Saçmalıklar Çağı
Yüklə 1,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
ana deneyime, yeni yerde yeni alışveriş fırsatlarına geçilene kadar gidişatı sağlamaya yarıyorlar. Ancak, yolculukla alışverişin esas kusursuz birleşimi, lüks yolcu gemileridir. Hatta yolcu gemisiyle yolculuk sürekli eğlence ve pohpohlama içerdiğinden, pastel renklerde rahat giysileri içindeki battal boy çocukları bir dizi alışveriş mahalline taşıyan devasa, hareketli zevk mekânı olan yolcu gemisi, tam çağımızın simgesidir. David Foster Wallace'ın bir Karayip gezisinin öyküsünü anlattığı matrak ve ürkütücü çalışması A Supposedly Fun Thing I'll Never Do Again [Bir Daha Asla Yapmayacağım Güya Eğlenceli Bir Şey] [51]
titiz yazılmış, gerçekçi bir belgeseldir ama aynı zamanda çağımıza uygun bir fabldır. Yolcu gemisiyle yolculuk tüm yeni kültürel eğilimleri abartılı biçimiyle sunar. Doğrudan yaşayamama ve inandırıcılık için olan biten her şeyi filme alma gereksinimi söz konusudur; tüm yolcular en incelikli kamera donanımlarından taşırlar. Evrensel kendinde hak görme hissi söz konusudur; herkes bu tatili sonuna dek hak ettiğine inanır. Çocuksu şımartılma gereksinimi söz konusudur; yolcu gemileri çalışkan bir hizmetli ordusuyla sürekli hizmet sunar. Mürettebat sürekli hatta fanatikçe neşelidir. Çocuksu yolcular düşünmeyi reddederler. Wallace, "Üst tabakadan, yetişkin ABD vatandaşlarının Konuk İlişkileri Bankosuna şnorkelle dalmanın illa ıslanmayı gerektirip gerektirmediğini, fırlatılan hedeflere illa dışarıda mı ateş etmek gerektiğini, mürettebatın gemide mi yattığını ve Gece Yarısı Büfesi'nin saat kaçta açıldığını sorduklarına şahit oldum" diyor. Gemide ve limanlarda sınırsız alışveriş fırsatları, bitmek tükenmek bilmez eğlenceler, havuzlar, jimnastik salonları, kiminde sürüş pisti bile bulunan spor tesisleri, kumarhaneler, piyano-barlar, diskolar, sinemalar ve her gece ayrı bir ünlünün, bir taklit ustasının, elektrikli testereleri havaya atıp tutan bir hokkabazın, Broadway melodileri söyleyen bir çiftin ve Kraliçe II. Elizabeth ile Dalay Lama'yı transa soktuğunu öne süren bir hipnozcunun gösteri yaptığı Ünlüler Gösteri Salonu vardır... Bu çağdaş eğilimlerin çoğu birbiriyle ilişkilidir. Çocuksuluk eğilimi kesinlikle özgürleşme çağına yönelik bir tepkidir. Özgürleşmenin kendi içinde tatmine yeteceği, kişinin ruhunu mahveden işinden, baskıcı ilişkisinden, kasvetli kasabasından kaçabilmesiyle her şeyin düzeleceği görüşü yaygın bir yanılgıydı. Özgürlüğün tatmine otomatik olarak götürmediği, mütemadiyen çok çalışmaya yol açtığı ortaya çıkacaktı. Eski gelenekler belki baskıcıydı ama onlarsız yaşamak belirsiz, karmaşık, kafa karıştırıcı ve sinir bozucuydu. Her kararı ilk
ilkelerden itibaren düşünmek zorunda kalmak çetin ve bezdiriciydi. Sınırsız fırsat potansiyeli, sınırsız seçenek şaşkınlığına dönüştü. Tepkiyse özgürlükten çok dürtüyle hareket etmeye yönelik derin özlem, akıl yerine duygulara uymak, kesin, basit, kolay ve edilgen ne varsa yeğlemek kılığında geldi. Yetişkin olmanın zahmetli sorumluluğu, çocukluğun kayıtsız şartsız sevilme, yiyip içme, şekerlemeye yatıp ninni eşliğinde uyuklama lükslerine yönelik derin bir özlem yarattı. Reklam elbette duygu ve dürtülere ve Koca Bebeği uyutacak eğlence endüstrisine memnuniyetle yaltaklanıyor. Yeni çocuksuluğun tek iyi yanı, bebeğin korunması gereksiniminin sıklıkla şımartılma gereksinimine üstün gelmesi. Geçenlerde köpek nikâhları ve uzman şarap garsonu türünden yenilikçi hizmetleriyle meşhur bir Londra oteli, lüks yolcu gemilerine layık bir fikir ortaya attı. Belli bir ücret karşılığında otel çalışanlarından ikisi konuğun odasına gelecek ve çocukluğun sihrini, elemanlardan biri konukla yastık savaşına girişirken diğerinin hakemlik etmesiyle yaratacaktı. Bu yeni hizmet muazzam beğeni topladı ama tabii "sağlık ve güvenlik konuları" yüzünden sürdürülemedi. Yalnız dikkat ve şımartma taleplerinin karşılanmaması durumunda Koca Bebek cidden kızacaktır. Yeni çocuksuluk büyüyen kibir ve
kendinde hak görme duygusuna, azalan kendini bilme ve yükümlülük kavrayışlarına ve artan darılma ve öfkeye başvurmalara önemli katkı yapmıştır. Koca Bebek çok sık zırlamaktadır. Yeni çocuksuluk Mesleki Neşeliliğin (MN) nedenlerinden de biridir. İncelik ve nüanstan yoksun, abartılı parıltıyla birlikte neşeli ifade, yetişkinin çocuğa sunduğu yaklaşımdır. MN'nin bir diğer olası kaynağıysa kullanıcı arayüzünü gittikçe daha önemli hale getiren, üretimden hizmet sektörüne kayıştır. Artık müşteri sadece daima haklı olmakla kalmıyor; hizmet de daima parlak olmak zorunda. Bu zorunluluk Amerikan hizmet sektöründen çıkıp dünyaya yayıldı. Tepeden bakar tavırlı asil Paris garsonları dahi buna uymak zorunda kaldı. Yüzlerce yıllık geleneklere dayanan müthiş şarap ve peynirleriyle Fransızlar kadar kimse tepeden bakamazdı ama onlar bile tepeden baktıkları müşterilerine iyi günler dilemeyi öğrenmek durumunda kaldılar. Paris'in "Nazi Zehrine" direncinden onca gurur duyan Jean-Paul Sartre, kentinin bugün Amerikan şekerine batışını görseydi herhalde dehşete kapılırdı. Bir diğer etmense metalar dünyasında meta olma, kişi değil, marka olarak gelişme eğilimidir ve çağdaş piyasada bu, neşeli ve güler yüzlü olmak anlamına gelmektedir. [52]
Yüklə 1,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|