Selçuk iletiŞİM

Kadın Örgütlerinin İnterneti Alternatif Medya Olarak Kullanımı… (34-55)
51
Geliştirme Projesi” 2006-2008 yılları arasında
toplam 13 ilde yürütülmüştür.
Uçan Süpürge, 2007 yılının başında, “Merhaba
Komşu” başlıklı bir toplantılar dizisi başlatmış
ve bu toplantılarda komşu ülkelerde kadınların
karar mekanizmalarında, örgütlenmelerde ve
siyasetteki yeri hakkında bilgilenmelerini sağ-
lamak için çalışmalar yapmıştır. Aynı yıl Av-
rupa Birliği’nin Sivil Toplum Diyaloğu: Kültür
Hareketi Programı çerçevesinde desteklenen
“Çocuk Gelinler” projesi, yalnızca Türkiye’de
değil, dünyanın birçok yerinde de en önemli
toplumsal sorunlardan biri olan erken ve zorla
evliliklere dikkat çekmek ve bu konuda
farkındalığı artırmak amacıyla 2007 yılında
hayata geçirilmiş bir projedir. “Kadın 2007
Televizyon Programı” isimli proje ise, 12 kent-
te yürütülmüş ve bu şehirlerin yerel kanalların-
da çeşitli kadın sorunları gündeme getirilmiştir.
Bu projelerin dışında Uçan Süpürge’nin kadın
sorunlarına ilişkin bir çok yayını bulunmakta-
dır. Uçan Süpürge’nin CEDAW ile ilgili de
yoğun çalışmalar yaptığını belirtmek gerekir.
4.3.3. Kullanıcı Etkileşimi: Etkileşimi ve
Tartışmayı Düzenleme
Uçan Süpürge’nin internetin sunduğu katılım
biçimlerinden ne derece yararlanabildiği ince-
lendiğinde, bu konuda Kadının İnsan Hakları-
Yeni Çözümler Derneği’nden çok daha etkili
bir şekilde internetin sunduğu olanaklardan
yararlandığı görülmektedir. Uçan Süpürge,
elektronik posta, sosyal paylaşım sitelerinden
Facebook ve Twitter’ın, bir fotoğraf paylaşım
sitesi olan Flickr ve vimeo isimli video payla-
şım sitesinin sunduğu olanaklardan yararlan-
maktadır. Bunların dışında 2002’de kullanıma
açılan web sitesi kadınların ve kadın kuruluşla-
rının buluşma noktası olmuştur denilebilir.
Türkiye’deki kadın kuruluşlarının kuruluş
amaçlarının, etkinlik alanlarının ve iletişim
bilgilerinin yer aldığı bir veri tabanı oluşturul-
muştur. Bu veri tabanının oluşturulmasındaki
amaç; kadın örgütlerinin birbirini tanıması ve
yaptıkları çalışmaların paylaşılarak görünür
kılınmasıdır. Veri Tabanı projesi, kadınların ve
örgütlerin birbirinden haberdar olmasını sağ-
larken, aynı zamanda, aralarındaki iletişim ve
işbirliğini de güçlendirme misyonu taşımakta-
dır. Web sitesinde yer alan veri tabanı, herkesin
ulaşabileceği ve Türkiye’deki kadın kuruluşları
hakkında bilgi alınabilecek en detaylı kaynak
durumundadır. Uçan Süpürge Aralık 2002'de
temellerini attığı Yerel Kadın Muhabirler Ağı
projesiyle kadın örgütleri ve kadınlar arasında-
ki iletişim eksikliğini iletişimle gidermeye bu
boşluğu kadın haberciliği ile doldurmaya ça-
lışmaktadır. Bu projeyle kadınların ye-
rel gündemi ulusal gündeme taşınmaya çalışıl-
maktadır. İzmir, Çanakkale, Eskişehir, Antalya,
Mersin, Diyarbakır, Samsun, Gaziantep, Mar-
din, Şanlıurfa, Adıyaman ve Van’da kadın
gündeminin izini süren kadın muhabirler her
hafta illerindeki toplayıp gönderdikleri haberle-
riyle  hem  web  sayfasında  hem  de Uçan Ha-
ber’de yer almaktadırlar. Bu halkaya yeni ille-
rin eklenmesi için çalışmalar sürmektedir.
