18
əmlakın dağıdılması və ya zədələnməzi nəticəsində birbaşa və ya dolayı yolla baş vermiş hər hansı itki
və zərər və ya hal.
Bölmə V. Ümumi şərtlər
1. Bildiriş və iddia barədə məlumat verilməsi şərtləri
1.1. Sığortalı əleyhinə hər hansı iddiabarədə məlumat Sığortaçıya mümkün qədər tez bir zamanda və
sığorta ərzində (və ya tətbiq olunan aşkar etmə müddəti ərzində) bildirilməlidir. Hər hansı iddia barədə
bildirişə bütün təfsilatlar, o cümlədən: (i) iddia barədə ətraflı məlumat, (ii) iştirakçı tərəflərin adları, (iii)
məhkəmə prosedurunun başlanmasını göstərən hər hansı sənədin surəti, hər hansı rəsmi istintaq,
dindirmə və ya təhqiqat işi barədə hər hansı yazılı bildiriş və /və ya hər hansı yazılı xidmət və ya pul
tələbi daxil olmalıdır.
1.2. Əgər sığorta müddəti ərzində (və ya tətbiq olunan aşkaretmə müddəti ərzində) iddia qaldırılmasına
səbəb olacaq hər hansı vəziyyət məlum olarsa, Sığortalı belə vəziyyət barədə Sığortaçıya yazılı şəkildə
məlumat verməlidir. Məlumata iddianın meydana çıxma mümkünlüyünün ehtimal olunan səbəbləri,
eləcə də, yaranmış vəziyyət barədə Sığortalıya məlum olan dərəcədə ətraflı məlumat daxil olmalıdır.
1.3. Əgər iddia və ya vəziyyət barədə bildiriş sığorta şəhadətnaməsinə müvafiq olaraq təqdim olunarsa,
belə ilkin iddiada bildirilmiş və ya vəziyyət barədə ilkin bildirişdə açıqlanmış hadisələrə və ya qanuna
zidd hərəkətlərə əsaslanarsa və ya onlara aidiyyatı olarsa, ilkin bildirişin təqdim edildiyi anda Sığortalı
qarşısında ilk dəfə irəli sürülmüş kimi hesab edilməlidir.
1.4. Sığortalının müəyyən maliyyə vəsaitləri tələb edən (və ya müəyyən maliyyə vəsaitləri ödənilmiş
olduqda) istintaqda iştirakının vacibliyini göstərən bildirişin təqdim edilməsi bu cür istintaqın sığortalıya
münasibətdə ilk dəfə keçirilməsi kimi qəbul olunur.
2. Müdafiə və əməkdaşlıq
2.1. Sığortalı iddiaya qarşı müdafiə olunmaq üçün tədbirlər görməli və istintaqda iştirakını təmin
etməlidir. Sığortaçı sığorta şəhadətnaməsi çərçivəsində hər hansı iddia baxılmasında və ya
tənzimlənməsində Sığortalı ilə birlikdə iştirak etmək, eləcə də, Sığortalının belə iddia ilə əlaqədar
görmək niyyətində olduğu hər hansı tədbirlər barədə Sığortalıya məsləhət vermək hüququna malikdir.
Sığortalı Sığortaçıya hər hansı iddianın baxılması və tənzimlənməsi və sığorta ödənişlərinin ödənilməsi
ilə əlaqədar bütün zəruri etibarnamələri və sənədləri təqdim etməlidir.
2.2. Sığortalı tərəfindən təklif olunan vəkillər, hüquqşünaslar və digər məsləhətçilər təyin olunmazdan
əvvəl Sığortaçı tərəfindən təsdiqlənməlidir. Belə təsdiqlin verilməsinə, o cümlədən, Sığortaçı və Sığortalı
arasındakı hər hansı ziddiyyətlərlə əlaqədar olaraq ayrıca təmsilçilik ehtiyacının təsdiqlənməsinə əsassız
olaraq imtina edilməməlidir.
2.3. Sığortalı Sığortaçının yazılı təsdiqi olmadan, hər hansı iddia tənzimlənməsi cavabdehliyi
götürməməli və hər hansı müdafiə xərclərini və ya təmsilçilik xərclərini çəkməməlidir. Sığortaçı
tərəfindən belə təsdiqin verilməsinə əsassız olaraq imtina edilməməli və ya verilməsi ləngidilməməlidir.
Sığortaçı özünün yazılı razılığını vermədiyi heç bir zərər, tənzimlənməyə, razılaşmaya və ya götürülmüş
öhdəliyə görə cavabdehlik daşımayacaq.
2.4. Sığortalı Sığortaçıya iddianın tənzimlənməsində mane ola biləcək, o cümlədən, lakin məhdudiyyət
qoyulmadan, subroqasiya və ya başqa analoji hüquqlar baxımından heç bir tədbir görməməlidir.
19
2.5. İddia bir neçə Sığortalı tərəfindən irəli sürüldüyü halda Sığortalı Sığortaçının belə iddia ilə əlaqədar
hər hansı başqa Sığortalı ilə əlaqə saxlamaq öhdəliyi daşımayacağı ilə razılaşır.
