S, Qorayevning «Toponimika» qo'llanmasi toponimikaning ilmiy-nazariy asoslariga feamda O'zbekiston toponimiyasiga bag'ishlangan va shubhasiz, ijtimoiy hajitda gujnanitar fanJaming eng dolzarb

uvoq  tamg'ali 

(alg'ol,  chaut,  jayll, 

o'ramas, to'qnamoz, kiyuxo'ja, yarat); 3) 

bog'lon 

(chubli, qora, mirza va b.). 

Mojor  – ko'chmanchi  o'zbeklar tarkibidagi  qabila.  Mojorlar  XIX  asr  oxiri,  XX 

asr  boshlarida  Samarqand  atrofidagi  tog'  etaklarida,  Shahrisabz  vohasida  yashagan. 

Ular  Vengriyaning  asosiy  xalqi  madyarlar  (mojorlar)  bilan  qon-qardosh  qavm  deb 

hisoblanadi. 

Mug'ot  –  O'rta  Osiyo  lo'lilari  o'zlarini  shunday  aytadi. 

Mug' 

«otashparast» 

so'ziga arabcha ko'plik affiksi 

-ot 

qo'shilib yasalgan. Vobkent tumanida Mug'ot degan 

qishloq qayd qilingan. 

Navkar  – xon, podsholarning harbiy  xizmatchisi. U hukmdorning  mol-mulkini 

qo'riqlagan  va  harbiy  yurishlarda  ishtirok  etgan. 

Navkar 

mo'g'ulcha 

no'kar 

so'zidan 

bo'lib, «do'st», «yo'ldosh» demakdir. Navbahor, Kogon, Navoiy tumanlarida Navkar 

qishloqlari qayd qilingan. 

Nayman – yirik qabila uyushmasi.  Ko'plab turkiy xalqlarning tarkibiga kirgan. 

XIX asrning 70-yillarida o'zbek-naymanlar Zarafshon vodiysida, Farg'ona vodiysi va 

Xorazmda  yashaganlar.  O'zbek-naymanlar  XIX  asrning  oxirida  3  ta  yirik  urug'ga 

bo’lingan:  qo'shtamg'ali,  sadirbek  va  uvoxtamg'ali.  Bulardan  tashqari  o'zbek-

---

naymanlarning  toponimlar  shaklda  qayd  qilingan  ko'pdan  ko'p  urug'lari  bo'lgan: 

ag'ran,  ayronchi,  badir,  biya,  bag'anali,  boltali,  bo'qatey,  burunsov,  jag'albayii, 

jastavon (jeztovon), jilonni (ilorli), jumaloqbosh, oltiota, oltio'g'il, oqto'nli, po'latchi, 

sarinayman,  to'rtuul  (to'rt  o'g'il),  to'rttamg'ali,  urguch,  ukrash,  changali,  cho'michli, 

qarg'ali, qozoyoqli, qorasira (qorasiyroq), qiltamg'ali, 'qo'ltamg'ali va boshqalar. 

Namak – tuz, turkmanchada 

namag – 

«sho'rxok botqoqlik», forscha-tojikchada 

– 

namakzor,  namaksor 

(sho'rxok,  sho'r  ko'l,  tuz  koni).  Tojikistonda  Darainamak 

degan  soylik  va  soy,  Turkmanistonda  Namaksar  nomli  sho'rxok,  Eron  va 

Afg'onistonda Naraakzor («tuz koni») degan sho'rxoklar va ko'llar bor. 

Naqib  –  Buxoro  xonligidagi  harbiy  lavozim.  Ma'nosi  «biron  jamoa  va 

qabilaning  e'tiborli  kishisi»  degani.  XVII-XIX  asrlarda  Buxoro  xonligida  naqib 

qo'shinning tuzilishi, qurol-yarog'i, yurishi, uning old va orqa qismi, markazi, o'ng va 

so'l qanotlari qayerda ekanini yaxshi biladigan shaxs bo'lgan.  

Ovul  –  «qishloq  va  boshqa  ma'nolarda  hamda  Kichik  Osiyodan  Tinch 

okeangacha  avul,  aul,  avo'l,  ayo'l  kabi  fonetik  variantlarda  uchraydigan  atama. 

Xronologik jihatdan 

qishloq 

so'zidan oldin paydo bo'lgan bu atama XV-XVI asrlarda 

kelgan  ko'chmanchi  o'zbeklarning  o'troqlashishi  (

qishlov  — 

«qishlanadigan  joy»), 

oqibati  bo'lsa, 

ovul 

ko'proq 

ayil 

shaklida  «o'tov»,  «bir  to'p  o'tov»  ma'nosida  ancha 

oldin  mavjud  bo'lgan.  O'zbekistonda 

ovul 

so'zidan  tarkib  topgan  o'zbek  qishloqlari 

ko'p;  Janubiy  O'zbekistonda 

ovul 

so'zi  «qishloq»,  «kichikroq  qishloq»  ma'nosida 

hamon  ishlatiladi.  «Molxona»,  «qo'ra»  ma'nosidagi 

og'il 

so'zi  ham  genetik  jihatdan 

ovul 

so'zi bilan ma'nodosh. 

Oybek  –  o'zbek  urug'laridan  biri,  qirg'izlarda  adigine  qabilasining  bir  urug'i, 

Chinoz  tumanida  Oybek,  Bulung'ur  tumanida  Oybekto’p  qishloqlari  bor. 

Surxondaryodagi To'polondaryoning bir irmog'i Oybeksuv deb ataladi. Afg'onistonda 

Aybak degan shahar bor.