Sonuncu Fateh indd
Yüklə 12,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
258 S O N U N C U FAT E H lacaq... Qoşunun sol cinahını Hacıxan bəy Əfşarın sü- vari dəstəsinə tapşırıram. Sağ cinahda Təhmasib xan Cəlairin süvariləri dayanacaq. Əfqanlar əsas zərbəni çox güman ki, bu cinaha vuracaqlar. Ona görə mən öz xüsusi dəstəmlə sağ cinahın arxasında mövqe tutaca- ğam. Bununla da sağ cinah möhkəmlənəcək... Səlim bəy Mərvi və əmim Bəktaş xan ehtiyatda qalan süvari dəstələrə başçılıq edəcək. Kafir qalası ətrafında sayca böyük üstünlüyə ma- lik olan əfqanların xofu Nadirin döyüşçülərində az da olsa təşviş yaratmışdı. Öz döyüşçülərini ruhlandır- maq, qarşıdakı savaşa səfərbər etmək üçün o, mollaya Qurani-Kərimdən surələr oxutdurdu. Sonra var gücü ilə hamıya səsləndi. Nadir xanın səsi döyüşçülərin qulağında mis kimi cingildədi: – On il bundan əvvəl bu yerdə əfqanlar Səfəvi or- dusunu əzmişlər. Bu əsla sizdə xof yaratmasın. Qurani- Şərifdən oxunan bu surələrdə deyildiyi kimi, düşmənə arxa çevirib sağ qalmaqdansa, döyüşdə ölmək daha şərəflidir. Mən yaddaşımda hər usdad aşığın sözü- nü saxlamıram. Amma Məşhəddi-müqəddəsdən bizi yola salanda Qədirqulu kişinin dostu haqq aşığı Xəstə Qasımın sizə verdiyi öyüd-nəsihətdən bir-iki misrası- nı yaxşı xatırlayıram.
Baxın, elə bizim əfşarların da dədə-babadan belə kəlamı var: «Qorxmaz igid adını yaman etməz». İgid-
259 N A D İ R Ş A H Ə F Ş A R lərim, əfqanların sayca çox olması onların sizdən üs- tün olması deyil. Yalnız igidliklə, şücaətlə, mərdliklə döyüşdə üstün gəlmək olar. Mən hər birinizi bu döyüşdə yaxşı igid kimi ad çıxarmağa çağırıram. Bu gün siz Allah yolunda, haqq uğrunda elə vuruşun ki, düşmən ziri-zəbər olsun! İrəlidə gördüyünüz o qa- lanın da adı bu gündən yadda Kafir qalası kimi yox, İslam qalası kimi qoy qalsın... Biz sabahı o qalada aça- cağıq. İgidlərim, bu gün İslam qalasının təməl daşını sizlər öz qanınızla, canınızla qoyacaqsınız... Qoşun cuşə gəlib, var gücü ilə bir neçə dəfə çığırdı: – İslam qala! İslam qala!.. – Allahu–əkbər!.. Allahu–əkbər! – Ya Allah! Ya Allah! Əfqanların qoşunu səsdən lərzəyə gəlib öz üstünlüklərini göstərmək üçün hücuma atıldı. Ölüm- dirim savaşı başladı. Qışqırıq səsindən qulaq tutu- lurdu. Əfqanların haray-həşir sala-sala irəli cumma- sı əfşarların arasına çaxnaşma salmışdı. Nadir xan cəld bu çaxnaşmanın qarşısını aldı, sonra bir hü- cumla düşməni geri otuzdurdu. Bu zaman o, əfqan sərkərdələrindən biri ilə təkbətək vuruşurdu. Atlar döş-döşə gələndə, Nadir xan qılıncla rəqib sərkərdəni vurub yerə sərdi. Onun həlak olduğunu görən əfqanlar qaçmağa başladılar... Nadir xanın fədakarcasına vu- ruşması döyüşçülərinə də sirayət etmişdi. Niyazqulu bəy Qacar, Səlim bəy Mərvi, Bəktaş xan Əfşar düşmən sərkədələri ilə təkbətək savaşda böyük igidlik göstərdilər. Buna baxmayaraq, Nadir xanın piyada qoşun dəstəsi çoxlu sayda tələfat verdi. 