240
S O N U N C U FAT E H
Qədəmi mübarək olsun,
Gəlinə xoş gəldin deyin…
Yaşlılar xeyir-dualar verib:
– Allah mübarək eləsin! – dedilər.
Cavanlar da qol-qola tutub, yallı gedir, şənlənib
əylənirdilər.
Bu qohumluqdan sonra kürdlər Nadir xan Əf-
şarı bir daha inandırmaq istəyirdilər ki, ona asilik
etməyəcəklər...
Toy şənliyi Novruz şənliyinə qarışdı. Bu minvalla
Məşhəd əhli evlərindən çıxıb iki həftə idi ki, yemək-
içmək məclislərinə axışırdı.
Nadir xan Caharbağda padşahlara layiq məclis
qurdurub ziyafət verirdi… Şövqi xanımla nikah
kəs dirdiyi gün Qədirqulu kişi həmişə olduğu kimi
sinəsini qabağa verib nəsihətindən qalmadı:
– Bu ölkənin aqibəti təkcə döyüş meydanlarında
həll olunmur. Qoy bu qohumluq aramızda sülhün,
barışın təməl daşı olsun!
Qədirqulu kişinin sözünə qoca şeyx də qüvvət
verdi:
– Bu əziz Novruz çağları Allah-təalanın bizə bəxş
elədiyi kəramət günlərindən sayılır. Bu günlər İmam
Rza əleyhissəlamın hərəminin ziyarətinə məmləkətin
dörd bir yanından zəvvarlar axışıb gəlir. Bu gün kiçik
Məkkəmizin mübarək qapısı cənnət qapılarından biri
kimi müsəlman bacı-qardaşlarımızın üzünə açılıb.
Müxənnətləri bu müqəddəs əhli-beyt ocağından qo-
vub çıxaran Təhmasibqulu xanın qılıncı iti olsun!
241
N A D İ R Ş A H Ə F Ş A R
Yerbəyerdən hamı bir səslə:
– Amin!
– Qoy şadlıq bu eldən-obadan əskik olmasın!
– Amin!
– Allah bu xeyir işi avand eləsin!
– Qoy Qılınc oğlu Nadir xan Əfşarın – Təh-
masibqulu xanın qılıncının gücü ilə tezliklə İsfahanın
qapılarını qibleyi-aləm Şah Təhmasibin üzünə tayba-
tay açsın!
– Amin, Yarəbb ...
O gün Təhmasib Mirzə də Nadir xanın əlindən
tutub sağdış kimi onu təzə gəlininin hərəminəcən
müşayiət edib, ona:
– Allah mübarək etsin! – dedi
* * *
Təhmasib Mirzə, öz şərəfinə təşkil olunmuş
təntənəli qarşılanma mərasimindən və Nadir xanın
iki həftədən uzun çəkən toy şadyanalığı başa çatan-
dan az sonra istirahət etmək üçün Məşhəddən ayrılıb,
Nişapura yola düşdü:
– Yadındadırsa, mənə demişdin ki, İsfahan sara-
yına sahib olmaq üçün birinci Heratı ələ keçirmək la-
zımdır. Mən Nişapurda lazımi sayda qoşun toplayıb,
Herata tərəf hərəkət edəcəyəm.
Nadir xan təmkinini pozmadan dedi:
– Əgər bu gerçəkdirsə, onda mən Heratda sənin
yolunu gözləyəcəyəm.
– Buna şübhən belə olmasın…
242
S O N U N C U FAT E H
Nadir xan onun arxasınca baxa-baxa düşünür-
dü: «Yəni, doğrudanmı, taxt-tac yiyələri hamısı bu-
nun kimi dəmdəməki olur? Məşhəddə oturub asa-
yişi bərpa olunmuş Xorasanda şahlıq üsuli-idarəsini
gücləndirmək, ordunun təminatı qayğısına qalmaq
əvəzinə onun-bunun felinə düşüb yenə ora-bura ge-
dir... Ölkədə hakimiyyət, ordu güclü olub, dinclik
yarananda, bütün «mənəm-mənəm» deyənlər başla-
rını qoltuqlarına salıb yay-qış mürgüləyirlər. Lakin,
indi olduğu kimi, qızılbaş hökmdarı taxtından və
paytaxtdan uzaqda sərgərdan kimi məskən salan-
da, ordunun və xanədanın qayğısına qalmayanda,
əlbəttə, taxt-taca müştəri çıxanların, göz dikənlərin
sayı da çox olar...».
Nadir xan fikirləşdi ki, Xorasanda yaşayan kürd
əsilli qəbilələr və onların başçıları ona nə qədər çox
narahatlıq gətirsələr də, ona ən böyük ziyan yenə
Təhmasib Mirzədən gələ bilər. Nadir xan Əfşara,
eləcə də onun sadiq adamlarına nə qədər baha başa
gəlsə də, özünü taxt-tacsız şah elan edən bu xələfin
nazı ilə çox oynayırdı; naxələfliyinə göz yumurdu,
xəyanətkarlığına səbirlə dözürdü...
Nadir xanın qoşun dəstəsi Herata yollandı. Amma
Məşhədi tərk edəndən sonra Nadir xanın əlindən ya-
nıqlı olan əyanları yenə Təhmasibi öz qərarından dön-
dərdilər:
– Qibleyi-aləm, siz Təhmasibqulu xana yardım
gös tərməkdən imtina edin.
Təhmasib Mirzə elə atası Şah Sultan Hüseyn ki mi
Azərbaycan tükcəsincə «yaxşı» dedi, – onda Təh
ma-
243
N A D İ R Ş A H Ə F Ş A R
sibquluya çaparla xəbər göndərin ki, mən qərarımı
dəyişib, Nişapura deyil, Səbzəvara gedirəm!
Vəzir-vəkil dəfələrlə şahı da, özlərini də Nadir xa-
nın qabağında aciz vəziyyətdə qoysalar da, bu fitnəylə
də kifayətlənmədilər:
– Elə isə hökmdar, əmr verin ki, Səbzəvarda
Təhmasibquluya sadiq tayfalara divan tutulsun.
Nadir xan Təhmasib Mirzəyə inanıb Herata tərəf
hərəkət edəndə şahın başçılıq etdiyi qoşun dəstələri
Səbzəvarı talan etməyə başladı. Camaat şahın adam-
larına ciddi müqavimət göstərdilər. Başlarına gələn
qazavü-qədər barədə dərhal Nadir xana xəbər
göndərdilər.
Nadir xan bu hal-qəziyyədən xəbər tutan kimi Məş-
hə də döndü. Səbzəvara göndərdiyi çapar şahın nəyə
gö rə əfqanları Heratdan qovmaq üçün Nadir xana kö-
mək dən imtina etməsini və günahsız camaata divan
tutmasının səbəbini öyrənib ona ərz edəndə, o məyus
halda:
– Onun barəsində nə güman etmişdinsə, bir-bir
doğru çıxır... – dedi.
Təhmasib Mirzə isə, gah xorasanlılara Nadir xan
Əfşara və onun adamlarına tabe olmamaq tapşırı-
ğı verir, gah Herata birlikdə hücum etmək, oradan
əfqanları qovub-çıxarmaq təklifinə qarşı çıxır, gah da
Səbzəvara üz tutduğunu eşidən kimi şəhərin darva-
zalarını onun üzünə bağlatdırırdı…
– Bu xına o xınadan deyil, deyəsən, Təhmasib
Mir zə mənə qarşı bu dəfə gerçəkdən bəd fikrindən əl
çəkmək istəmir?
Dostları ilə paylaş: |