Şimali Abşeron sahilləri başdan-başa qaranlığa qərq olub
Yüklə 4,58 Mb. Pdf görüntüsü
|
94 səciyyəli sözlərlə təhqir və s. İctimai mənşə etibarilə proletar olmadığınız da nəzərə alınsa, çətin ki, cərimə batalyonu ilə yaxanızı qurtarardınız.
Polad vərəqi qaytararaq: – Çox sərt yazılıb, – deyə razılaşır. – Ancaq məndən polis çıxmaz.
Hər şeyi başa düşürəm, amma bacarmıram. Məktəb illərindən yadımda Ekkleziastın bu ifadəsi də qalıb: “Ölü şir diri itdən yaxşıdır”.
– Sizi dilə tutmağa hazırlaşmıram, – esesçi Poladın şəxsi işində nə isə qeyd edir. – Ekkleziast yanılırdı. Hərbi əsir düşərgəsində çox tez başa düşəcəksiniz ki, diri it ölü şirdən qat-qat yaxşıdır.
Tərcüməçi ilə Polad əsgərlərin qoruduğu həyətdən keçib gedirlər. Komendaturaya daxil olmazdan öncə, tərcüməçi Polada təəssüflə baxıb:
– Çox böyük səhv edirsiniz, – deyir. Hərbi əsir düşərgəsi. Kimisinin əlində cam, kimisinin əlində parç olan məhbuslar cərgəyə düzülüb, asta-asta xörəkpaylama məntəqəsinə yaxınlaşırlar.
Düşərgənin girişinə bir maşın yaxınlaşır. Onu dərhal əraziyə buraxırlar. Maşından düşən şəxs düşərgə komendantının kabinetinə keçir. Komendant cəld yerindən qalxıb, hərbi təzim edir.
– Əyləşin. Hərbi əsirlər arasında neftçilər varmı? – Qonaq ləngimədən əsas məsələyə keçir və dərhal da müsahibinin üzünün ifadəsindən onun nə dərəcədə məlumatlı olduğunu anlayıb, əlavə edir. – Məhbusların siyahısını verin! Neft işi ilə əlaqəsi olanların hamısını təcili seçmək lazımdır.
İçərisində qaynar horra buğlanan iri qazana çatmağa cəmi bir neçə nəfər qalanda, tələsik cumub gələn nəzarətçilər Poladı cərgədən çıxarır və artıq xörəyini yeyib qurtarmağa macal tapmış digər iki məhbusa qoşaraq, qabaqlarına salıb inzibati korpusa tərəf aparırlar.
Almanların işğal etdiyi ərazidə, kiçik bir stansiyada yük qatarı dayanır. Yanlarında itləri olan əsgərlər qatarı qarşılayır, vaqonlardan birinin qapısını açırlar. Oradan düşən bir dəstə hərbi əsiri – sabiq neftçiləri yük maşınlarına doldururlar. Polad da onların arasındadır.
Onları kiçik bir düşərgəyə gətirirlər. Köhnə məhbuslarla birlikdə komendatura qarşısında cərgəyə düzürlər. Komendant onlara müraciətlə qısa nitq söyləyir.
– Böyük Almaniyaya fayda vermək üçün əlinizə yaxşı bir imkan düşüb. Ay yarım iki aydan sonra, ya da bir az tez, siz Maykop və Nefteqorsk, sonra isə Qroznı və Bakının neft mədənlərinə göndəriləcəksiz.
Orada vicdanla çalışmaqla Almaniya hökumətinin nəzərində vətəndaş hesab edilmək hüququ qazana biləcəksiniz. Burada siz kredit hesabına mənzillə və normal qida ilə təmin ediləcəksiz. Çəkənlər həftədə iki qutu siqaret alacaqlar. Bu da kreditlə veriləcək, sonradan iş yerlərində alacağınız məvacibdən tədricən tutulacaq. Təkrar edirəm: işləmək istəməyənlər indi bildirməlidirlər. Buna görə cəza nəzərdə tutulmur, ancaq təbii ki, belələrinin hamısı əmək düşərgələrinə qaytarılacaq. Yerdə qalanlar müqavilələri imzalaya bilərlər.
95 Düşərgədəki beş barakdan birində bu gecə, demək olar ki, hamı oyaqdır. Üst nardakı qonşusu – Qroznıdan olan orta yaşlı mühəndis Poladın böyrünə yüngül dürtmə vurub, onu oyadır.
– Səs salma, – deyə pıçıltı ilə xəbərdarlıq edir. – Yuxun qaçdı? – Qulaq as, bir saatdan sonra 11 nəfərlik qrup düşərgədən qaçacaq, hər şeyi düzüb-qoşmuşuq. Hazırlığa lap ilk gündən başlamışdıq. Riskə getməmək üçün hamıya yalnız indi xəbər verirlər. Tez ol, geyin.
– Hara qaçaq? – Necə yəni hara? Azadlığa?
– Azadlığa? Məftilin o tayına? Bəs sonra hara?.. İstəmirəm. Sizə də məsləhət görmürəm.
– Heç bilməzdim ki, boyun qaçıracaqsan, – deyə mühəndis təəccüb edir. – Çox nahaq yerə! – Polad quru tərzdə cavab verir. O birilərnən İşim yoxdur, onları tanımıram. Siz isə... Zənnimcə, hələ tezdir...
Axı, hər şey irəlidədir. – Onu daha mən özüm bilərəm.
Polad laqeydcəsinə çiynini çəkir. Hətta üzbəüz divardakı lağımın girəcəyində hənirtilər tamam kəsildikdən sonra da yatağında uzanmaqda davam edir.
Gestaponun yerli bölməsi. Poladı dəhlizdən keçirib aparırlar. Qapılardan birinin qabağından ötəndə qəfil eşitdiyi ürəkparçalayan fəryaddan qeyri-ixtiyari səksənir. Onu Şultsun oturduğu otağa gətirirlər.
Şultsun işarəsi ilə, nəzarətçi Poladı içəridə qoyub, dəhlizə çıxır. Otaqdakı mebeldən – jurnal stolu və iri kreslolar, divan, yekə radioqəbuledici, çəkicşəkilli, cilalanmış böyük masadan görünür ki, bu kabinet müharibədən, əvvəl hansısa rəhbər vəzifəli bir şəxsin imiş. Şults Polada üzbəüzdəki kresloda oturmasını işarə edir.
– Çox xoşagəlməz bir işə düşmüsünüz, cavan oğlan, – deyə sözə başlayır. – Çox xoşagəlməz! Yeri gəlmişkən, elə sovet qanunlarına görə də cinayəti xəbər verməmək üstündə yetərincə ciddi cəza nəzərdə tutulur. Niyə qaçış barədə müdiriyyətə xəbər verməmisiniz?
məcbur eləsəm, buna inana bilərəm. Hə?
– Düzünü desəm, bu mənim heç ağlıma da gəlməyib, – deyə Polad cavab verir. – Nə? Məhbusların qaça biləcəyi?
– Xeyr. Xəbər vermək. Mən bilmirdim, qaçışı xəbər verməmək üstündə nə cəza ala bilərəm, ancaq xəbərçiləri adətən gecə yarısı necə gəbərdirlər, onu yaxşı bilirdim. Sonra da necə antisanitariya şəraitində “dəfn” edirlər: hissə-hissə doğrayıb ayaqyoluna atırlar. Yüklə 4,58 Mb. Dostları ilə paylaş:
|