17
© P
. D
ieudonne/R. Har
ding/C
orbis
© Nathalie F
obes/C
orbis
© P
ix
elio
Avrupalılar
birçok balık çeşidi tüketirler.
Ton balığı bunların en
büyüklerindendir!
İskoçya, Skye’de demir atmış
bir balıkçı gemisi.
Somon çiftlikleri.
Balık tutmaya
gitmek için her
zaman bir kayığa
ihtiyacınız yok!
Akdeniz’de tüplü
sualtı dalışı.
Öte yandan, Avrupa’nın sahilleri tatil için ideal
yerlerdir. Bu sahillerde sörften kayıkçılığa, su
kayağından tüplü sualtı dalışına kadar he türlü su
sporunu yapabilirsin.
Ya da sahilde güneşlenerek ve denizde serinleyerek
yazın tadını çıkarabilirsin.
Balıkçılık
Balıkçılık Avrupalılar için her zaman önemli bir geçim kaynağı
olmuştur. Balıkçı limanları etrafında koca şehirler oluşmuştur ve
binlerce insan geçimini balık yakalayıp satarak veya balıkçılar ve
aileleri için çalışarak sağlamaktadır.
Balık işleme tesislerine sahip tarak ağlı gemiler (trol) gibi modern
balıkçı tekneleri büyük miktarlarda balık tutabilir. Avrupa
ülkeleri, denizlerdeki balık miktarını korumak için ne kadar balık
avlanabileceği ve yavru balıkların kaçmalarına olanak veren ağların
kullanılması konusunda bazı kurallar üzerinde anlaşmıştır.
Balık miktarını korumanın bir başka yolu da balık çiftlikleri
işletmektir. Kuzey Avrupa sahillerinde, somon balıkları denize
yerleştirilen büyük kafesler içinde yetiştirilmektedir. Midye, istiridye
ve deniztarağı gibi kabuklu deniz ürünleri de aynı yöntemle
üretilebilmektedir.
18
Avrupa sahillerini korumak
Avrupa’nın sahilleri ve denizi hem insanlar için hem de yaban hayatı için önemlidir.
Bu nedenle onları korumalıyız. Denizlerin ve sahillerin fabrika ve yerleşim
yerlerinden kaynaklanan atıklarla kirletilmesini önlemeliyiz. Bazen meydana gelen
kazalarda, petrol tankerlerinden denize büyük miktarlarda petrol dökülmektedir.
Bu kazalar, sahilleri katrana bulayıp binlerce deniz kuşunun ölümüne sebep
olabilmektedir.
Avrupa ülkeleri bu tür olayların tekrarını önlemek ve sahillerin gelecek nesiller için
güzel kalmasını sağlamak için birlikte çalışmaktadır.
19
W
ik
imedia
Fransa, Lascaux’da tarih öncesi
mağara resimleri.
Taş Devrinde
çakmaktaşından yapılmış
bir alet.
Bronz bir balta başı.
Zamanda yolculuk
Aradan geçen binlerce yıl içinde, Avrupa’da devasa değişiklikler oldu.
Bu büyüleyici bir öykü! Ama bir o kadar da uzun. İşte bu yüzden, burada
sadece bazı önemli noktalara değineceğiz.
Taş Devri
İlk Avrupalılar avcı ve toplayıcıydı. Bazı mağara duvarlarında bu
ilk insanların çizdiği müthiş av sahnelerini görmek mümkün.
Daha sonra bu insanlar tarımı öğrendiler. Hayvan ve ürün
yetiştirmeye ve köylerde yaşamaya başladılar.
Avrupa’nın ilk sakinleri silah ve aletlerini taştan yapıyorlardı.
Çakmaktaşına şekil vererek yapılmış aletler de yaygın olarak
kullanılıyordu.
Tunç ve Demir Devri –
Madenleri kullanmanın
öğrenilmesi
Milattan (İsa’nın doğumundan) birkaç bin yıl önce, insanlar farklı kaya
çeşitlerini yüksek ateşte ısıtarak farklı madenler elde etmeyi keşfetti.
Bakır ve kalayın karışımı olan tunç (bronz), alet ve silah yapımı için
yeterli sertliğe sahipti. Yumuşak olan altın ve gümüş ise çok güzel
olduklarından süs eşyası yapımında kullanılmaya başlandı.
Daha sonra, daha da sert bir maden bulundu: demir. En iyi maden
ise sert ve kolay kırılmayan çelikti. Bu nedenle de çelikten çok
sağlam kılıçlar yapılabiliyordu. Çeliğin işlenmesi hüner isteyen bir iş
olduğundan iyi kılıçlar ender ve çok değerliydi!
20
© Marie
-LanNguy
en/W
ik
imedia
Bu kırmızı desenli
Yunan vazosu yaklaşık
MÖ 530 tarihlidir.
Dünyanın en önemli
düşünürlerinden Platon.
Antik Yunan
yaklaşık MÖ 2000 – 200
MÖ milattan önce demektir
Yaklaşık 4000 yıl kadar önce, Yunanistan’da
insanlar şehirler kurmaya başladı. Önceleri bu
şehirler krallar tarafından yönetiliyordu. Daha
sonra, MÖ 500 yıllarında, Atinalılar “halkın halkı
yönetmesi” anlamına gelen “demokrasi”yi hayata
geçirdiler. (Artık bir kral yerine, Atina halkı
kararları oylama yoluyla alıyordu.) Demokrasi,
tüm dünyaya yayılmış önemli bir Avrupa
buluşudur.
Antik Yunanlıların bize kazandırdıklarından bazıları şunlardır:
>
tanrılar, kahramanlar, savaşlar ve maceralar hakkında harika hikâyeler;
>
zarif tapınaklar, mermer heykeller ve güzel çömlekler;
>
olimpiyat oyunları;
>
kusursuz tasarlanmış tiyatrolar ve yazdıkları oyunlar bugün bile sahnelenen büyük yazarlar;
>
Sokrates ve Platon (Efl atun) gibi, insanlara mantıklı düşünme yetisi kazandıran öğretmenler;
>
matematik model ve kurallarını bulan Öklid ve Pisagor gibi matematikçiler;
>
(bitki ve hayvanları inceleyen) Aristo ve (Dünyanın küre şeklinde olduğunu kanıtlayan ve
büyüklüğünü hesaplayan) Eratosten gibi bilim insanları.
Dostları ilə paylaş: |