Şamil Vəliyev – 50

83
Àðèô, èøàðÿäÿí äóéóð ùÿäÿôè,
Öðÿêäÿí ñåâèðèê áèç Ìèðÿøðÿôè.
Ñàíêè ýåíäÿ ãîéóá î ×èí ñÿääèíè,
×àüûðûð àüàíûí ùàìû æÿääèíè,
Øàùàíÿ éàðàäûá  Àëëàù,  ãÿääèíè,
Öðÿêäÿí ñåâèðèê áèç Ìèðÿøðÿôè.
Ãÿðèá àõøàìëàðäà äàðûõìà ãàðäàø,
Ìèíëÿðëÿ ñîéäàøûí îëóáäóð ñèðäàø,
Ùÿéàòäà óæàëäûí ñÿí éàâàø-éàâàø,
Öðÿêäÿí ñåâèðèê áèç Ìèðÿøðÿôè.
Éàðäûìëû, Ïåðèìáåë äîüìà îæàüûí,
Àäûíû áèëèðñÿí ùÿð áèð àüàæûí,
Àçÿðáàéæàí ñÿíÿ à÷ûð ãóæàüûí,
Öðÿêäÿí ñåâèðèê áèç Ìèðÿøðÿôè.
Áàêûéà åäèðñÿí ñÿí òåç-òåç ñÿôÿð,
ßë òóòäóãëàðûí, áÿëêÿ, ìèí íÿôÿð
Õàíÿíäÿ  Ñÿôÿð  äÿ ñÿíÿ øöêð åäÿð,
Öðÿêäÿí ñåâèðèê áèç Ìèðÿøðÿôè.
Ùÿðäÿí ÷ÿòèí ýöíëÿð îëóá õÿëâÿòè,
Åë ö÷öí ÷ÿêìèñÿí ìèí áèð çÿùìÿòè,
Þçöíÿ ãàðäàø  ñàé Âöãàð ßùìÿäè,
Öðÿêäÿí ñåâèðèê áèç Ìèðÿøðÿôè.

---

84
Həkim-şair Mirbalabəy
Dünyasını vaxtsız, erkən dəyişmiş Seyyid Mirbalabəyin əlyazmaları ilə tanış
oldum. Vətən məhəbbəti, Vətən yanğısı bir leymotiv kimi onun yaradıcılığının əsas
xəttini təşkil edir. Milli mənəvi dəyərlərimizə sevgisi, dövlətə, dövlətçiliyə, xalqına
bağlı, Vətənə, elinə-obasına, doğma Perinbel kəndinə misilsiz məhəbbəti olub mərhum
şairin.
Poeziyamızın əbədi, əzəli mövzularına xələfləri, sələfləri kimi o da müraciət
edib. Bir seyid kimi şəcərəsinə dərin əbədi sevgisi varıymış. İslama, onun xadimlərinə
, ulu babaları saydıqları imamlara, İslam tarixini əks etdirən şeirlərə üstünlük verib
Seyyid Balabəy.
Ürək ağrıdan odur ki, özünün qeyd etdiyi kimi, 30 il kardioloq işləyib, ürəklərə
şəfa verib. Özü isə qəlb narahatçılığı ilə maddi imkansızlıq ucbatından cərrahiyyə
əməliyyatı keçirə bilməyərək dünyasını dəyişib. Ölümdən qorxmayan həkim-şair,
müsəlman Seyyid Mirbalabəy üzünü dağlara tutub «Dağlar» qəsidəsində yazır:
Dinlə məni köksü çəmən,
Zirvəsi qar, bizim dağlar.
Səndən ayrı düşəndə mən,
İstəmədim özüm, dağlar.
Dövran məni üstələdi,
Arzumu alt-üst elədi.
Ayrı salıb qəsd elədi,
İstədi ki, bezim, dağlar.
Sən təbibsən mənsə xəstə,
Qoyma ölüm tunc qəfəsdə.

