Selçuk iletiŞİM

Araştırma Bize Ne Öğretir?... (45-57)
57
Binark, M (2005) İnternet’i ve/ya Bilgisayar
Dolayımlı İletişim Ortamını İncelemek İsteyen
Bir Araştırmacının Soruları ve Sorunları,  M
Binark ve B Kılıçbay (der.),  İnternet, Toplum,
Kültür, Epos Yayınları, Ankara, s. 177–190.
Bourdieu P ve Wacquant L J D  (2003)
Düşünümsel Bir Antrolopoloji İçin Cevaplar,
Nazlı Ökten (çev), İletişim Yayınları, İstanbul.
Gulbenkian Komisyonu (2003) Sosyal Bilimle-
ri Açın: Sosyal Bilimlerin Yeniden Yapılanma-
sı Üzerine Rapor, Şirin Tekeli (çev), Metis
Yayınları, İstanbul.
Hansen  A,  S  C,  R  N,  C  N  (1998)  Mass
Communication Research Methods, MacMillan
Pres Ltd., Houndmills, Basingstoke, Hamphire
and London.
Harding S (T.Y.) Feminist Yöntem Diye Bir
Şey  Var  mı?,  Zelal  Ayman  (çev),  Serpil  Ç  ve
Necla A (yay.hzl.) Farklı Feminizmler Açısın-
dan  Kadın  Araştırmalarında  Yöntem,  Sel  Ya-
yıncılık, İstanbul, s. 34-47.
Jensen, K B (2002) The qualitative research
process, A Handbook of Media and
Communication Research-Qualitative and
Quantitative Methodologies, K B Jensen (ed),
Routledge, London and New York, s. 235–253.
Kejanlıoğlu D B (2005) Frankfurt Okulu’nun
Eleştirel Bir Uğrağı: İletişim ve Medya, Bilim
ve Sanat Yayınları, Ankara.
Keller, E F (1987) Women Scientists and Fe-
minist Critics of Science, Daedalus, 116 (4),
77–91.
Kümbetoğlu, B (2005) Sosyolojide ve Antro-
polojide Niteliksel Yöntem ve Araştırma, Bağ-
lam Yayınları, İstanbul.
Mann C ve Stewart F (2002) Internet
Communication and Qualitative Research- A
Handbook for Researching Online, Sage
Publications, London.
Miller G (1997) Building Bridges- The
Possibility of Analytic Dialogue Between
Ethnography, Conversation Analysis and
Foucault, Qualitative Research-Theory,
Method and Practice, D Silverman (ed), Sage
Publications, London, s. 24–44.
Mücen B (2007) Sabitfikirlerle Yüzleşen Bi-
limsel Tutum, Ocak ve Zanaat-Pierre Bourdieu
Derlemesi, G  Çeğin ve ark. (der), İletişim,
İstanbul, s. 421-435.
Neuman W L (2007) Toplumsal Araştırma
Yöntemleri- Nicel ve Nitel Yaklaşımlar Cilt 2,
Sedef Özge (çev), Yayınodası, İstanbul.
Schrøder  K,  Drotner  K,  Kline  S  ve  Murray  C
(2003) Researching Audiences, Hodder
Headline Group, London.
Stokes J (2003) How to do Media and Cultural
Studies, Sage Publications, London.
Türkoğlu N (2004) İletişim Bilimlerinden Kül-
türel Çalışmalara Toplumsal İletişim-Tanımlar,
Kavramlar, Tartışmalar, Babil Yayınları, İstan-
bul,
Williams M ve Robson K (2004) Reengineer-
ing Focus Group Methodology for the Online
Environment, Online Social Research: Meth-
ods, Issues and Ethics, M D Johns, S S Chen ve
G J Hall (eds) Peter Lang Publishing, New
York, s. 25–45.

