tromboemboliya, travm v
ə sair hallar xordaların cırılmasına,
m
əməcikvari əzələlərin disfunskiyasına səbəb ola bilər. Mitral
requrgitasiya küyü ür
əyin zirvəsi üzərində daha yaxşı eşidilir və o,
qoltuqaltı nahiyəsinə və sol kürəkaltı sahəyə irradiasiya olunur. Yanaşı
olaraq mitral stenoz olduğu, piylənmə, ağciyərin emfizemi zamanı mitral
requrgitasiya küyü z
əif eşidilir. Maraqlıdır ki, mitral requrgitasiya böyük
h
əcmdə olduğu təsadüflərdə paroksizmal gecə tövşüməsi, seyrici
aritmiya, ikinci tonun parçalanması, sol qulaqcığın və sol mədəciyin
genişlənməsi, yəni dilatasiyası qeyd edilir. Bəzən miokardın kəskin
işemiyası, stenokardiya tutması mitral requrgitasiyanın ağırlaşmasını və
h
ətta ağciyərin kəskin ödemini törədə bilər. Amilnitrit
periferik damar
müqavim
ətini azaldır və bunun nəticəsində sistola zamanı aorta qapağı
üz
ərindən keçən qanın sürəti artır. Sonuncu aortal küyü gücləndirir. Eyni
zamanda mitral requrgit
asiya küyü, qanın sol mədəcikdən sistola zamanı
asanlıqla və çox miqdarda, böyük sürətlə keçməsi hesabına, zəifləyir.
Amilnitriti x
əstəyə uzanmış vəziyyətdə vermək lazımdır, çunki o,
sinkopal hal yarada bil
ər.
Mitral qapağın prolapsı, qapağın miksomatoz degenirasiyası
n
əticəsində və çox vaxt trikuspidal qapağın prolapsı ilə birgə rast gəlinir.
Onun Marfan v
ə ya Elers-Danlo sindromları ilə birlikdə müşahidə
edilm
əsi mümkündür. Trikuspidal qapağın prolapsı, sağ mədəciyin
hipertrofiyası və dilatasiyası, pulmonal hipertenziya ilə müşayiət olunan
hallar az deyildir. Mitral qapağın prolapsı çox vaxt qulaqcıqlararası
ç
əpərin defekti ilə müşayiət olunur.
Mitral qapağın prolapsı aşağıdakı səbəblərdən irəli gəlir:
-
mitral qapağın anadangəlmə miksomatoz transformasiyası
v
ə xordaların uzun olması;
- m
əməcikvari əzələlərin disfunksiyası, infarkt və ya işemiya
n
əticəsində mədəciklərin asinergik yığılması;
- miokard
infarkti v
ə ya sol dolayı koronar arteriyanın
anadang
əlmə yoxluğu zamanı, mitral qapağın arxa tayının
birl
əşdiyi yerdə miokardın disfunksiyası;
-
xordların müxtəlif uzunluğunda (aparılan cərrahi
əməliyyatın nəticələri kimi);
-
hipertrofik
obstruktiv kardiomiopatiya, asimmetrik
hipertrofiya;
- revmatik k
əskinləşmə,
yəni revmatik hücüm;
- miokarditl
ər və birləşdirici toxumanın diffuz xəstəlikləri
(kollagenozlar).
Mitral qapağın prolapsı çox vaxt qulaqcıqarası çəpərin defekti ilə
birlikd
ə rast gəlinir. O, həm də 80% hallarda sol mədəciyin asinergiyası
il
ə müşayiət edilir. Endokardit, xordaların qopması, requrgitasiyanın
59
proqressivl
əşməsi, valvulit onun ürək çatışmazlığı ilə ağırlaşmasına
s
əbəb ola bilər.
Mitral qapağın prolapsı zamanı meydana çıxan sistolik və ya daha
doğrusu mezosistolik çıqqıltı sol tərəfli pnevmotoraks,
visseral və
pariyetal plevra s
əhifələri arasına hava qabarcıqlarının daxil olması,
plevroperikardial bitişmələr, adgeziv plevrit,
ürəyin sağ mədəciyinə ucu
ballonlu kateterin salınması, perikardın yoxluğu anomaliyası, ağciyər
arteriyası qapağının ikitaylı olması və sonuncunun His dəstəsinin sağ
ayaqcığının blokadası ilə müşayiət olunması, qulaqcıqlararası çəpərin
anevrizması, kardiostimulyatorun qoyulması, sağ və ya sol qulaqcıq
mik
soması, tam AV-blokada, mədəcik anevrizması və bəzən aortal
requrgit
asiya hallarında ekstrakardial mənşəli ola bilər.
Ür
əyin üçtaylı qapağın disfunksiyası və patalogiyası zamanı baş
ver
ən requrgitasiya küyü, döş sümüyünün sol kənarında, epiqastral
nahiy
ədə, döş sümüyünün sağ kənarında, ürəyin zirvəsi sağ mədəciklə
əhatə olunmuş hallarda isə zirvə vurğusu yerində eşidilir. Trikuspidal
requrgit
asiya küyü pansistolik xarakter daşıyır, döş sümüyünün sol
k
ənarında yaxşı eşidilir, nəfəsalma zamanı güclənir və Korvallo
simptomu adlanır. Onu
da qeyd edək ki, nəfəsalmadan başqa,
fiziki
yükl
ənmədə, ayaqları yuxarı qaldırdıqda, qaraciyərin üzərinə təzyiq
edildikd
ə və sonuncu halda dərindən nəfəs aldıqda, sözügedən küy
gücl
ənir. Trikuspidal requrgitasiya travma, Ebşteyn anomaliyası, qapağın
prolapsı, infeksiya mənşəli endokardit (çox vaxt heroin
narkomanlarında), karsinoid sindromu hallarında və kardiostimulyator
elektrodu n
əticəsində baş verə bilər. Trikuspidal qapağın fibroz
h
əlqəsinin 70 yaşdan yuxarı şəxslərdə, hamilə qadınlarda genişlənməsi,
sağ mədəcikdaxili həcmin və təzyiqin artması, pulmonal hipertenziya
hallarında, trikuspidal requrgitasiya müxətlif dərəcələrdə müəyyən oluna
bil
ər.
Qeyd etm
ək lazımdır ki, ürəyin sistolası zamanı baş verən
yerd
əyişmə nəticəsində, ağciyərin perikard ilə plevra arasında
sıxılmasında kardiorespirator və ya kardiopulmonal küylər eşidilə bilər.
Bel
ə küylər nəfəsalma zamanı güclənir. Onların mitral, trikuspidal və
aortal requrgitasiya m
ənşəli küylərdən ayırd olunması gərəkdir.
Kardiopulmonal küyl
ər
həmişə yumşaq, sakit olub, üfürücü və ya xışıltı
xarakteri daşıyır, sistolada eşidilir. Bəzən kardiopulmonal küyləri,
ürəyin
sistolası zamanı onun, sol tərəfdə 7-ci qabırğanın qığırdağına dəyməsi
n
əticəsində meydana çıxan və xəncərvari çıxıntının solunda eşidilən
xışıltı ilə səhv salırlar.
M
ədəciklərarası çəpərin defekti çox vaxt onun membranoz
hiss
əsində lokalizə olunur. Üçtaylı qapağın septal tayı, mədəciklərarası
ç
əpərin membranoz hissəsinə elə bitişmişdir ki, onu iki yerə ayırır.
60