Sonuncu Fateh indd
Yüklə 12,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
244 S O N U N C U FAT E H Bir sözlə, Nadir xanın canı boğazına yığılmışdı; daha onun həm özünün, həm də aralarına tez-tez ix- tilaf salan əyanlarının əlindən zinhara gəlmişdi. Bir gün axır ki, səbri daşdı; darvazaları üzünə bağlanmış Səbzəvarı qala vuran toplarla atəşə tutdurdu. – Xan, Təhmasib Mirzənin qoşunları Köhnə Sən- gan qalasında düşərgə salıb! – Onda belə çıxır ki, şah da o qalaya sığınıb. Tez Səngan qalasını mühasirəyə alın! ...Şah qoşunları birinci uğursuz müqavimətdən sonra Nadir xanın qüvvələri ilə açıq döyüşdən çəki- nirdi.
Təhmasib Mirzə fitnəkar əyanlarının üstünə çığı- rıb:
– Hamınız itilin cəhənnəmə, gözüm daha sizi görməsin, – deyəndə top mərmisi onun çadrının bir necə addımlığında partladı. – Bu dəfə Allahın özü belə məni Nadir xanın qəzəbindən xilas edə bilməz... Çox keçmədi ki, şahın söylədiyi bu fikrə gerçəkdən şahid olacaqlarına əmin olan əyan-əşrəf lal-dinməzcə çadırı tərk etdilər. Qorçubaşı Nadir xan Əfşar qalanı həmlə ilə alan- da, tutduğu işə peşman olmuş şahla da çox ötkəm davrandı. O, Təhmasib Mirzənin çadırına xəbərdarlıqsız girdi. Rəngi qaçmış Təhmasib kətilin üstündə otur- muşdu. Sonra o, lal-dinməzcə oturduğu yerindən ayağa qalxdı. Nadir xanın qarşısında acizanə görkəm alanda, gözlərindən məyusluq, çarəsizlik yağırdı. 245 N A D İ R Ş A H Ə F Ş A R Döyüş meydanlarının şahsuvarı hirsini güclə boğub ürəyindəkiləri birnəfəsə dedi: – Səbzəvarın darvazalarını üzümə niyə bağlatdı- rırsan, şah? Niyə Herata hücum etmək qərarından imtina etdin? Axı, nə səbəbə mənə mane olursan? Hətta öz düşmənlərinə qoşulub qanımı içməyə belə hazırsan! Məndən hansı xəyanəti görmüsən? Səni taxtda oturtmaq üçün qanımı axıdıb, dönə-dönə yara- lanmışam. Sən isə, dalbadal arxadan kürəyimə xəncər sancırsan? Niyə? Rəngi ağarıb, nazik, uzun burnunun pərləri tit- rəyən Təhmasib Mirzə nə deyəcəyini bilmədi, heykəl kimi quruyub qaldı. Nadir xan bunu görüb, yavaş- yavaş sakitləşdi, özünə gəlib rəhmdillik göstərdi: – Yaxşı, gəl oturaq, – dedi. Təhmasib Mirzə itaətkarcasına oturdu. Deyəsən, artıq dərk edirdi ki, qəzəblənmiş Nadir xan belə məqamda bir qılınc zərbəsi ilə onun başını bədənindən ayırmağa da cəsarət edə bilər. «Bəs, onda dədə-baba taxt-tacında kim oturar?» Bəlkə, doğrudan da, elə o an belə fikir Nadir xanın da ağlına gəlirdi, amma Məşhəd yolunda gördüyü yuxunu xatırlayıb sakitləşdi. Ürəyini boşaltmış Nadir xan Təhmasib Mirzənin hələ də ondan qorxduğunu hiss edib, üzünü çölə sarı tut- du və ucadan nökər-naiblərə səsləndi: – Ey, oradakılar, bizə iki fincan isti qəhvə gətirin! Bir-iki dəqiqəyə qəhvə gəldi. Süfrəyə əncir quru- su, şəkər külçələri – nabat qoyuldu. Onlar üz-üzə otu- rub, qəhvə içməyə başladılar. Təhmasib Mirzənin əli hələ də əsirdi. Nadir xan onun bu halına acıyırdı: 246 S O N U N C U FAT E H – Mən taxt-tacı əldən getsə də, əli qılınc tutan bir əfşar övladı kimi Səfəvi xanədanına öz borcumu vermişəm, inan ki, yenə də verəcəyəm! O xanədanın varisi olan Şah Təhmasib özünün dünən verdiyi sözün üstündə durmadı, vədini dəb- bələdi.