---

85
İcazə ver, son nəfəsdə,
Köksün üstə gəzim, dağlar.
Şair sonda əcəl donunu geyib dağlara qucağında susmaq istəyilə poetik sözü belə
yekunlaşdırır.
Mən Miriyəm, ta nə deyim,
Yoxsa səni yenə öyüm,
Gəldim əcəl donun geyim,
Qucağında susum dağlar.
Seyyid Mirbalabəy istər hecaya, onun müxtəlif hecalarında, istərsə də əruzda
qələm işlədərək bəzi poetik uğurlar qazanan şair olub. Qəzəllərə daha çox üstünlük
verib şair-qəzəlxan Mirbalabəy. Mərhum qəzəlxan-şairə Elnarə Buzovnalıya ithaf etdiyi
qəzəldə onu «qəzəlin şahzadəsi» kimi səciyyələndirməklə yeni poetik deyim müəllifi
kimi diqqəti cəlb edir:
Mən də Elnarə şirinlikdə ona eşq dilədim,
Bir məhəbbət ki, cana sevgili divanəsi var.
Sən də yazdın a Miri ol şuxa bu şux qəzəli,
Bilsin axır qəzəlin bir yeni şahzadəsi var.
Kitabda müəllifin əruz və hecaya yazılan qəsidələri, mərsiyələrinə də rast gəlirik.
Üzünü uca Allaha tutan şair Kərbəla müsibətindən tutmuş İmam Hüseyn faciəsinə
qədər, bir çox dini mövzuları həzmə çəkir, gah imamlar üçün ağlayır, gah da öz
taleyinə ağlayır. Ş.İ.Xətaiyə mərsiəsində Pərvərdigara üçünü tutmaqla o da sələfi kimi
o gözəgörünməz cənab Haqqın qüdrətinin bədii-poetik, ilahi səciyyəsini vermək istəyir:
Ey bütün aləmlərə memar olan Pərvərdigar,
Əlvan-əlvan xilqətə rənglər olan Pərvərdigar.
Onun qəzəl, qəsidə, mərsiyələrində Qurani Kərimin ayə və surələrində irəli
sürülən fikirlər öz əksini məharətlə canr tələblərinə uyğun olaraq məqamında,
məramında tapmışdır. Eyni zamanda bir poetik nümunələrdə original mübaliqələrin də
şahidi oluruq. Belə mübaqilələr qəsidələrin bədii silqətini daha da artırır, gözəlləşdirir.

---

86
Ümumiyyətlə Mirbalabəyin əsərlərinin dilinə, leksikasına fikir verdikdə bir
aydınlıq görürük. Bəzi heca vəznində yazılan şeirlərdə, istər qəzəllərdə də yumor,
satirik ruh da müşahidə olunur.
Poetik topluda iqtisad elmləri doktoru, Moskvada yaşayan görkəmli Azərbaycan
oğlu, DAK-ın və MDB üzrə rəhbəri Hacı Mirəşrəfə həsr olunmuş şeiri də var.
Mərhum şair Moskvada olarkən Mirəşrəfin qonağı olub, qarşılanıb, yola salınıb,
hörmət görüb.
Oxuculara məlumat verim ki, bu kitabın da sponsoru Hacı Mirəşrəfdir. Allah
köməyi olsun. Allah əvəzin versin. Və onu da qeyd edim ki, bu kitabın çapını intizarla
gözləyən, bu işdə can yandıran Hacı Mirsəfərdir. Mirsəfər hal-hazırda infarktdan
xəstəxanada yatır. Həkimlər danışmağa şadağan eləyiblər. Bu sətirlərin müəllifinə
çətinliklə dedi: -Vüqar müəllim,    «ön söz» hazırdır, daha sənə arxayınam, kitabdan
muğayat ol. Düzdür Mirbalabəylə yeznə-qayındırlar, bir nəslin övladlarıdır. Söhbət
qohumluqdan getmir. Rəhmətlik Mirbalabəy həqiqətən yaxşı insan olub. Həm gözəl
həkim, həm də yaxşı şair.  «Heyif, dövran səni üstələdi»  (S.Mirbalabəy). Allah səni
rəhmət eləsin, Seyyid Mirbalabəy, cəddinə qurban olum ay ağam, cəddin köməyimiz
olsun.
H.X.Qaradağski (Qaradaği) : ”Fələyin bir belə dövrü olacaqmış…”
XIX əsrin    II  yarısında,  1854-cü  ildə quberniya  mərkəzinin Şamaxıdan  Bakıya
köçürülməsi bu şəhərin siyası, iqtisadi və inzibati qüdrət və mövqeyinin artmasına təkan
verdi. Bakı sosial  həyatın bütün  problemlərini   tənzimləyən  mərkəzə  çevrildi.  Burada
kapitalizmin  sürətli  inkişafı  məmləkətin  əyalətlərinə  sirayət  etdi.  Naxçıvanda  duz,
Daşkəsəndə  dəmir,  Gədəbəydə  mis  mədənləri  fəaliyyət  göstərməyə  başladı.  Kənd
təsərrüfatı  və iqtisadiyyat inkişaf etməyə başladı. Istehsal formaları zənginləşdi, sənaye
ocaqları inşa edildi. Ucqar bölgələrlə mərkəz arasında əlaqələr genişlənməklə əhalinin

---