Seldaexplore eu turkey tr bs+r indd
Yüklə 376,76 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Tarihten ders almak
- … ve barış 30
- Yepyeni bir fikir
- Avrupa Birliği’nin öyküsü 31
- Gıda ve tarım
28 Tarihten ders almak Ne yazık ki, Avrupa tarihi sadece övünülecek büyük başarılardan ibaret değil. Utanç duyulacak pek çok şey de bu tarihte saklı. Yüzyıllar boyunca, Avrupa ulusları arasında korkunç savaşlar meydana geldi. Bu savaşlar çoğu zaman güç ve zenginlik elde etmek ya da din uğruna yapıldı. Avrupalı koloniciler diğer ülkelerde milyonlarca yerliyi ya savaşarak, ya kötü muamele ederek ya da kazara Avrupa’dan getirdikleri hastalıkları bu yerli halklara bulaştırarak öldürdü. Avrupalılar ayrıca anayurtlarından aldıkları milyonlarca Afrikalıyı köle olarak çalıştırdı. Bu korkunç uygulamalardan gerekli dersler çıkarıldı. Avrupa’da köle ticareti 1800’lerde yasaklandı. Sömürgeler 1900’lerde özgürlüklerine kavuştu. Ve en sonunda Avrupa’ya barış geldi. Bunun nasıl gerçekleştiğini öğrenmek için, “Avrupa Birliğinin Öyküsü” adlı bölümü okuyabilirsin.
Ne yazık ki, Avrupa ailesinin içinde birçok anlaşmazlık yaşandı. Bunlar genellikle yönetimde kimin söz sahibi olacağı ve topraklara hangi ülkenin sahip olması gerektiğiyle ilgiliydi. Bazen hükümdarlardan biri komşu toprakları fethederek daha fazla güç elde etme ya da kendi halkının diğerlerinden daha güçlü ve daha iyi olduğunu kanıtlama amacını güttü. Şu veya bu şekilde, yüzyıllar boyunca Avrupa’da çok kötü savaşlar yaşandı. 20. yüzyılda, bu kıtada iki büyük savaş patladı ve buradan dünyanın tüm ülkelerine yayıldı. Dünya savaşları olarak bilinen ve milyonlarca kişinin öldüğü bu savaşlar, geride yoksul ve harap bir Avrupa bıraktı.
Bu olayların yeniden yaşanmasını engelleyecek bir şey yapılabilir miydi? Avrupalılar savaşmak yerine karşılıklı oturup konuşmayı öğrenebilecek miydi? Bu sorunun yanıtı “evet”. Bundan sonraki bölüm, Avrupa Birliği’nin öyküsüdür.
29 Biz Avrupalılar, farklı dilleri, gelenekleri, alışkanlıkları ve inançları olan farklı ülkelerden geliyoruz. Oysa birçok nedenden dolayı büyük bir aile gibi birbirimize bağlıyız. Bunlardan bazılarını aşağıda bulabilirsin. > binlerce yıl boyunca bu kıtayı paylaştık; > çoğunlukla birbirleriyle akraba olan dilleri konuşuyoruz; > her bir Avrupa ülkesindeki birçok insanın kökeni başka ülkelere dayanıyor; > geleneklerimiz, alışkanlıklarımız ve bayramlarımız aynı kökenden geliyor; > yüzyıllar boyunca Avrupa’nın her yanındaki insanların bizlere kazandırdığı birçok güzel müzik, sanat, oyun ve hikâyeyi paylaşıyor ve bunlardan haz duyuyoruz; > Avrupalılar olarak hemen hepimiz dürüstlük, komşuluk, düşünce özgürlüğü, karşılıklı saygı ve ihtiyacı olanlara yardım gibi değerlerin önemine inanıyoruz; > dolayısıyla, bizler kendi ülkemiz ve bölgemizin farklı ve özel yanları kadar Avrupalı olarak paylaştığımız ortak özelliklerimizin de tadını çıkarıyoruz. … ve barış 30 © EU
© EU Jean Monnet. Robert Schuman. İkinci Dünya Savaşı 1945 yılında son buldu. Bu dönem, korkunç yıkım ve ölümlerle dolu bir dönemdi ve savaşın kaynağı Avrupa olmuştu. Avrupa ülkelerinin liderleri buna benzer feci olayların tekrar yaşanmasını nasıl önleyebilirdi? Daha önce hiç denenmemiş, çok iyi bir plana ihtiyaçları vardı.