1 Herat kimi vacib bir şəhəri tutmaq qərarına – vədə xilaflıq etdi. Amma mən Təhmasibqulu xan sözümün ağasıyam. Sənin kimi darqursaq 2 deyiləm. And olsun Həzrəti Əlinin qılıncına, Heratı alandan sonra İsfahanı azad edəcəyəm... Sən də and iç, söz ver ki, bir də düşmənlərimizlə əlbir olmayacaqsan. Təhmasib Mirzə oturduğu yerdə əllərini göyə qaldır- dı: – Allah şahiddir ki, bir hökmdar üçün dost bildiyi adam tərəfindən ittiham olunmaqdan ağır heç nə ola bilməz. Uca Rəbbimizə, bir də bu qılınca and içirəm ki, dostluğumuza heç vaxt heç kimə pəl vurmağa fürsət verməyəcəm. Nadir xan Təhmasib Mirzənin dediklərinə gü lüm- sədi:
– Bəzən məni həddən çox qəzəbli olmağıma görə qınayırlar. Bu qədər xəyanətlə üzləşən bir sərkərdə, səncə, necə olmalıdı ki?! Əlimə qılınc alandan bəri yatırdığım qiyamlar hesaba gəlməz... Amma sən də bunu bil və əmin ol ki, bu qılınc mənə dostlarla deyil, düşmənlərlə savaşmaq üçün verilib... Təhmasib Mirzə də arxayıncasına gülümsəyib de di:
1 Dəbbələmək– yayınmaq, aldatmaq, sözündən geri çəkilmək. 2 Darqursaq – hövsələsiz. 247 N A D İ R Ş A H Ə F Ş A R – Nadürüst vəzir-vəkillərim məni inandırırdılar ki, sən taxt-tacı qəsb etmək istəyirsən. Amma artıq inan dım ki, bu belə deyil. – Çox pis, – Nadir xan başını buladı, – əgər özün ətrafındakı insanları tanıyıb, baş verən hadisələri sərf- nəzər emək iqtidarında deyilsənsə… onda, vay bizim halımıza... Sən hələ də qarşında iki qat əyilib, şəninə yağlı təriflər yağdıran zirdəstlərin 1 riyakarlığını hiss etmirsən… Hiss etmirsən ki, o bədbəxtlər öz başlarını salamat saxlamaq üçün yaltaqlıqdan savayı ayrı yol tanımırlar. Sonra Nadir xan gözlərini Təhmasib Mirzənin gözlərinin içinə zilləyib dedi: – Mən səni aparıb İsfahanda taxta çıxardacağıma söz vermişəm. Sən isə, beş-üç nəfər axmağın sözü ilə ora-bura at çapıb nahaq yerə özünü yorursan. Yax- şısı budur ki, get Mazandarana, orada oturub Hera- tı alanacan məndən xəbər gözlə! Əgər çox darıxsan, gedib dənizdə balıq tutarsan, ya da əyan-əşrəflərini götürüb, Mazandaran meşələrində ova çıxarsan… Bu əzvayış 2
əyləncəni düşmənlə savaşmaqdan yaxşı bacarırlar. Təhmasib Mirzə bu sözdən sevinib ayağa qalxdı. Amma ürəyində düşündü: «Şükür ki, bu dəfə də xəta sovuşdu. Əgər bir də səhv etsəm, bu adam heç vaxt mənə inanmaz, hətta and-qəsəm etsəm belə…». Onlar çadırdan çıxdılar. Nadir xan əli ilə yüzbaşı Çıraq bəy Əfşarı çağırıb dedi: 1 Əlaltılar 2 Əzvayış – görünüş, hal, durum. Yüklə 12,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|