260 S O N U N C U FAT E H Sağ cinahda vuruşan əmisi Bəktaş xan aldığı ağır ya- radan həlak oldu. Döyüşün əsas taleyi bu cinahda həll edildi. Nadir xan bu çox ağır döyüşdən qalib çıxdı. – Yaşasın Nadir xan! – Eşq olsun, Nadir xana! Amma əfşarların qələbə əhval-ruhiyyəsi çox da uzun sürmədi. Uzaq məsafədən atılan nizələrdən biri Nadir xanın sağ ayağını ağır yaraladı… Axşam düşdü, araya sakitlik çökdü. Döyüş daya- nandan sonra isə hər iki tərəf öz mövqeyinə çəkildi. * * * …Səhər açılanda bir dəstə qarğa-quzğun göydə dövrə vururdu. Onlar ara-sıra aşağı şığıyır, düzün ortasında qalmış meyitlərin üstünə qonurdular. Qida axtarmaqda çətinlik çəkməyən bu quşlar səs-küy sala- sala, elə bil, bayram edirdilər. Allahyar xanın qarğa-quzğunun leş kimi didib-par- çaladığı meyitləri kənardan seyr edən qoşunu növbəti döyüş ərəfəsi bərk xoflanmışdı. Saysız-hesabsız cə- sədlər, bəzən də küləyin sovurduğu qum topalarının altından görünən insan başları əfqanlara Nadir xanla savaşmağın əbəs olduğundan soraq verirdi... İlk günün ağır savaşından qorxuya düşüb, növbəti döyüşdən vaz keçən əfqanlar gecə ikən Herat tərəfə geri çəkilməyə məcbur oldular. Ertəsi gün səhəri İslam qalasında açan Nadir xan əmisinin cənazəsini dəfn olunmaq üçün Məşhədə göndərəndən sonra sərkərdələri onun yaralı qılçasına işarə edib döyüşə ara verməyi məsləhət bildilər.
261 N A D İ R Ş A H Ə F Ş A R 262 S O N U N C U FAT E H – Yox, mən bu əfqanlarla savaşı sona çatdırmaq əzmindəyəm! – Xan sağ olsun, bilirik ki, bu döyüş sizinçün həlledici olacaq, ona görə üç günlük istirahət etməyiniz döyüşçülərə də yararlı olardı... – Nə deyirəm, dincəlmək istəyən qoy dincəlsin, ancaq Niyazqulu bəy Qacar, Səlim bəy Mərvi, Al- lahqulu bəy Əfşar, bir də Canəli bəy qoy mənimlə gəlsin. Biz yüz nəfərlik kiçik bir dəstə ilə əfqanların yeni düşərgə qurduğu yerə gedib, oranı kənardan müşahidə edəcəyik. ...Bir azdan onlar Herat yaxınlığında düşərgə salmış əfqanların yeni mövqeyini nəzərdən keçir- dilər.
Əfqanlar qüvvələrini dörd əsas hissəyə bölüb döyüşə hazır vəziyyətdə düzülmüşdülər. – Onların niyyəti biz bura yaxınlaşan zaman hər tə rəfdən üzərimizə hücum etməkdir. Belə hazır dayan- maqda yəqin elə bilirlər ki, bızim qoşunlar onları dü- nəndən təqib edir! Sözsüz, əgər belə olsaydı, bizi tələyə salıb əzişdirərdilər... Baxın, orada topları da görünür! Geri qayıdanda Nadir xan artıq beynində növbəti döyüşü hansı şəkildə aparacağını düşünüb tapmışdı. Döyüşdən əvvəl o, topçuları, zənburəkçiləri dörd dəstəyə böldü: – Tüfəngçilər də bu dəstələrə qatılsınlar, – dedi,– əfqanlar hansı səmtdən hücum etsələr, bu dörd dəstənin atəş zərbəsinə düçar olacaqlar. Üç min nəfərdən ibarət əlahiddə bir dəstəni qo- şunların mərkəzində yerləşdirdi: Yüklə 12,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|