keçirilməsinin təşkili və hazırlığı üç əsas mərhələdə
planlaşdırılarsa o zaman daha uğurlu olar:
1. Hazırlıq mərhələsi
Mövzunun seçilməsi, məqsəd qoyuluşu, auditoriyanın
təyin edilməsi.
Planın tutulması.
Tədbirin quruluşunun və məzmununun müəyyən
edilməsi.
Ədəbiyyatın seçilməsi və əldə olunması (lazım gələrsə
digər kitabxanalardan alınması)
Tövsiyə siyahısının tərtib edilməsi
Metod və üsulların müəyyən olunması
Ssenarinin hazırlanması
Didaktik və çağırış materiallarının hazırlanması, atribut
və rekvizitlər.
Əyani vəsaitlərin, plakat və s. hazırlanması
Mövzu üzrə, söhbət, icmal, mühazirə keçirilməsi.
İştirakçıların müəyyən olunması
Tapşırıqların hazırlanması və bölgüsü, şərtlərin və
qaydaların izahı və ya rolların bölüşdürülməsi.
Mükafat və prizlərin müəyyənləşdirilməsi
Yerin, vaxtın və keçirilmə tarixinin təyin olunması
Rəhbərliklə razılaşdırmaq
Təşkilati məsələlərin həlli
2.
Korreksiya (düzəliş) mərhələsi
Kitab sərgisinin təşkili
Tərtibatın hazırlanması
Avadanlığın və texniki vasitələrin yoxlanılması və
hazırlanması
Məşq, ssenaridə düzəlişlər, böyük məşq
Elan
Tamaşaçıların və qonaqların dəvət olunması
3.Əsas mərhələ
Otaq və ya zalın tərtibatı
Avadanlıqların və texnikanın qurulması
Tədbirin keçirilməsi
Bağlanışın keçirilməsi (elan edilməsi) .
Kütləvin tədbirin əvvəlcədən təhlil olunması, ssenarinin,
rolların, sualların və s. məktəb kollektivi ilə, əməkdaşlar və
qonaqlarla müzakirələr aparılması da tədbirin uğurlu
olmasında əhəmiyyətli hesab olunur.
Ssenarinin hazırlanması və tərtibi: Tədbirin keçirilməsin-
də ssenarinin hazırlanması çox vacib yer tutur. O bütün mər-
hələləri dəqiqliklə planlaşdırmağa və onların məntiqi əla-
qəsini, qoyulmuş məqsədin əldə olunması üçün üsul və yol-
ların düşünülməsini, kitabxana sisteminin effektiv istifadə-
sinə, səhvləri və yanlışları göz önündə tutmağa imkan verir.
Ssenari hazırlanarkən aşağıdakı sxemdən istifadə etmək
lazımdır.
Başlıq. Epiqraf. Forma. Tema. Kontingent. (kimə
ünvanlanıb) İştirakçılar. Aparıcı.
Tədbirin quruluşu:
I Hissə. Giriş
Açılış sözü; mövzudakı əsas fikrin açılması; tədbirin
məqsədi; şərtlər, iştirakçıların, qonaqların və münsiflərin
təqdimatı.
II Hissə. Əsas
Mövzunun (problemin) aktuallığının və auditoriyanın
məlumatlılıq dərəcəsinin yoxlanılması; iştirakçılarla qısa
sorğu.
Məlumatın çatdırılması və dərk etmənin stimullaşdırılması
( hekayə, çıxış, söhbət və s.)
Quruluşa görə aparıcının tapşırıqlarını yerinə yetirməklə
iştirakçıların nəzəri və təcrübi biliklərini tətbiq etmək.
III Hissə. Bağlanış.
Yekun söz; müzakirə, refleksiya, nəticə, yekun və
mükafatlandırma.
Tədbirin
ssenarisi
A4
vərəqində,
1,5
intervalla,
yazılmalıdır. Vərəqin bir üzündə yazılır. Titul vərəqində
kitabxananın tabe olduğu əsas müəssisənin adı, mövzu və ya
ad, epiqraf, hazırlayanın adı, soyadı, atasının adı və vəzifəsi,
il, lazım olduqda ünvan və telefon yazılır. İstənilən halda
möhür qoyula bilər. Sonda əlifba sırası ilə istifadə olunmuş
ədəbiyyat siyahısı verilir.
