Seldaexplore eu turkey tr bs+r indd
Yüklə 376,76 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Bask dili Egun on Bretonca Demat Katalanca Bon dia Estonyaca Tere hommikust
- Bread Chléb Pâine Brot Brot Duona Bröd Leipä
- Kışla başa çıkmak
- İklim ve doğa 11
- Baharın ve yazın keyfini çıkarmak
- Sonbahar: değişim zamanı
9 Dil ailelerinin benzerliği bu örneklerde kolayca görülüyor. Öte yandan birbiriyle hiç bir ilişkisi olmayan veya sadece uzaktan ilişkili olan bazı Avrupa dilleri de vardır.
Aşağıda, bu dillerin bazılarında “Günaydın” veya “Merhaba”nın nasıl söylendiğini görebilirsin. Avrupa’nın birçok bölgesinde yaşayan Romanların dilinde ise “Günaydın” Lasho dyes şeklinde söylenmektedir. Dil öğrenmek çok eğlenceli olabilir ve Avrupa gibi bir kıtada oldukça önemlidir. Pek çoğumuz, Avrupa’nın diğer ülkelerine tatile gitmekten, oradaki insanları tanımaktan keyif alırız. Bu, farklı dillerde bildiğimiz ifadeleri kullanmak için harika bir fırsattır. AB ülkelerinin bayraklarını 38. sayfada bulabilirsin.
10 © Klaus Hackenberg/Corbis Avrupa boz ayıları dağlarda yaşar, kışları uyuyarak geçirir. Kutup tilkisi … ve kar baykuşları gizlenmek için araziye uymuşlardır. Bu hayvanların beyaz kürkleri ayrıca karda gizlenebilmelerini de sağlar. Bazı hayvanlar kışı enerji depolamak için uyuyarak geçirir. Biz buna kış uykusu diyoruz. Havanın en sıcak ve en kuru olduğu mevsim yaz (Haziran-Eylül arası), en soğuk olduğu mevsim ise kıştır (Aralık-Mart arası). Avrupa’da 2003 ve 2006 yılları yaz aylarında rekor sıcaklıklar yaşanmıştır. Bu, acaba iklimin değiştiğinin bir göstergesi midir? İklim değişikliği, ancak tüm ülkelerin birlikte çalışmasıyla çözümlenebilecek, dünya genelinde bir sorundur.
Soğuk bölgelerdeki yabani hayvanların çoğunlukla kendilerini sıcak tutacak kalın kürkleri veya tüyleri vardır. Bu hayvanların beyaz kürkleri ayrıca karda gizlenebilmelerini de sağlar. Bazı hayvanlar kışı enerji depolamak için uyuyarak geçirir. Biz buna kış uykusu diyoruz.
11 © Aleaimage Flamingolar da baharda Avrupa’ya gelir. Yüksek çayırlarda yaz güzeldir. Birçok kuş türünün besin kaynağı böcekler, küçük su canlıları ve soğuk kış aylarında kolay bulunmayan diğer besin maddeleridir. Bu nedenle kuşlar, sonbaharda güneye uçar ve bahara kadar da dönmezler. Bazıları Akdeniz’i ve Sahra Çölü’nü geçerek kilometrelerce yol kat eder ve kış mevsimini Afrika’da geçirir. Kuşların bu mevsimsel yolculuklarına göç denir. Baharın ve yazın keyfini çıkarmak Avrupa’ya ilkbahar geldiğinde (Marttan Mayısa kadar sürer), hava ısınmaya başlar. Karlar ve buzlar erir. Yumurtalarından yeni çıkmış balık yavruları ve böcek larvaları dereleri ve göletleri doldurur. Göçmen kuşlar yuvalarını yapmak ve yavrularını büyütmek için geri dönerler. Çiçekler açar ve arılar bir bitkiden diğerine polen taşır. Ağaçlar yeni yapraklarla yeşerir, bu yapraklar güneş ışığını yakalayarak bu sayede ürettikleri enerjiyle ağacın büyümesini sağlar. Dağlık bölgelerde ise, çiftçiler sığırlarını taze otlarla dolu olan yüksek meralara götürür.
12 ©Peter Bohot/P ixelio © The irish image c ollec tion/C
orbis Yabanarıları ise meyve sever! Kertenkeleler sıcak havayı çok sever. Sincaplar kışın yemek için fındık depolar. Sonbahar, ağaçlık alanları çeşitli renklere büründürür. Sürüngenler gibi soğukkanlı hayvanların da enerji için güneşe ihtiyacı vardır. Yazın, özellikle güney Avrupa’da, güneşlenen kertenkeleleri sık sık görebilir, çekirgelerin ve ağustos böceklerinin seslerini duyabilirsin.
Yaz bitip sonbahar gelince, günler kısalır ve geceler soğumaya başlar. Birçok leziz meyve yılın bu döneminde olgunlaşır ve çiftçiler bunların hasadıyla meşgul olur. Fındık gibi kabuklu yemişler de sonbaharda olgunlaşır. Sincaplar bunları toplayıp kış için yuvalarına yığmak üzere hiç durmadan çalışır.
Yaprakların işlevlerini yapabilmeleri için yeterli güneş ışığı artık bulunmadığından birçok ağaç sonbaharda yapraklarını döker. Yapraklar yavaş yavaş yeşilden sarıya, kırmızıya, altın rengine ve kahverengiye dönüşür. Ardından dökülen yapraklar toprağı rengârenk bir halı gibi kaplar. Dökülmüş yapraklar çürür, toprağı besler ve gelecek bitki nesilleri için besin sağlar. Mevsimlerin bu yıllık döngüsü ve getirdikleri değişiklikler, Avrupa’nın kırsal ve kırlık alanlarını güzelleştirir ve zengin bir çeşitlilik katar.
Yüklə 376,76 Kb. Dostları ilə paylaş:
|