Yapılan bütün etkinlikler iki ayda bir yayımla-
nan kadın dergisi Uçan Haber’de yer almakta-
dır. Bu dergide projeler, deneyimler, kadınları
ilgilendiren pek çok konu hakkında araştırma,
rapor, röportaj ve haber okurlara sunulmaktadır.
Uçan Haber ayrıca iki yılda bir İngilizce olarak
basılıp Ankara’daki büyükelçiliklere, resmi
kurumlara, iletişim içinde olunan uluslararası
kurum, kuruluş ve kişilere gönderilmektedir.
Uçan Haber’in eski sayılarının arşiv kısmında
da yer almaması bir eksiklik olarak değerlendi-
rilebilir. Kadının İnsan Hakları-Yeni Çözümler
Derneği’nin bültenleri son sayıları da dahil
olmak üzere pdf formatında okuyucularının
kullanımına açık durumdadır. Ancak internetin
sunduğu katılım biçimlerinin gücünden yarar-
lanılarak katılımı ve tartışmayı düzenleme,
interneti alternatif bir medya olarak kullanma
noktasında Uçan Süpürge’nin daha başarılı
olduğu görülmektedir.
SONUÇ
Kadınlar toplumsal yaşamın her alanında top-
lumsal cinsiyet politikaları tarafından şekillen-
dirilen bir yapı içerisinde var olma mücadelesi
vermektedirler. Bu mücadele kadınlar açısın-
dan sadece eşitlik söylemleri çerçevesinde
anlam bulan bir mücadele değildir. Çünkü
tarihsel süreç içerisinde vatandaş olarak kabul
edilebilmek için verilen mücadele bugün farklı
sınıflardan, ırklardan, milletlerden, kültürlerden,
dinlerden gelen kadınların farklı talepleri ve
farklı kimlik politikaları içerisinde anlam bul-
maya başlamıştır. Kadınların hak arama müca-
delesindeki temel sorun ortada bir sorun olma-
dığı noktasında oluşturulmaya çalışılan izle-

---

Selçuk İletişim, 6, 3, 2010
52
nimlerin yine kadınlar tarafından görünür hale
getirilmek zorunda olmasıdır. Ortada bir sorun
olduğunun kabul edilmesi için ise, toplumsal
bir zihniyet değişikliğine ihtiyaç olduğu orta-
dadır.
Peki görmezden gelinen sorunların yine kadın-
ların çabaları ile çözümlenebilmesinin önünde
hiçbir engel olmadığı söylenebilir mi? Aslında
temel zorluk tam da bu noktada başlamaktadır.
Çünkü verilen mücadelede sorunlara çözüm
üretebilecek gerekli kurumları ve yapılanmaları
harekete geçirebilecek başka araçlara da ihtiyaç
vardır. Kamuoyu oluşturma, sorunları ortaya
koyma ve tartışmaya açarak çözüm üretebil-
menin en önemli araçlarından biri medya olma-
sına rağmen anaakım medya bu mücadelenin
bir parçası olmaktan çok, toplumsal cinsiyet
politikaları çerçevesinde kadın konusuna yak-
laşmaktadır.
Kadınlar bu durumda seslerini duyurabilmek
ve sorunları daha görünür hale getirebilmek
için kendi medyalarını da kendileri oluşturmak
durumunda kalmışlardır. Tarihsel süreç boyun-
ca bu hep böyle olmuştur ve kadınlar alternatif
medya aracılığıyla ve oluşturdukları farklı
örgütlenme biçimleriyle mücadelelerini sür-
dürmüşlerdir. Bu çalışma bu farklı örgütlenme
biçimlerinden birini oluşturan kadın örgütleri-
nin alternatif medyayı nasıl kullandıkları üzeri-
ne odaklanmıştır. Günümüzde alternatif med-
yanın en önemli araçlarından biri olan internet
üzerine yoğunlaşılan çalışmada Kadının İnsan
Hakları-Yeni Çözümler Derneği ve Uçan Sü-
pürge’nin internet sayfaları incelenerek bu
kadın örgütlerinin interneti alternatif bir medya
olarak kullanım biçimleri belirlenmiştir.