---

KİTABIN, AİT OLDUĞU SINIFA DÖNÜŞÜ
VE BİR ARAÇ OLARAK DEVRİNİ SONLANDIRIŞI
Kazım Tolga Gürel
*
ÖZET
Kültürü oluşturan her insan ürününün bir tarihi vardır. Kendi tarihi içerisinde o, doğar, yaşar ve
ölür. Kitap da tıpkı diğer nesneler gibi belli bir süre içerisinde var olacak bir iletişim aracıdır.
Görsel kültürün hakimiyeti nedeniyle miadını doldurmaktadır. Fotoğrafın icadıyla birlikte, toplum
gün geçtikçe obskürantik bir yapıya doğru evrilmiş; bu yapı sebebiyle yazı, iletişim araçlarındaki
varoluşunu kaybetmeye başlamıştır.
Bu çalışmada, kitabın, başlangıçta belli bir sınıfa aitken teknolojik gelişmelerin sonucunda geniş
halk kitlelerine yayıldığını, ancak görsel kültürün yaygınlaşması sonucunda yok olacağını göster-
mek amaçlanmıştır. Marksist bir yaklaşım içeren çalışma, yapısal çözümlemelerle niteliksel tarih-
sel incelemeler içermektedir.
Anahtar sözcükler: Kitap, iktidar, görsel kültür, ideoloji
RETURN OF THE BOOK TO THE CLASS WHERE IT BELONGS
 AND ITS END AS A MEANS
ABSTRACT
Each human artifact that is part of the culture has a history. It is born, lives and dies within its
own history. The book is a means of communication that will exist for a certain period like other
objects. It is coming to its end due to the dominance of visual culture. Society has gradually
evolved into an obscurantist structure with the invention of photography and due to this writing
has begun to lose its place among means of communication. A new culture which is not dominated
by reading is at the same the harbinger of the new human. Most known cultural features that are
believed to be universal will come to an end. Mankind, who will also have to make concessions on
their ideological qualities, will transform into happy morons who yield to the rule of the elite and
the prevalence of a consumerist culture will complete its evolution.
Keywords: Book, power, visual culture, ideology
*
 Arş. Gör., Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi
GİRİŞ
Kapitalist küreselleşme, iletişim tarihindeki
evrimin son halkasının ekonomik nedenidir.
Kapitalist küreselleşme gereği sermaye, kendi-
ni en ücra başkentlerde yapılandırabilmeli ve
metaların tüketimi için her noktayı bir gösteri-
ye çevirebilmelidir. Neo-faşizm olarak nitele-
nebilecek bu yeni oluşum gösteri temellidir ve
Huxleyci bir içerik taşır. Birey takip edilen
değil, takip edendir.  Zevkle takip ettiği her
unsur, onu dönüştürür ve sistemin istediği tipte
bir eblehleştirmeden geçirir. Boş zaman, işlik-
teki dönüştürmeyi gerçekleştirecek nitelikte
dizayn edilmiştir.
İletişim tarihine bakıldığında sözlü, yazılı ve
görsel kültürün dönüşümlerinin bir üst yapı
kurumu olduğu, bu yapıların ekonomik geli-
şimlerden kaynaklanan bir öz değişim içerisin-
de olduğu görülebilir. Barry Sanders ve
McLuhan’ın daha radikal bir biçimde, Innis ve
Postman’ın farklı faktörleri de içine alacak
şekilde betimlediği bu değişimler, hiç de onla-
rın iddia ettiği gibi iletişim araçlarındaki deği-
şimin diğer toplumsal olguları biçimlendirme-
siyle değil; doğrudan Marx ve ardıllarının be-
timlediği şekilde, altyapı üstyapı ilişkisi içeri-
sinde incelenmelidir. Çalışmada iletişim araçla-
rının bu evrimine kısaca değindikten sonra,
kitabın tarihi ele alınacak ve kitabın miadını
dolduran bir sürece girişinde görsel kültürün
hakimiyetinin etkisi sorgulanacaktır.
Dünya gerçekten de McLuhan’ın ifade ettiği
gibi global bir köye dönüşmüştür. Ancak glo-
bal köyde yaşayan köylü, kendi gerçekliğini

---