ko’chishi bilan amalga oshib, u yerda orqaga qaytuvchi pigmentasiya paydo
bo’ladi. Abssessli, flegmanoz va nekrotik turlarida terida keyinchalik chandiqli
o’zgarish qolishi mumkin.
Qiyosiy tashxis. Burun saramasi
dermatit (bunda
kasallik asta-sekin rivojlanib,
bemorda umumiy zaxarlanish belgilari kuzatilmaydi, tana harorati ko’tarilmaydi),
skarlatina (kasallik kontakt yo’l orqali tarqaladi va yuqori nafas yo’llari kattari bi-
lan boshlanadi, terida paydo bo’lgan toshmalar lab-burun uchburchagidan tashqari
betub tanada tarqaladi),
qizil yuguriq (bunda toshma kapalak shaklida yuz, yonoq
sohasida joylashadi, bemorning tana harorati subfebril bo’lib, qonda kasallikka xos
antitelolar aniqlanadi) kabi kasalliklardan farqlanadi.
Davolash. Bemorga penisillin guruhi antibiotiklari: fenoksimetilpenisillin,
penicillin 500 000- 1 000 000 TB har 4-6 soatda, yarimsintetik penisillin ampisil-
lin, oksasillin buyuriladi. Bundan tashqari bemorga eritromisin, aygmentin, se-
fazolin, zinosef tavsiya qilish mumkin. Zararlangan maydonga antiseptik malham-
lar va UBN muolajasi tavsiya qilinadi. Undan tashqari simptomatik va vitom-
inoterapiya davo rejasiga qo’shiladi.
1.4.
Pushti donatshalar.
Pushti donatshalar (atsne rosatsea)- angiopatiya, neyro endokrin buzulishlar
va oshqozon-ichak yo’li faoliyatining buzulishi bilan bog’liq bo’lgan burun yog’
bezlarining surunkali yallig’anishi.
Ba’zan kasallik rivojlanishiga yog’ bezlarida mavjud bo’lgan
- demodex folliculoris
kanasi sabab bo’ladi. Bundan tashqari ko’p miqdorda spirt ichimliklarni, shir-
inliklarni istemol qilish, burunning sovuq urushi, oshqozon-ichak kasalliklari, im-
munitetni susayishi kabi omillar sabab bo’ladi.
Ko’p hollarda ayo’llarda 30 yoshdan keyin uchraydi, kam hollarda- yoshroq
davrda uchrab turadi.
Keyingi davrlarda pushti donatshalarni kelib chiqishiga sabab psixososial omil
sabab bo’lishi mumkin deb qaralmoqda.
Dastlab terida qizil tugunchalar paydo bo’ladim tashqi burun tog’ay qismida
joylashgan teri osti qon tomirlari kengayadi (teleangiektaziya). Keyin terining bar-
cha qavatlarida yog’ bezlari, qon va limfa tomirlari kattalashadi.
Sokolovskiy E.V 1998-yilda pushti donachalarni og’rligiga qarab 3 darajaga
bo’lgan.
Yengil- papulopustulyoz toshmalar o’zgasmagan holda yuz terisida 10
tagacha bo’lishi,
O’rta- papulopustulyoz toshmalarni 10 dan 40 tagacha bo’lishi,