Şahlar Əsgərov Təhsilimiz: Dünən, bu gün, sabah
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İnsan ictimai varlıqdır.
- 13. Təhsilin iqtisadiyyatı
- Heydər Əliyev
111 öz tövhəsini verməlidir. Bunun üçün də bir daha qeyd edək ki, bizə demokratiya lazımdır ki, cəmiyyətdə fikir müxtəlifliyi bərqərar olsun. Demokratik tərbiyənin əsası məktəbdə qoyulmalıdır. İkinci hekayənin təhsilin məzmunu ilə birbaşa əlaqəsi vardır. Hekayədə söylənilir: Qədim zamanlarda Çində Çju Pin-man adlı bir adam yaşayırdı. Bir dəfə Pin-man eşidir ki, qocaman ovçu Ma Ten əjdaha öldürməyi bilir. Pin-man ovçunun yanına gəlib ona deyir: -Hörmətli cənab Ma Ten, xahiş edirəm əjdahı öldürməyi mənə öyrət. -Bu çox çətin sənətdir! – deyə Ma Ten cavab verir. Əjdahaya qalib gəlməyi öyrənmək üçün çox illər məşğul olmaq lazımdır. Bir də sən beş il bu meşədə yaşaya bilərsənmi? Beş il səhərdən axşama kimi təlim almağa hövsələn çatarmı? Təlim üçün mənə verməyə pulun varmı? Çju Pin-man dedi: -Mən bu meşədə beş il yaşamağa hazıram. Beş il səhərdən axşama kimi təlim alacağam. Mən bütün pullarımı sizə verəcəyəm, təki siz mənə əjdahaya qələbə çalmağı öyrədin. Ovçu: -Elə isə təlimə başlayaq, - dedi. Qurtarmaq bilməyən beş il keçir, ovçu deyir: -Mən bütün biliyimi sənə verdim. Bu gündən sən nə cür əjdaha olur-olsun qalib gələ bilərsən. Xoşbəxt Pin-man öz kəndlərinə qayıtdı. Olan-qalanını təlim üçün verdiyindən tamam pulsuz qalmışdı. Lakin Çju Pin- man kədərlənmirdi. Axı o heç kəsin bacarmadığı bir işi – əjdahaya qalib gəlməyi bacarırdı. O, qürurla həyətləri, kəndləri gəzir, öz xidmətini təklif edirdi. -Sən nə iş görə bilərsən?- deyə ondan soruşduqda, Çju Pin-man məğrur-məğrur cavab verirdi: -Əjdaha öldürə bilərəm! 112 -Yaxşı da, əjdaha görünən kimi biz səni tez çağırarıq, - deyə adamlar ona cavab verirdi və hələlik sənin biliyin bizə gərək deyil! – deyirdilər. Çju Pin-man uzun zaman yaşadı, lakin bir dəfə də olsun əjdaha ilə rastlaşmadı. Beləliklə, o heç bir iş bacara bilmədiyinə görə həyatı ehtiyac və qüssə ilə keçdi. Çju Pin-man sadə həqiqəti ancaq qocalığı zamanı başa düşdü, bildi ki, insana ancaq adamlara gərək olan və xeyir gətirən bilik lazımdır. Zaman-zaman təhsilin qarşısında duran məqsəd dəyişdiyindən, məqsədə nail olmaq üçün təhsilin məzmunu da ehtiyatla və düşünülmüş şəkildə dəyişməlidir. Milli təhsilimizin forma və məzmunu arasında münasibət elə qurulmalı, bir-birini elə tamamlamalıdır ki, təhsilin qarşısında duran ali məqsədinə nail olmaqla bərabər, bizim gənclərimiz içərisindən keçdiyi ictimai-sosial hadisələrin, proseslərin idarə olunan yox, idarə edən tərəfi olsun, başqa sözlə, obyekti yox, subyekti olsunlar. Mənim inancıma görə insan iki cazibə mərkəzi (qütb) arasında fəaliyyət göstrir. Özünə məhəbbət və xalqa , millətə məhəbbət. Birinci qütb heyvanidir, ikinci qütb insanidir. Bu baxımdan K.Marks həqiqətəq haqlıdır: İnsan ictimai varlıqdır. Son 50000 ildirki, insan oğlu özünə məhəbbətdən