Sof2007-Azeri doc
Yüklə 5,06 Kb. Pdf görüntüsü
|
Ümumdünya BMT Assosiasiyaları Federasiyası, Minilliyin Layihəsi 2007 Gələcəyin Durumu 72 R EGIONAL M ÜLAHIZƏLƏR A FRIKA : Afrikada elm və texnologiya maliyyələşdirilməsi hələ də ÜDM-nin 1%-dən azdır. 2007-ci ilin oktyabrında Afrika Elm və Texnologiya stratgiyaları liderlərinin Misirdə keçirilən görüşünün nəticələri, Afrikanın İnkişafı üçün Yeni Əməkdaşlığın strategiyaları və elm üzərində işlərini, texnologiyanı və milli qərar qəbul edicilik prosesi üçün yenilik göstəricilərini qidalandırmalıdır. Elmi Birliklərin Beynəlxalq Şurası Afrikada diqqəti sağlamlığa və insanların rifahına, çirklənmə və meşəsizləşmə kimi təhlükələrə, sabit enerjiyə və qlobal iqlim dəyişikliyinə yönəldən idarə təsis etmişdir. A SIYA VƏ O KEANIYA : Hal-hazırda Çin Yaponiyanı ötərək dünyada ikinci ən böyük tədqiqat və təkmilləşdirmə sistemidir və 2010-cu ilədək dünyanın tədqiqat və təkmlləşdirmə xərclərinin 23%-ini təşkil edir. ABŞ-dan sonra Çin dünyada nanotexnologiya haqqında maddələrini buraxan ikinci ən böyük ölkədir. Yaponiya isə üçüncü yerdədir. Çin Nigeriya üçün peyk layihələşdirib və havaya buraxıb və Venesuela üçün də birini layihələşdirməyi və havaya buraxmağı planlaşdırır. Hindistanın Banqalor şəhərində ABŞ-ın Silikon Valli rayonundakından daha çox İT mühəndisi var. Yaponiya kosmik günəş peyklərinin inşa edilməsi və saxlanılmasının təcrübi üsulu kimi ilk sınaq Furoşiki peykini havaya buraxıb. A VROPA : Tibbi-, bioloji-, və neyrotexnologiyada irəliləyişlər Avropada yaşlanan cəmiyyətlə olan problemlərin bir çoxunu azalda bilər. Avropada, əsasən Almaniyada bir çox tədqiqat institutları, kompüterləşdirilmiş protezlərə və beyin-kompüter interfeyslərinə malik Süni Görmə Sistemləri üzərində işləyirlər. AB 2010-cu ilədək tədqiqat və təkmilləşdirmə xərclərini ÜDM-nin 3%-dək artırmağı və daha 700 000 tədqiqatçı cəlb etməyi planlaşdırır. 500 000-dən çox alim son 15 il ərzində Rusiyanı tərk edib; Rusiya indi nanotexnoloji tədqiqat və təkmilləşdirməyə böyük sərmayələr qoyur. Sloveniya hökuməti şəffaflığı və ictimai anlaşmanı artırmaq üçün öz tədqiqat proqramını şərhlər üçün açıq elan edib. L ATIN A MERIKASI : Region ÜDM-nin orta hesabla 0.4%-ini elm və texnologiyanın inkişafına sərf edir, lakin 2010-cu ilədək bu göstəricini 3%-ə qədər artırmağı planlaşdırır. Region həmçinin öz uzunmüddətli dövlət-özəl tədqiqat və təkmilləşdirmə əməkdaşlığını, regional tədqiqat şəbəkələrini, milli strateji tədqiqat və təkmilləşdirmə planlaşdırmasını, əsaslı tədqiqatları, fayda və risklər üzrə elm və texnologiya məlumatlılığnı və yerli tədqiqat və təkmilləşdirməyə qoyulan özəl sərmayə qoymaq stimulunu inkişaf etdirməlidir. Ş IMALI Amerika: Massaçusets Texnologiya İnstitutu pulsuz onlayn elm və texnologiya kursları təklif edir. Milli Elmlər Akademiyasının verdiyi məlumata əsasən, hal-hazırda ABŞ ixrac etdiyindən daha çox yüksək-texnologiyaya malik məhsulları idxal edir. Saf enerji texnoloji innovasiyaları sürətlənməkdə davam edir – 2006-cı ildə 4000 ABŞ əlaqəli patent olmuşdur. ABŞ Patentlər İdarəsi ictimai şərhlərin edilməsi üçün patent ərizələrini internetdə yerləşdirməyi planlaşdırır. Elm və Texnologiya üzrə təhsil alan tələbələrin sayının azalması, dini fundamentalist siyasətlər və digər siyasi nəzər