113
Rəhim gözlərini xəstəyə zilləyib yanında oturmuşdu. Ana‐
sının əlini ovcundan buraxmırdı. Xəstə, gözlərini tavana zillə‐
yib məlul‐məlul bir nöqtəyə baxırdı. Televizorun səsi tamam
alınmışdı, həkim tapşırmışdı ki, – “Xəstənin yanında çox
səs‐küy salmayın”. Televizorda aşıq konserti verirdilər. Durna
nənə gözlərini döndərərək televizora tərəf “boylandı”, əliylə –
“Televizorun səsini verin”, – işarə elədi. Rəhim doluxsunmuş‐
du, Familə isə 1‐2 gündən sonra dünyasını dəyişəcək Durna
nənənin çöhrəsini yaddaşında əbədi saxlamaq üçün gözlərini
ona zilləmiş, göz yaşlarını saxlaya bilmirdi. “Bir az da...” – xəstə
əliylə işarə elədi. Aşıq Ədalət yanağını sazın üstünə qoyub
“Sarıtel”i “ağlayırdı”, otağı saz havası başına götürmüşdü. Dur‐
na nənə əliylə yüngülcə – “Oynayın” – işarəsi verdi. Bu hava,
onun ən sevdiyi saz havası idi. Hər üçü mat‐məəttəl bir birinə
baxırdı. “Oynayın!” – bir də işarə elədi. Rəhim göz yaşları ya‐
naqlarına süzülə‐süzülə əllərini havaya qaldırdı. Sifətinə gülüş
ifadəsi verərək ürəyinin içinə hönkürdü. Göz yaşları bıldır‐bıldır
yanaqlarından süzülürdü. Ağəli başını əlləri arasına alıb gözlə‐
rini dünyanın sanki dibinə zilləmişdi. Hərdən ürəyini boğan
göynərtidən sinəsini gərirdi. Familənin sinəsi qalxıb enir, hıçqı‐
rıqlarını gizlətmək üçün ağzını yaşmağıyla ortmüşdü. Rəhim
isə musiqinin avazına uyub oynamaqda davam edir, zarımaq‐
dan sifəti eybəcərləşmişdi. Burnundan və ağzından axan seliyə
fikir vermirdi. Rəhim, onu böyüdüb boya‐başa çatdıran anası‐
nın keçmiş günlərini xatırlayaraq dərvişlərin səmavi rəqslərin‐
dəki kimi fırlanırdı, sanki onun ruhu özündən uçmuşdu. Aşıq
mahnını bitirdi, Durna nənə indi də, – “Səsini alın”, – işarəsini
verdi. Familə televizorun səsini kəsdi. Hər üçünü yaxına çağır‐
dı, özünü toparlayıb aydın və səlis danışa bilmək üçün son gü‐
cünü topladı. Durna nənə xırıltılı, asta, zədəli sözlərlə son və‐
siyyətini etməyə hazırlaşırdı:
114
– Sö‐zü‐mü kəsmə‐yin, diqqətlə qulaq asın və dediklərimi
çalışıb edin. Bütün ömrümü Allahıma və övladıma həsr eləmi‐
şəm. İndi hiss edirəm ki, ömrüm sona çatır. Bu, nə vaxtsa ol‐
malıydı, görünür indiyə məsləhət bilib yaradanım. Qorxmuram
öl‐mək‐dən, hamımız öləcəyik. Oğul, yanıma üzüqara gəlmə.
Ailənlə yaxşı dolan, övladlarını oxut. Südümü, zəhmətimi sənə
halal eliyirəm, sən də zəhmətini halal elə. Ağa, çox yaxşı adam‐
san, səni övladım qədər sevmişəm, əziyyətimi çox çəkmisən,
çörəyini yemişəm, halallığını ver... Dünya gözəli, qulaq dostum
Familə balamın qəlbini çox qırmısan, könlünü al, onu qoru, in‐
citmə... Familə qızım, Fərhad balam sənə əmanət. Axı niyə gəl‐
mədi mənim balam? – gözləri yaşardı, qəhər boğazına doldu,
bir müddət danışa bilmədi.