insani məhəbbətə döğru yol gedir. Bu fəaliyyətin ən bariz nümunəsi 10000 il öncə dövlətin əmələ gəlməsidir. Dövlət bir qurum olaraq ictimai məhəbətin təzahür formasıdır. Hər kəs özünə məhəbbətdən bir az kəsib, millətə məhəbbət, dövlətə məhəbbət payının üzərinə qoyur. Müxtəlif insan toplumları bu yolla irəliyə doğru hərəkət edir. Hansı toplumlarda vətənə, millətə məhəbbət özünə məhəbbətdən üstünlük təşkil edirsə o cəmiyyət daha qabaqcıldır. Cəmiyyət daxili qüsurların çoxu özünə məhəbbətin ifratlığından doğur. Vətənə məhəbbət güclü olan cəmiyyətlərdə rüşvət olmaz, küçədən kəsib həyatyanı sahəyə ğatmazlar, şəhərin mərkəzində qəsir tikilməz və s. Hər dəfə Bakı bağlarına 113 gedəndə, bağ yollarının əyri-üyrü və dar olmasını görəndə özünə məhəbbətin bizdə üstün olması nəticəsinə gəlirəm. Deyəyki, Almaniyada belə mənzərəyə rast gəlmək mümkün deyil. Çünki o toplumda millətə vurğunluq daha çoxdur. Təhsilin məqsədi elə müəyyənləşməlidir və məzmunu elə qurulmalıdır ki, insanın Vətənə, millətə məhəbbəti özünə məhəbbətdən qat-qat çox olsun. 114 13. Təhsilin iqtisadiyyatı «Hesab edirəm ki, cəmiyyət hardan olur olsun, nədən olursa kəsib təhsilə xərcləməli, gənc nəslin təhsilinə, müəllimə kömək etməlidir». Heydər Əliyev Müasir dünyada dövlətlər adətən iqtisadi qüdrətinə görə sıraya düzülürlər. İqtisadiyyatın açarı texnikadadır. Texnikanın açarı texnologiyadadır. Texnologiyanın açarı elmdədir. Elmin açarı təhsildədir. Beləliklə, iqtisadiyyatın da açarı təhsildədir qənaətinə gəlmək olar. Deməli, iqtisadiyyatımız təhsilimizin başqa formada inikasıdır. Təhsilin bütün problemlərinin kökündə iqtisadiyyat durur və yuxarıda deyildiyi kimi iqtisadiyyatın da açarı təhsildədir. Odur ki, dövlətin güclü olması üçün xəzinəsi özündə olan təhsil sisteminin potensialından istifadə etmək lazımdır. Təhsilə ona görə çox pul xərcləyirlər ki, xəzinə daha zəngin olsun və gələcəkdə yaşayış daha firavan olsun. Təhsillə iqtisadiyyatın əlaqəsi fizikanın birləşmiş qablar qanununda olduğu kimiidir. İqtisadiyyatı yüksək olan ölkələrin təhsili, təhsili yüksək olan ölkələrin iqtisadiyyatı yüksəkdir. Təhsilə iqtisadiyyatı inkişaf etdirən bir amil kimi baxılmalıdır. Çalışmaq lazımdır ki, bu müddəa həm iqtisadiyyat sahəsində çalışanların, həm də təhsil işçilərinin şüurlarına hakim kəsilsin. YUNESKO-nun məlumatına görə, inkişaf etməkdə olan ölkələrin bütün dövlət büdcəsi keyfiyyətli təhsil sistemi qurmağa çatmır. Azərbaycan öz dövlət büdcəsinin 22%-ni təhsilə yönəltmişdir. Əgər nəzərə alsaq ki, şagirdlərin sayı 1,7 mln.-dan, tələbələrin sayı 300 mindən, təlim-tərbiyə, təhsillə məşğul olan müəllimlərin sayı isə 200 mindən çoxdur, onda bu nəticəyə gə- lərik ki, bizdə də vəziyyət çox gərgindir və inkişaf etməkdə olan ölkələrdəki kimidir. Rusiya Federasiyasının təhsil naziri V.Filippov hesab edir ki, təhsilin dövlət büdcəsindən kifayət qədər maliyyələşməsi ya Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|