Sonuncu Fateh indd
Yüklə 12,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
254 S O N U N C U FAT E H gücü deyiblər, əgər güclü bilək yiyəsi olan oğulları- mız çəkici bir zindana vurmasalar, məmləkətimizdə qara rüzgarlar əsəcəkdir. Həmişə demişəm, yenə də deyirəm: düşmənə fürsət verən, kəmfürsət olar. Tər tö- kün, əlləşib cəng etməyi, hərbiyyə sənətini Nadir xan- dan öyrənin. Güclü ləşgəri olanın qabağında dağ da dayanmaz. Heratdan, İsfahandan qovub çıxarın əfqan əbdallarını, gəlcai qəbilələrini!.. Allah sizə yar olsun, qəlblərinizdə qoy vətən məhəbbəti tükənməsin! El ağsaqqalı yaşının ixtiyar vaxtı yorulub əldən düş- müşdü, son günlər rəngi-rufu da avazımışdı. Azər baba ona toxtaqlıq vermək üçün bardaş qurub oturduğu baş meydanın ağsaqqallar oturan köşkünə dəvət etdi: – Gəl, bir təvaxül elə, ay Qədirqulu kişi, qoy indi də yanşaqlar bu cavan-comrulun damarlarında axan qanı cuşa gətirsin! Aşıq dostun da bura sinəsi dolu gəlib axı... Aşıqlar meydanda yaxşı məclis qurmuşdu. ...Tikmədaşlı Xəstə Qasımın 1 sinəsi bulaq kimi aşıb-daşırdı: İsfahanda bir dəllək var, Baş qırxanda zol çıxarır. Tükündən az-az götürür, Dərisini bol çıxarır… Ayağını qoyur qoşa, Ülgücünü çəkir daşa, Zərbi elə gəlir başa, Tikmədaşa yol çıxarır. 1 Xəstə Qasım (1684-1760). 255 N A D İ R Ş A H Ə F Ş A R Bir fitəsi vardı bezdən, Durub gəlir səhər tezdən, Yarı haqqın alıb bizdən, Yenə acı dil çıxarır. Ülgücünü çapışdırır, Suyu tasdan qapışdırır, Kəsir, pambıq yapışdırır, Başımızdan kol çıxarır. Bu usta necə ustadı, Həmişə gözü tasdadı, Xəstə Qasım can üstədi, Elə bilir pul çıxarır. Cavan döyüşçüləri gülmək tutdu. Talvarın altında Azər baba ilə birlikdə döşəkçənin üstündə bardaş qurub oturmuş Qədirqulu kişinin də kefi duruldu: – Afərin, aşıq! – dedi. – Bu qaniçən dəllək Əşrəf xan Əfqanın elə özü- dür ki var! – Nadir xan ustad aşığa da, onun cavan şəyirdinə də xələt verəndən sonra, – indiki əyyamda mənim cəngavərlərimin döyüş ruhunu qaldırmağa saz da, söz də yaraq-yasaq kimi gərəklidir. Amma aşıq- lardan, dərvişlərdən bundan çoxunu umuram. Çünki onlar düşmənlərimizin sahibləndiyi yurdumuzun hər qarışına yaxşı bələddirlər. Bu qiyafə-qılıqda hər yanı gəzib dolaşa bilirlər. Yağı düşmənin niyyətindən, qo- şununun sayından doğru-dürüst öyrəndikləri işimizə çox yaraya bilər...
256 S O N U N C U FAT E H Nadir xan aşıqlarla mehriban söhbət edən mə- qamda Çıraq bəy Əfşar bığaltı qımışdı, yanında da- yanmış Mir Abutalıb xanla İsmayıl xana dedi: – Hə, aşığın bu sayaq sözlə eyhamı əbəs deyil. Bir halda ki, aşıq da əfqanların zülmündən cana doyub, onda İsfahanda, deyəsən, Əşrəf xan Əfqanın dəlləklik etməsinin sonudur! – dedi. İsmayıl xan dedi: – Nadir xanın fikri-zikri də elə budur. Şah Təhmasibə söz verib, tezliklə İsfahanı gəlcailərdən geri alacaq! Əşrəfin də sanılı günləri qalıb... Niyazqulu bəy Qacar üzünü İsmayıl xana tutub dedi: – Təhmasibqulu xan İsfahana yürüşdən əvvəl He ratı ələ keçirib, əfqan əbdallarına yaxşıca qulaq- burması vermək istəyir ki, bu qəbilə İsfahandakı həmyerlilərinə yardım edə bilməsin... – Allah şeytana lənət eləsin, əgər şahımız həndəvərində olan adamların fitnə-felinə uymasaydı, Qorçubaşımız Təhmasibqulu xan indi Heratı da, İs- fahanı da çoxdan azad etmişdi – deyə Məhəmmədəli xan Əfşar təəssüflə bildirdi... Hacıxan bəy Əfşar onun sözünə qüvvət verdi: – Belə bir vaxtda bu Astarabad üsyanı da bizi bir xeyli geri saldı. Təcrübəli sərkərdə Təhmasib xan Cəlair də onla- rın söhbətinə qoşuldu: – Deyilənə görə, xani-əzəm şahı Mazandarana get- məyə razı salanda, Gilanla Astarabadı Rusiyadan geri qay tarmağı tələb etməyin vaxtı çatdığını ona bildirib. 257 N A D İ R Ş A H Ə F Ş A R Qədirqulu kişi Nadir xanın sərkərdələrinə qürur- la baxıb dedi: – Hə, qoçaqlar, mən ona uşaq çağından yaxşı bələdəm,– Allah qoy onu ən böyük amalına 1 qovuş-
dursun! Amin, ya rabillaləmin! * * *
Nadir xan öz ordusunun nizam-intizamını sərf- nəzər etdikdən sonra hicri 1141-ci ilin şəvval ayının 4-də 2
ki, iyirmi beş minlik qoşunla Məşhəddən cənuba – Fərmanabad yolu ilə Herata doğru hərəkət etdi. He- rat hakimi Allahyar xanın on beş minlik qoşunu ilə Kafir qalasında qarşı-qarşıya dayandılar. Nadir xan düşərgə salandan sonra qarovul dəstəsi yaratdı, Ni- yazqulu bəy Qacar adlı sərkərdəsini yanına çağırıb: – Bu andan beş yüz nəfərdən ibarət bu qaravul dəstəsinə başçılıq edəcəksən! Qoşunun mühafizəsini sənə həvalə edirəm. Nadir xan yaxşı bilirdi ki, Allahyar xana Fərah istiqamətindən kömək gələcək. Allahyar xan Zülfüqar xanla olan daxili çəkişmələrini bir yana qoyub, Nadir xanla vuruşmaq üçün qüvvələrini birləşdirib, əlbir ol- maq barədə razılığa gəlmişdilər. Nadir xan Əfşar da bu böyük müharibəyə çox ciddi hazırlaşırdı. – Əfqanlara ilk zərbəni top-tüfəng atəşi ilə vuraca- ğıq. Atəş zərbəsindən sonra nizəatanlar döyüşə qoşu- 1 Nadir şahın amalı Müsəlman Dövlətlərinin Birliyini yaratmaq və onun rəhbəri olmaq idi. 2 4 may 1729-cu ildə. Yüklə 12,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|