Jean Monnet adlı bir Fransız bu konuda uzun uzadıya düşündü. Monnet, bir ülkenin savaşabilmek için iki şeye ihtiyacı olduğunu fark etti: tank, silah, bomba yapmakta kullanılacak çelik için gerekli olan demir ile fabrikalar ve demiryolları için enerji sağlayacak olan kömür. Avrupa’da bol miktarda kömür ve çelik bulunuyordu. Bu yüzden Avrupa ülkeleri kolayca silah yaparak savaşa girebilmişlerdi. Böylece Jean Monnet yepyeni ve çok cesur bir fikirle ortaya çıktı. Fransız ve Alman hükümetleri – ve belki diğer Avrupa ülkeleri de– kendi kömür ve çelik endüstrilerini artık kendileri işletmemeliydiler. Bunun yerine, katılımcı ülkelerden gelen temsilciler masaya oturup tartışarak ortak kararlar almalı ve bu endüstrileri birlikte düzenlemeliydiler. Böylelikle bu katılımcıların arasında bir savaş yaşanması mümkün olmayacaktı! Jean Monnet, planının ancak Avrupalı liderler bunu denemek konusunda istekli davranırlarsa işe yarayabileceği inancındaydı. Fransız hükümetinde bakan olan arkadaşı Robert Schuman’a bu konudan söz etti. Bunun harika bir fikir olduğuna inanan Schuman, 9 Mayıs 1950 günü yaptığı tarihi konuşmasında bu düşünceyi duyurdu. Bu konuşma Fransa ve Almanya liderlerini ikna etmekle kalmayıp Belçika, Hollanda, İtalya ve Lüksemburg liderlerince de sıcak karşılandı. Böylece bu ülkeler, kömür ve çelik sanayilerini birleştirip Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT) adında bir oluşuma gitmeye karar verdiler. Bu girişim, barışçıl amaçlara yönelik çalışacak ve Avrupa’yı savaşın yarattığı yıkımdan sonra yeniden inşa etmeye yardımcı olacaktı. AKÇT böylece 1951’de kuruldu. Avrupa Birliği’nin öyküsü 31 © K
eystone © Randy W ells/C orbis
Sınırda beklemekten bunalanlar… Bunun gibi kuyruklar eskiden Avrupa’da normal yaşamın bir parçasını oluşturuyordu. Resimdeki biçerdöver gibi bazı makineler buğday ve diğer mahsullerin hasadı için kullanılır.
Altı ülke bu girişimin istedikleri gibi yürümesi üzerine birlikte çalışmaya devam etmeye ve Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) adında bir topluluk kurmaya karar verdiler. AET 1957’de kuruldu. “Ekonomik”, “ekonomiyle ilgili” yani para, ticaret, iş ve meslek hayatı ile ilgili anlamına gelir.
Temel amaçlardan biri de, AET ülkelerinin birbirleriyle ticaret yapmalarını kolaylaştırmak için bir “ortak pazar” oluşturulmasıydı. O zamana kadar, bir ülkeden diğerine mal taşıyan kamyonlar, trenler ve mavnalar belgelerin kontrol edilmesi ve “gümrük vergileri”nin ödenmesi gerektiği için sınırlarda durmak zorunda kalıyordu. Bu süreçler işleri yavaşlattığı gibi yurtdışından gelen malların daha pahalı olmasına da neden oluyordu. Bir ortak pazar kurmak, Avrupalı ülkeleri tüm bu sınır kontrollerinden, gecikmelerden ve gümrük vergilerinden kurtaracak, sanki tek bir ülkeymiş gibi birbirleriyle ticaret yapmalarına olanak verecekti. Gıda ve tarım İkinci Dünya Savaşı, Avrupa için gıda üretimini ve başka kıtalardan gıda ithalini çok zor hale getirmişti. 1950’li yılların başında bile Avrupa’da yiyecek sıkıntısı söz konusuydu. Bu yüzden AET, çiftçilere daha fazla mahsul üretmeleri için para ödemeyi ve çiftçilerin toprakla uğraşarak geçinebilmelerini sağlamayı kararlaştırdı. Bu düzenlemeye “ortak tarım politikası” (ya da OTP) adı verildi. Yeni düzenleme o kadar iyi yürüdü ve o kadar işe yaradı ki, çiftçiler fazla üretim yapar hale geldi ve bu da uygulamada değişiklikler yapılmasını gerektirdi! Bugün, OTP çerçevesinde, çiftçilere kırlık ve kırsal alanların bakımı için de ödeme yapılmaktadır.
Yüklə 376,76 Kb. Dostları ilə paylaş:
|