nöqtələrinin mövcudluğu ABŞ elminin davamlı uğuruna potensial təhlükələrdir. Mükafatlar bəşəriyyətə xeyir verən texnologiyanın yayılmasını sürətləndirə bilər. Məsələn, Kaliforniya ştatı, San Xose Texnoloji Muzeyinin təsis etdiyi Texnologiya Mükafatg və ya ildə milyonlarla ton karbon qazının təmizlənməsinə səbəb olan Rizard Brensonun təsis etdiyi mükafat ya da Massaçusets Texnologiya İnstitutunun həyata keçirdiyi robot yarışları. Qrafik 14. İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatında və Əməkdaşlıq edən Qeyri-Üzv Ölkələrdə Gözlənilən Tədqiqat və Təkmilləşdirmə xərcləri (ÜDM-nin faizi) Ümumdünya BMT Assosiasiyaları Federasiyası, Minilliyin Layihəsi 2007 Gələcəyin Durumu 73 Mənbə: İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı, Məlumatlar bülleteni, 2007 – İqtisadi, Ekoloji və Sosial Statistik göstəricilər 15. Etik düşüncələri qlobal qərarlarla daha mütəmadi surətdə necə birləşdirməli? Qeyri-əxlaqi qərarlar kütləvi informasiya vasitələrinin, bloqların, mobil telefon kameralarının, etik komissiyaların və “Transparency İnternational” kimi təşkilatların vasitəsilə geniş şəkildə ifşa edilir. Bununla belə mənasız xəbərlər və əyləncələr beynimizi əxlaqsız davranışlarla doldurur, halbuki 1 trilyon dollar rüşvətə, 2 trilyon dollar mütəşəkkil cinayətkarlığa xərclənir və terrorizmin yayılmaması üçün qlobal əxlaqi rəhbərliyə böyük ehtiyac var. Dəyərləndirmələrə əsasən, 30 münaqişədə 300 000 uşaq əsgər, cinsi qul, hambal və gözətçi işləyir. Braziliyanın QİÇS-ə dair qərarları kimi daha çox əxlaqi qərarlar necə möhkəmləndirilə bilər? Və ya CO 2 -nin emissiyasını azaltmaq üçün yaranan ABŞ-Çin ittifaqı kimi ittifaqlar necə təşviq oluna bilər? Dini dünyagörüşünə əsaslanan ictimai əxlaq günü-gündən artan ateizmin təsirinə məruz qalır. Bu da qərar qəbul etmə prosesinin əxlaqi özülü haqqında qeyri-müəyyənliklərə səbəb olur. Həyat quruluşunun dəyişmə sürəti bir çox insanların və institutların qavrama bacarıqlarından xaric olduğu üçün əxlaqi qeyri-müəyyənliklərə gətirb çıxarır. Bizim genetik kodları yenidən yazmaqla minlərlə yeni həyat formaları yaratmağa və ya özümüzü və gələcək nəsilləri genetik şəkildə dəyişməyə haqqımız varmı? İnsanların texnologiya ilə birləşməsi nə dərəcədə doğrudur? Azad sorğunun dəstəklənməsi və nəzərəçarpacaq dərəcədə qəza halı yarada biləcək məlumatlara çıxışın təmin olunması arasında baıans mövcuddurmu? Texniki vasitələr terrorizmin elektronik faşizmə gətirib çıxarmasının qarşısını ala bilərmi? Mütəxəssislər belə bir fərziyyə irəli sürür ki, dünya “spesifikliyə” doğru hərəkət edir – bu düvrdə texnoloji dəyişkliklər elə çox sürətlə baş verir və elə mühüm əhəmiyyət kəsb edir ki, biz məsələn bugün 2025-ci ildən o tərəfə həyatın necə olacağı haqda təsəvvürlərə malik olmaq iqtidarında deyilik. Qlobalizasiya və qabaqcıl texnologiya çox az insana, əvvəlkindən daha az vaxt ərzində və daha zox ziyan vurmağa imkan verir. Nəticə etibarilə hər bir insanın rifahı, hamını maraqlandırmalıdır. Bu cür bayağılıqlar yenilik deyil, lakin onların nəticələrinin uğursuzluğu gələcəkdə keçmişdəkindən tamamilə fərqli olacaq. Yeni texnologiyalar da həmçinin çox az insana, əvvəlkindən daha çox kömək etməyə imkan verir. BMT-nin Fa iz База ВК MED НК Baza YK MED AK Yüklə 5,06 Kb. Dostları ilə paylaş:
|