– ...Familə, sənə verdiyim boxçada pul var. Fərhadın mənə
verdiyi aylıqlar, bir də pensiyamdan qısıb saxladıqlarımdır. O
pula, balamın arvadı üçün nişan üzüyü alarsınız. Rəhim, çox
istərdim ki, Dilbər Fərhada ərə getsin. Amma, arvadını buna
məcbur edə bilmərəm. Heyvanlarımı satıb Dilbəri məktəbə qo‐
yarsan. Familə, Allah canımı tez alsın ki, sənə çox yük olmayım,
bax mən də anamın altını beləcə təmizləyirdim... Fərhadsız ölü‐
müm ağır olacaq, axtarın gəlsin, son dəfə balamın qoxusunu al‐
maq istəyirəm... Məni anamın yanında basdırarsınız... Buraların
axırı yoxdu, özünüzə ermənidən uzaqda yer seçin, köçün bura‐
lardan, qoy gələcəkdə uşaqlarınız bir daha əziyyət çəkməsin...
Ağəli sinəsinin ağrısına dözə bilmirdi, həyətə çıxdı. Çalğunu
əlinə alıb tövlənin həyətini süpürməyə girişdi. Qurumuş qığ, mal
peyinini süpürdükcə içini boğan qəhəri doğan qadınlar kimi
gücənərək hıqqınıb çıxarmaq istəyir, dolmuş gözlərini silir, ki‐
minsə görüb‐görmədiyini yoxlamaq üçün hərdən ətrafa boyla‐
nırdı. “Tanrım, mənə bala dağı göstərmə, canımı tez al, məni
başqasının evinə sığınmaqdan, əlinə baxmaqdan qoru, el‐oba
115
içində başıaşağı eləmə”– ürəyində yalvarır, nəyəsə qərar vermə‐
yə çətinlik çəkirdi, – “Arvadın belə olmağı işləri lap bədləşdirdi,
indi neyləyim, buralardan gedimmi, bəlkə təkcə paltar‐palazı
göndərim getsin, qaçaqaç düşəndə də hamı kimi boxçamızı gö‐
türüb çıxarıq... Yox, mən birinci çıxa bilmərəm, eldən ayıbdı...”.
Familə eşiyə çıxıb hövlnak çığırdı:
– Ağa, tez ol halı xarablaşdı, tələs!
Durna nənə yerində qıvrılırdı. Boğazına yığılmış seliyi nə
udquna bilir, nə də qaytara bilirdi – xırıldayır, boğulur, göz‐
ləri az qala hədəqəsindən çıxırdı. Rəhim – “Ana.., ana.., can..,
canım anaaaaa....!!” – deyə hönkürür, əlacsız qalıb anasının bir
dəri‐bir sümük qalmış əllərini ovxalayırdı. Ağəli yenə telefona
cumub güc bəla ilə xəstəxanaya zəng vurdu. Bir saata həkim
gəlib çıxdı. Udlağına yığılmış seliyi çəkib təmizlədi. Xəstə özü‐
nə gəldi, tənəffüsü xeyli normallaşdı. İlk sualı – “Fərhad gəl‐
dimi?”– oldu.
Rəhim anasının yanında oturmuş, gözlərini yatmış anası‐
nın sifətinə zilləyib durmuşdu. Anası ilə bağlı xatirələri kino
lenti kimi gözlərinin qabağından keçirdi. Fikirləşdikcə gözün‐
dən yaş gilələri yanaqlarından süzülüb dodaqlarının yanından
ağzına dolurdu. Durna gözlərini açanda oğlunu qəmli gördü,
içində qürurla fikirləşdi – “Yox, mənim balam məni çox istəyir,
o mənim biricik oğlumdur, göz yaşlarına qurban olaram, oğul.
Ananı itirmək çox ağırdı, mən bunu özüm hələ də unutmamı‐
şam”, – özü də doluxsunmuşdu.
– Qorxursan, oğul? – Rəhimi xəyalından ayırdı – Güclü ol,
yaranan bir gün öləcək. Keçilməsi ən çətin olan yol, ölümdür.
Əgər Allah adamısansa bu yolu keçmək asan olur. Şükür ki,
bağışlanmayacaq günahım yadıma gəlmir... Bilirsən kim yadı‐
ma düşüb? Reyhanı xatırlayırsanmı..?
– Dəli Reyhanı? – Rəhim acza gülümsündü – o hardan ağ‐
lına gəldi?
Dostları ilə paylaş: |