Sharq mamlakatlari iqtisodiyoti, siyosati va turizm

R’= (P/W)*100%

Bu yerda R’- foyda normasi , P-foyda massasi, W- ishlab chiqarish xarajatlari ;
2.R’=(P/K avans)*100%
Bu yerda R’ – foyda normasi, K avans- korxona avanslangan mablag’lari o’rtacha yillik qiymati;
Foyda normasi ishlab chiqarilayotgan mahsulot hajmiga to’gri mutanosib, hamda ishlab Chiqarish xarajatlariga teskari mutanosibdir.
Shuning uchun foyda normasi korxona ish samaradorligini integral ko’rsatkichi hisoblanadi. Foydaning o’sishiga chiqarilayotgan mahsulot umimiy hajmi o’zgarmagan holda 2 yo’l bilan:
•Ishlab Chiqarish xarajatlarini kamaytirish hisobiga;
•Narxni oshirish hisobiga;
Erishish mumkin.


4.2 Foyda turlari


PBU foyda olishning beshta asosiy ko'rsatkichlarini taqdim etadi: 
1. Yalpi daromad - tovarlarni sotishdan tushgan tushum (QQSni hisobga olmagan holda, aktsiz solig'i va boshqa majburiy to'lovlar) va sotilgan tovarlar qiymati o'rtasidagi farqga teng (savdoda tovarlar sotib olish qiymatiga teng). 
VP \u003d Vdr - Seb / st. 
2. Sotishdan tushgan foyda yalpi foyda va tarqatish xarajatlari summasi o'rtasidagi farq sifatida aniqlanadi. Pr \u003d VP-ΣIO. 
3. Soliq to'lashdan oldin foyda (zarar) quyidagicha aniqlanadi: operatsion daromad sotishdan tushgan foydani qo'shadi va operatsion xarajatlar chegirib tashlanadi. Operatsion bo'lmagan daromad natijaga qo'shiladi va operatsion bo'lmagan xarajatlar chiqarib tashlanadi. 
4. Oddiy faoliyatdan foyda. Operatsion daromad:
- tashkilotning aktivlaridan vaqtincha foydalanishni ta'minlash bilan bog'liq daromadlar; 
ixtirolar, sanoat namunalari va intellektual mulkning boshqa turlariga patentlardan kelib chiqadigan huquqlarni berish bilan bog'liq daromadlar; 
- boshqa tashkilotlarning ustav fondida ishtirok etish bilan bog'liq daromadlar; 
- qo'shma faoliyat natijasida tashkilot tomonidan olingan foyda (oddiy sheriklik shartnomasi bo'yicha); 
- asosiy vositalarni va naqd puldan tashqari boshqa aktivlarni sotishdan tushgan tushum; 
- tashkilotning foydalanish uchun pul mablag'larini taqdim etish uchun olingan foizlar, shuningdek tashkilotning ushbu bankdagi hisobvarag'idagi mablag'lardan foydalanganlik uchun foizlar. 
Operatsion xarajatlari:
- tashkilot aktivlaridan vaqtincha foydalanish (vaqtincha egalik qilish va foydalanish) uchun haq to'lash bilan bog'liq xarajatlar; 
ixtirolar, sanoat namunalari va intellektual mulkning boshqa turlariga patentlardan kelib chiqadigan huquqlarni berish bilan bog'liq xarajatlar; 
- boshqa tashkilotlarning ustav fondida ishtirok etish bilan bog'liq xarajatlar; 
- asosiy vositalarni va boshqa mablag'larni naqd puldan tashqari (chet el valyutasidan tashqari), tovarlarni, mahsulotlarni sotish, chiqarib yuborish va boshqa hisobdan chiqarish bilan bog'liq xarajatlar; 
- mablag '(ssudalar, ssudalar) dan foydalanganlik uchun tashkilot tomonidan to'langan foizlar; 
- kredit tashkilotlari tomonidan ko'rsatilgan xizmatlarni to'lash bilan bog'liq xarajatlar; 
buxgalteriya hisobi qoidalariga muvofiq tuzilgan hisoblangan zaxiralarga ajratmalar (shubhali qarzlar uchun zaxiralar, qimmatli qog'ozlarga investitsiyalarning amortizatsiyasi va boshqalar), shuningdek iqtisodiy faoliyatning shartli dalillari tan olinishi munosabati bilan hosil qilingan zaxiralar. 
Operatsion bo'lmagan daromadlar quyidagilar:
- bepul olingan aktivlar, shu jumladan sovg'a shartnomasi bo'yicha; 
- tashkilotga etkazilgan zararlar o'rnini qoplashdagi daromadlar; 
- hisobot yilida aniqlangan o'tgan yillardagi foyda; 
- muddati o'tgan kreditorlik qarzlari va omonatlar summalari; 
- kurslardagi farqlar; 
- aktivlarni qayta baholash summasi. 
Operatsion bo'lmagan xarajatlar:
- shartnomalar shartlarini buzganlik uchun jarimalar, jarimalar, jarimalar; 
- tashkilot etkazgan zararning o'rnini qoplash; 
- hisobot yilida tan olingan o'tgan yillardagi yo'qotishlar; 
- muddati o'tgan debitorlik qarzdorlik summasi, undirish uchun haqiqiy bo'lmagan boshqa qarzlar summasi; 
- kurslardagi farqlar; 
- aktivlarni ajratish summasi; 
xayriya faoliyati, sport tadbirlari, hordiq chiqarish, ko'ngilochar, madaniy tadbirlar va boshqa shu kabi tadbirlarni o'tkazish bilan bog'liq mablag'larni (badallar, to'lovlar va boshqalar) o'tkazish. 
Oddiy faoliyatdan olingan foyda soliq va daromad solig'i va boshqa majburiy to'lovlar oldidagi foyda (soliq qonunchiligini buzganlik uchun sanktsiyalar) o'rtasidagi farq sifatida aniqlanadi. 
5. Sof (taqsimlanmagan daromad) .