Kütləvi təbliğatın formaları
Məktəb kitabxanasında keçirilən tədbirin forması qoyul-
muş məqsədin həyata keçirilməsində az əhəmiyyət daşımır.
Son dövrlər kitabla aparılan ənənəvi təbliğat formaları daha
yeni daha canlı və interaktiv iş formaları ilə: breyn-rinq,
KVN, əyləncəli oyunlar, virtual səyahət və s. əvəz
olunmuşdur. Ancaq ucadan oxu, viktorina, ədəbi-bədii gecə,
ədəbiyyat xülasəsi, səhərcik, disput və s. kimi tədbirlər bu
gün də məktəb kitabxanalarında öz papulyarlığını qoruyur.
Məktəb kitabxanasında kütləvi tədbirlər şifahi, əyani və
yazılı (mətbuat, çap) formalarda həyat keçirilir.
Şifahi təbliğat formaları: Şifahi təbliğat özünün
fərqləndirici xüsusiyyətləri, üstünlükləri ilə seçilir ki, bu da
onu təbliğatın daha səfərbəredici və fəal vasitəsinə çevirir.
Onun əsas üstünlüyü auditoriya ilə canlı ünsiyyətin olmasıdır.
Oxucularla canlı ünsiyyət, konkret auditoriyanı, onun
intellektual səviyyəsini, marağını, həvəsini nəzərə almaqla
istənilən nəticəni verəcək tədbir keçirməyə imkan verir.
Şifahi üsullar oxucu qruplarına eyni vaxtda təbliğat təsiri
göstərmək məqsədilə canlı sözdən istifadəyə əsaslanır. Bu
zaman həm kitab və onun məzmunu ilə oxucuların tanışlığı
təmin edilir, həm də onlara şəxsi təhsil, mütaliə vərdişləri və
bacarıqları aşılanır.
Ədəbiyyatın şifahi təbliği öz istiqamətinə və imkan
dairəsinə görə 4 metoda, daha doğrusu 3 əsas və 1 köməkçi
metoda bölünür:
Oxucuların tənqidi-təhlili fəallığının inkişafına təsir
göstərən metod və ya qısaca olaraq tənqidi-təhlil metodu;
oxucuların müzakirə olunan kitablara maraqlı münasibətini
və söhbət mövzusu olan ədəbiyyatla ilkin tanışlığı təmin edir.
Aparıcının istiqamətləndirdiyi fikir mübadiləsi nəticəsində
əsər və onun dəyəri haqqında düzgün ictimai fikir formalaşır.
Bu metodun əsas növləri bunlardır:- Sahəvi və bədii
ədəbiyyat nümunələrinin müzakirəsi;- Müxtəlif aktual
problemlərə dair oxucu konfransları; bəzən əsər (hazırlanan
mövzu ilə bağlı) və onun motivləri əsasında çəkilmiş film
eyni vaxtda müzakirə və müqayisə olunur. Bu oxucu -
tamaşaçı konfransı adlanır;- Ucadan oxular (nağıllar,
hekayələr, romanlardan parçalar və ya qəzet materialları da
ola bilər) - bu zaman mütaliəçi şəhrlər verir, dinləyicilərin
suallarını cavablandırır və çox vaxt tədbir oxunmuş mətnin
müzakirəsi ilə başa çatır:- Sual-cavab gecələri;- Disputlar
(belə gecələrdə müzakirə obyekti ən aktual mövzular,
problemlər, eləcə də hamını düşündürən məsələlərdən bəhs
edən kitab və digər materiallar olmalıdır).
Pozitiv-illüstrativ metod - buraya oxucuları çap
əsərlərində təsvir edilən real, həyati faktlarla, hadisələrlə, bu
əsərlərin müəlliflərinin həyat və fəaliyyətləri ilə tanış olmağa
imkan yaradan üsullar daxildir: - Kitab müəllifləri ilə görüş;-
Ədəbi-bədii gecələr;- Musiqili ədəbi gecələr. Bu metodların
Dostları ilə paylaş: |