Her ne kadar teknolojinin de toplumsal cinsiyet
politikaları tarafından şekillendirildiği gerçeği
göz ardı edilemese de internetin kadınların
verdiği mücadelede önemli bir araç olduğu
görülmektedir. Kadının İnsan Hakları-Yeni
Çözümler Derneği bir kadın örgütü olarak
kadın hakları konusunda ulusal ve uluslararası
boyutta oldukça yoğun çalışmasına rağmen,
internetin sağladığı katılım biçimlerini çok
etkili bir biçimde kullanamadığı görülmektedir.
Daha çok yapılan çalışmaların ve projelerin yer
aldığı internet sayfasında kadınların kendi
aralarında da iletişimi kurabilecekleri tartışma
gruplarının, forumlarının yer alması söyleyecek
sözü olan kadınların sözlerinin dolaşıma gir-
mesi ve üretilecek çözümlerin bir parçası olma-
ları açısından önemlidir. Uçan Süpürge ise,
kadın sorunlarını gündeme getirme ve çözüm-
ler üretmede yaptığı çalışmalarla ön plana
çıkan bir kadın örgütü olmanın yanı sıra Türki-
ye’deki kadın örgütleri arasında internetin
alternatif bir medya olarak etkili bir şekilde
kullanımı noktasında da ön plana çıkmaktadır.
Uçan Süpürge ile Kadının İnsan Hakları-Yeni
Çözümler Derneği’nin interneti alternatif bir
medya olarak kullanım biçimleri karşılaştırıldı-
ğında Uçan Süpürge’nin eksiklikleri olmasına
rağmen internetin sağladığı katılım biçimlerini
kullanmada daha başarılı olduğu görülmektedir.
Ancak her iki kadın örgütü de web sayfalarını
daha aktif kullanarak ve kadınları da bu sürecin
bir parçası haline getirerek, internetin sağladığı
iletişime katılan taraflar arasında eşanlı, karşı-
lıklı ve çok boyutlu etkileşime olanak sağlaya-
bilir ve bu katılım biçimlerinin yarattığı kamu-
sal alan kadın hakları için verilen mücadeleyi
daha güçlü bir hale getirebilir.
SONNOTLAR
(1) Bu dergilerle ilgili Acar’ın (1993) ve
Arat’ın (1993)  çalışmalarına bakılabilir.
 (2) KA-DER’in bu kampanyasının medyada
nasıl ele alındığına ilişkin olarak Terkan ve
Serarslan’ın (2007) çalışmalarına bakılabilir.
(3) Türkiye’deki kadın örgütleri ile ilgili bilgi
almak için Uçan Süpürge’nin hazırladığı veri
tabanından yararlanılabilir. http://www.
ucansupurge. org/veritabani/
 (4) Perşembe Grubu’nun ve Ankara’daki kadın
hareketinin çalışmaları ile ilgili olarak Timisi
ve Ağduk Gevrek’in (2007) çalışmalarına bakı-
labilir.
 (5) Pazartesi dergisinin hangi dönemde, hangi
koşullarda ve nasıl çıkarılmaya karar verildiği,
yayın politikası, nasıl bir örgütlenme hedeflen-
diği ile ilgili Koçali’nin (2007) çalışmasına
bakılabilir.
 (6) Ayrıntılı  bilgi  için bkz: http://www.
kadinininsanhaklari.org/
 (7) Ayrıntılı  bilgi  için bkz: http://www.
ucansupurge.org/

---