamlarındır. Qan infeksiyaları Təbii çiçək. Təbii çiçəyin klinik gedişini bir sıra dövrlərə bölmək olar. İnkubasion dövr orta hesabla 9 gündən 14 günə qədər davam edir. Prodromal dövr 3-4 gün davam edir və temperaturun qəflətən yüksəlməsi, bel nahiyəsində ağrılarla, mialgiya, başağrısı, tez-tez qusma ilə xarakterizə olunur. 2 - 3 gün ərzində xəstələrdə qızılca və ya s'karlatina səpgilərinə bənzər səpgilər meydana çıxır. Prodromal dövrün axırına yaxın temperatur düşür. Bu zaman dəri üzərində və selikli qişalarda çiçək səpgiləri görünür.' Xəstəliyin 7-8-ci günü çiçək elementləri irinləyir, eyni zamanda xəstənin temperaturu xeyli yüksəlir, halı kəskin ■ surətdə pisləşir. Pustulalar (kiçik irinliklər) çoxkameralı quruluşunu itirir, deşilərək boşalır, son dərəcə ağrılı olur, 15-17-ci gün pustulalar açılır, quruyaraq qartmaq əmələ gətirir. Bu zaman ağrı hissi azalır, dəri dözülməz surətdə qaşınmağa başlayır. Xəstəliyin 4 - 5-ci həftəsi ərzində bədən temperaturu normal olur, dəri intensiv qabıq verir, qartmaqlar qopub düşür. Qartmaqlarm yerində kələ- kötür (“çopur”) görünüş verən ağımtıl dərin yara zolaqları qalır. Xəstəlik ağırlaş¬madan cərəyan edəndə 5-6 həftə davam edir. Müalicə. Çiçək əleyhinə qamma-qlobulindən, meti- sazondan, geniş spektrli antibiotiklərdən və dezintoksikasiya vasitələrindən istifadə etməklə kompleks müalicə aparılır. Profilaktika. Xəstələri təcrid etmək və həmçinin təmasda olan şəxslərə vaksin vurub, onları 14 gün nəzarət . altında saxlamaq lazımdır. Karantin tədbirləri tam həcmdə görülməlidir. downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 3,2 Mb. Dostları ilə paylaş:
|