3. Müdafiə xərclərinin avans kimi ödənilməsi
3.1. Sığortaçının əvvəlcədən yazılı razılığının olması (bu cür razılığın verilməsinə heç bir əsas olmadan
imtina edilə və ya verilməsi heç bir əsas olmadan ləngidilə bilməz) şərtilə, hər bir iddia ilə əlaqədar
Sığortaçı Sığortalıya və ya onun adından, məhkəmənin son qərarı verilənə kimi, çəkildiyi həddə və
istənilən halda, belə xərclərlə əlaqədar əsaslı tələbin alındığı andan 90 gün ərzində, müdafiə xərclərini
ödəməlidir. İddia və ya onun bir hissəsinin sığorta şəhadətnaməsi üzrə sığorta təminatı ilə təmin
olunmayacağı və ya belə sığorta təminatından kənarlaşdırıldığı aşkar olunarsa, bu halda, sığorta təminatı
ilə təmin olunmamış hər hansı tərəfə və ya məsələyə aid avans ödənilmiş bütün məbləğlər (o cümlədən,
xərclərin bölüşdürülməsi nəzərə alınaraq), belə sığorta təminatına hüququ olmayan Sığortalı tərəfindən
Sığortaçıya ödənilməlidir. Bu şərt hər hansı istintaqla əlaqədar hüquqi təmsilçilik xərclərinə də eyni
qaydada tətbiq olunmalıdır.
4. İddianın tənzimlənməsi
4.1. Sığortalı iddianın məhkəmədənkənar həll olunması ilə bağlı Sığortaçının hər hansı tövsiyəsinə əməl
etməyə razı olmazsa və məhkəməyə müraciət üstünlük verərsə, bu halda Sığortaçının iddia ilə əlaqədar
cavabdehliyi Sığortalının Sığortaçının tövsiyəsindən imtina etdiyi tarixədək iddianın məhkəmədənkənar
həlli zamanı ödənilə biləcək məbləğin həcmini (müdafiə xərcləri və digər ödənişlər daxil olmaqla)
aşmamalıdır.
4.2. Sığorta şəhadətnaməsində və ya qanunvericilikdə başqa cür nəzərdə tutulmayıbsa, sığorta ödənişi
(zərər görə ödəniş) Sığortalının yazılı tələbi əsasında Sığortaçı tərəfindən ödənilir və ya ödənişə sığorta
şəhadətnaməsi şərtlərinin və müddəalarının Sığortaçıya təqdim olunacaq bütün sənədlərin (və ya onların
lazımi qaydada təsdiqlənmiş surətlərinin) təqdimindən sonra 30 gün ərzində imtina edilir.
4.3. Sığorta ödənişi (zərər görə ödəniş) Sığortaçı tərəfindən , Sığortaçının təqdim etdiyi Sığorta Aktına
(əlavə olunur) müvafiq olaraq həyata keçirilir.
4.4. Hər hansı zərərin ödənilməsindən sonra Sığortaçı, qanunvericiliyə və ya sığorta şəhadətnaməsinə
müvafiq olaraq, Sığortalının ödənişi əldə etməyə bütünlüklə və ya qismən hüququ çatmadığını aşkar
edərsə, Sığortalı alınmasına hüquqları çatmayan ödəniş məbləğini Sığortaçıya qaytarmalıdırlar.
5. Ödənişlərin növbəliliyi
5.1. Zərər sığorta şəhadətnaməsinə əsasən ödənilməli olarsa, lakin onun ümumi məbləği sığorta
şəhadətnaməsi üzrə qalıq sığorta məbləğini aşarsa və ya aşa bilərsə, Sığortaçı:
a) Birinci növbədə Sığorta Təminatına A –ya aid zərəri ödəmək, sonra
b) Başqa cür nəzərdə tutulmayıbsa, Sığortaçı zərəri, onun ödəniş vaxtı yetişdikdə, Sığorta Şəhadətnaməsi
üzrə digər gələcək iddiaların və ya gələcək ödəniş öhdəliklərinin yaranma potensialını nəzərə almadan,
ödəyə bilər.
5.2. Sığortalı bununla razılaşır ki, bir neçə sığortalının sığorta şəhadətnaməsi üzrə sığorta ödənişini
almaq hüququ olarsa, sığortaçı müvafiq iddialar ilə əlaqədar ödənişləri, belə ödənişlər nəticəsində sığorta
məbləğinin azalıb-azala bilməyəcəyindən asılı olmayaraq, sığortalılardan iddianın qəbul edilməsi
ardıcıllığı ilə ödəmək hüququna malik olur.
5.3. Hər hansı şirkətin, kənar təşkilatın və ya Sığortalının imkansızlığı və ya müflisləşməsi Sığortaçını
ödəniləcək zərər aid ödənişlərin həyata keçirilməsinin ardıcıllığını müəyyən etmək öhdəliyindən azad
etməməlidir.