Ġshaq Axundov xatġRƏLƏRĠMDƏ

78 
 
Dil ürəyə bağlıdır. 
Dil fikirlər açarıdır. 
Dili bal Ģirin etməz. 
Dil gördüyün danıĢmalıdır. 
Dilənçi torbasından çörək yeməzlər. 
Dilənçiyə torbası ağırlıq  etməz. 
Dilənçidən qabaq əl ağacı gedər. 
Dilənçini it qaytara bilməz.  
Dili bal iĢi bəla.  
DiĢsiz ağız, daĢsız dəyirman.  
Dünya zülmətə qərq olanda sərdarın da gözü kor olar. 
DüĢmənin qarıĢqa olsa, sən onu fil bil.  
Doğru ol,  Ģir yolu ilə get.  
Doğrunun köməkçisi əməlidir.  
Döymə taxta qapımı, döyməyim dəmir qapını. 
Döyülən uĢaq sırtıq olar. 
Döyülməklə öyrənən tez unudur. 
 
Evində yoxdu darı, oturur hamıdan yuxarı. 
Evsizə qız verməzlər. 
El Ģamı həmiĢə yanar.  
Evini səliqəyə salmamıĢ, qonaq çağırma. 
El atan daĢ həmiĢə uzaq gedər.  
El arasında qulaq kəsməzlər.  
El sevəni hamı sevər. 
El gözü aydın görər. 
Elçün ağlamayan gözsüz qalar.  
EĢĢək olsa da, özümüzünküdür. 
EĢĢəyə  minib, eĢĢəyi axtarır. 
EĢĢəyə dayı deyərəm, məni sudan keçirə.  
EĢĢək tapılarsa, yükü çox olar. 
EĢĢəyi yüklədikcə tez gedər. 
EĢĢəyin yükü az olanda oynamağa baĢlar. 
 
Əl uzadılan yerə ayaq uzatmazlar. 
Əqilli uĢaq beĢikdə bilinər. 
Ər qocalar, könül qocalmaz. 
Əyri qayçı düz kəsməz. 
Əyrini düzəltmək baĢ ağrısı deməkdir. 
Əti biĢirən yağ olar, gəlinin üzü ağ olar. 
Əti yeyilməyən heyvanın dərisi möhkəm olar. 

---

79 
 
 
Zalımın zülmü yadında qalmaz. 
Zəhmət torpaqda, nemət süfrədə. 
Zəhmət çəkməyən rahatlığın qədrini bilməz. 
Zirəng qarıĢqa tez boğular. 
Zurna çalan özü bilir nə çalır. 
Zurnanın səsi uzaqdan yaxĢı gələr. 
Zuvandlı ilə qohum olsan, qapın gen olmalıdır. 
 
Ġki at dalaĢanda araya girən eĢĢək ölər. 
Ġki adam bir adama qoĢun görünər. 
Ġki dəvə dalaĢanda otlaq xaraba qalar. 
Ġki diĢi var qabaqda, çörək qoymur tabaqda. 
Ġki fındıq bir qozu sındırar. 
Ġnsan dilləĢməklə, heyvan iyləĢməklə yaĢayır. 
Ġçməyib piyan olan içəndən pisdir. 
ĠylənmiĢ ətə milçək qonar. 
Ġtin alası çaqqalın dayısıdır. 
 
Yağlı əlin varsa, çək öz bığıva. 
Yağ yağa qarıĢar, yarmalar yavan qalar. 
Yazanın qələmi həmiĢə iti olmalıdır. 
Yalanın qırx gün ömrü olar. 
Yalançı həmiĢə tələsər. 
Yalançı arvadın əri olmaz. 
Yalan dil doğruya çevrilməz. 
Yalançının ömrü az olar. 
Yalançıya doğruçu tez inanar. 
Yağlı kökə özü gəlib ağzıma girir. 
Yəhər üstə diz çökmək olar. 
YemiĢin yaxĢısını bostanda çaqqal yeyər. 
Yel gətirəni sel aparar. 
Yer əkənindir, biçin biçənin. 
 
Kabab qanlı, igid canlı. 
Keçən iĢi düzəltmək çətindir. 
Kəssəyi götürüb, daĢ üçün ağlayır. 
KiĢi öz tayı ilə gəzməlidir. 
KiĢinin hörməti əlindədir. 
Köç elədim, puç elədim. 
Körpünü sökəndə bilməlisən hansı sahildə qalacaqsan. 

---

80 
 
Köçün yaraĢığı dananın Ģıllaq atmasındadır. 
Kora gözlük nə kərək! 
Keçinin qoturu bulaq baĢından su içər. 
 
Getdiyin yola fikir ver, bəlkə qayıtdın. 
Gəzən ayağa daĢ dəyər. 
Gülə iyinə görə hörmət edirlər. 
Gül gül əlində olar. 
Gülün iyi olar, etibarı yox. 
Gözəl çox olar, ağıllı az. 
Gözəlin üzünə, ağıllının sözünə baxarlar. 
Gözəllik ötəri, ağıl həmiĢəlikdir. 
Gözəl yüngül, ağıllı ağır olar. 
Gözəlin tanıĢı çox, dostu az olar. 
Gözəlin xoĢbəxtliyi müvəqqətidir. 
Gözəlin ömrü uzun olmaz. 
Gizli kef uzun sürməz. 
 
LeĢ görəndə qarğa qartala dönür. 
Leyli bağına Məcnun həmiĢə can atır. 
 
Malını vaxtında ye. 
Mal yığınca ağıl yığ. 
Malını yaxĢı saxla, qonĢunu oğru tutma. 
Mən elə keçəl deyiləm, qartmağım yerə tökülə. 
Mən ölməmiĢ evimdə hörümçək yuva bağlar. 
Mənimlik Ģeytanın iĢidir. 
Mənzili uzaq, eĢĢəyi çolaq. 
Minnət qədər ağır yük yoxdur. 
Meyvənin kalı boğazda qalar. 
Musiqi ürək dostudur. 
MüĢtərinin gözü satıcının əlinə baxar. 
 
Namə yazmaq asandır, yerinə yetirmək çətin.  
Nə istərsən bacından, bacın ölür acından.  
Nəzir seyidə düĢür, fitrə yoxsula. 
 
Od qalar köz olar, qız qalar, söz olar. 
Od düĢdüyü yeri yandırar. 
Odla oynayan odda yanar. 
Oğlanı kamal ilə, qızı camal ilə tanıyırlar. 

---

81 
 
Oğlandır oxdur, hər evdə yoxdur. 
On iki yaĢında oğlan at üstə olar. 
Ocağın yeri külündən bilinər. 
Ocaqla qarĢıla, ocaqla da yola sal. 
Oğrunu oğru ilə tutarlar. 
 
Papaq elə, iĢimizi bilək. 
Paxıla allah verməz, versə də gözü doymaz. 
PiĢik olmayanda siçanlar ova çıxar. 
PiĢiyin dərdi iti öldürür. 
PiĢiyin iĢəməyinin dənizə mənfəəti var. 
Puldan qonĢu payı olmaz. 
Pul insanı ağıldan edər. 
Pulda vəfa olsaydı, əldən-ələ keçməzdi. 
 
Saqqala dən düĢdü, ürəyə qəm düĢür. 
Sağ əli haraydadır, sol əli məni çağırır. 
Salamat baĢuva saqqız yaxma. 
Səbir qurtaranda dözüm baĢlar, dözüm qurtaranda ölüm. 
Səbrin axırı xeyirdədir. 
Sənə hörmət edənə aldatdım demə. 
Sənin atın mənim arpamın hesabına yorğa gedir. 
Sərçə nədir ki, Ģorbası nə ola. 
SərxoĢ palçığa batmaz, it də onu tutmaz. 
SərxoĢun kağızını meyxanədə oxurlar. 
Siçanın ömrü piĢik tutana qədərdir. 
Sürüyə qurd girəndə köpəyi qarın ağrısı tutar. 
Sözü oynadanın fikri dilində olmalıdır. 
 
TalıĢ, nə bilirsən onu danıĢ. 
Tənbəl arvad suyu dağıdar, deyər aydınlıqdır. 
Tənbəl dağda qar görsə, yorğanı baĢına çəkər. 
Tək qoyundan sürü olmaz. 
Tərə yeyən də yaza çıxar, kərə yeyən də. 
Təqsir kor oldu, lələ, saqqalı verdi ələ. 
Toydan sonra beĢ manat verən çox olar. 
Toyuqla arvad dağıdan evi top da dağıtmaz. 
Tox eĢĢək yiyəsinə Ģıllaq atar. 
Tüpürməyə geciksən də, yalamağa tələsmə. 
 
Üz döndü, göz döndü. 

---