Суал Мяшял системинин истисмары

Нязарятин цчцнъц мярщяляси
- Мцяссисянин ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят эюстярян комиссийасы, йахуд онун кюмякчи комиссийасы щяр рцбдя бир дяфядян аз олмайараг сехлярдя, гурьуларда, истещсалат сащяляриндя, заводларда вя с. ямяк шяраитинин вязиййятини, щям­чинин биринъи вя икинъи мярщялялярин эюрдцкляри ишляри йохлайыр.

Комиссийанын тяшкили гайдасы вя онун ишинин мязмуну 4-ъц йарымбюлмядя мцяй­­йянляшдирилмишдир.

Нязарятин дюрдцнъц мярщяляси
- Бирлийин ямяйин тящлцкясизлийи цзря даими фяалиййят эюстярян комиссийасы вя йа кюмякчи комиссийасы щяр йарым илдя бир дяфядян аз олмайараг (план цзря) мцяссисялярдя, онларын структур бюлмяляриндя, истещсалат сащяляриндя ямяйин тящлцкясиз тяшкилини, ямяк мцщафизясини, мцяссисянин рящбярлийинин, мцщяндис-техники ишчиляринин бу сащядя эюрдцкляри ишляри йохлайыр.


Суал 3. Газ, нефт вя су тязащцрляринин, щабеля ачыг фонтанларын гаршысынын алынмасы

Ъаваб:
- Obyektlərdə neft-qaz təzahürü və açıq fontan eh­ti­ma­lı olan işlərə başlamazdan iki gün əvvəl müəssisənin rəhbərliyi FQDHH-nin rəhbərliyinə xəbər verməlidir.

- Neft-qaz təzahürü və açıq fontan ehtimalı olan iş­lərin görülməsinə icazə verən müəssisənin əməkdaşları obyektin bu işlərin görülməsinə hazır olması üçün şəxsi məsuliyyət da­şıyırlar.

- Qazılan quyunun ağzı TQA ilə sxem üzrə təchiz olun­malı və həmin sxem Azdövdağtexnəzarət Komitəsi və FQDHH ilə razılaşdırılmalı və dənizneftqaz-mədən obyektini (DNQT, ÜQQ) istismar edən müəssisə tərəfindən təsdiq olun­ma­lı­dır. Sxemlərin nüsxələri, onların elementlərinin faktiki para­metr­­ləri, DNQT-də (ÜQQ-də) və onlara xidmət edən FQDHH-də, pasportu isə TQA-nın yerləşdiyi obyektdə sax­lanılmalıdır.

- TQA-nın atqı xətti DNQT-nin elementlərinə möh­kəm bərkidilməlidr. Dayaqlar arasındakı məsafə 4 m-dən çox olmamalıdır.

- TQA-nın sxemində bütöv kəsici plaşkası olan pre­ven­tor olmalıdır.

- Preventorların məsafədən idarə olunması qaz­ma­çı­nın postundan və quyu ağzından 15-20 m məsafədə rahat və əl ça­tan yerdə, heyətin xilasetmə vasitələrinə doğru təxliyə yolunda qu­raşdırılmış pultdan yerinə yetirilməlidir.

- Axtarış (kəşfiyyat) quyusunu qazarkən, aralıq kə­mə­rini buraxdıqdan və onu TQA ilə birlikdə sınaqdan ke­çir­dik­dən sonra buraxılmış kəmərin başmağının aşağısında layların hidravlik yarılma təzyiqinin qradiyentinin dəqiqləşdirilməsi və AYLT-li zonaların açılmasının proqnozlaşdırılması üzrə kom­pleks işlər aparılmalıdır.

- Sualtı TQA bloku qabaqcadan yarımdalma ÜQQ-də işçi təzyiqə sınanmalıdır. Bilavasitə suyun altına bura­xılmazdan əvvəl sualtı TQA-nın hər bir hissəsinin işi nəzarətdən ke­çirilməlidir.

- Sualtı TQA bloku və onun manifoldu quyu ağzında kəmər başlığı ilə sınama tıxacından istifadə etməklə işçi təzyiqə sınanmalıdır.

Sınanma FQDHH-nin nümayəndəsinin iştirakı ilə aparılmalıdır.

Sınanmanın nəticələri barədə akt tərtib olunmalıdır.

- Aşağıdakı hallarda sualtı TQA-nın elementlərinin vəziyyəti yoxlanılmalıdır:

1) məhsuldar horizontun açılmasına qədər:

plaşkalı preventor – həftədə bir dəfə;

universal preventor – ayda bir dəfə;

2) məhsuldar horizontu qazan zaman:

plaşkalı preventor – həftədə 2 dəfə;

universal preventor – ayda 2 dəfə.

- Neft-qaz təzahürlərinin və açıq fontanların qarşısının alınması üçün, neft və qaz sənayesində quyuların tikilməsi və təmirində т/т tələbləri, yataqların qazılması və istismarı üzrə işləri aparan təşkilatlar tərəfindən işlənmiş tədbirlər yerinə yetirilməlidir.

- Açıq fontan əmələ gəldikdə, qəza obyektində olan cavabdeh şəxs bu barədə idarənin rəhbərliyini və FQDHH-ni xəbərdar etməlidir. Cavab tədbirləri, obyektin fövqəladə hal­lar əməliyyat planına uyğun olmalıdır.

- Açıq fontan baş verdikdə heyət vışkanın, qəzalı quyu ağzının və quyu ağzı ətraf zonanın su ilə sulanması (oro­şe­nie), həmçinin yaşayış bloku və qazılan quyular, qazılan və is­tismar olunan quyular arasında, kollektiv xilasetmə vasitələrinin və portalı hərəkətə gətirən hidrosistemin ötürücüsünün yanında su sipərlərinin yaradılması məqsədi ilə əsas qəza nasoslarının iş­lə­məsi üçün elektrik enerжisinin (qəza dizel generatoru) qəza mənbəyini işə salmalıdır.

- Yaşayış və texnoloжi blokların, təxliyə yollarının və kollektiv xilasetmə vasitələrinin quraşdırıldığı yerlərin qazlılığı yoxlanılmalıdır.

- Açıq fontanın ləğvi üzrə təşkilati-texniki təd­bir­lə­rin işlənilməsi və işlərin aparılması üçün, təşkilatın, lazım gəl­dik­də isə yuxarı təşkilatın əmri ilə ştab yaradılmalıdır. Ştab aparılan işlərin vəziyyətinə və nəticələrinə görə tam məsuliyyət daşıyır.

- Açıq fontanın ləğv olunmasına cəlb olunmuş gəmilər ştabın rəisinə tabe olmalı, onların qeyri-məhdud sahədə üzmək ixtiyarı, etibarlı əlaqəsi (ratsiya, işıq telefonu və b.) və xilasedici vasitələri olmalıdır.

Gəmilərin sayı açıq fontanın xüsusiyyətindən, onun de­bi­tindən və bu gəmilərin texniki imkanlarından asılı olaraq ştab tərəfindən müəyyən edilir.

- Açıq fontanın ləğvi ilə əlaqəsi olmayan şəxslərin qəza obyektində, həmçinin qəza işlərinə cəlb olunmuş üzən vasitələrdə olması qadağandır.

- DNQT-də ikinci qazma qurğusu və ya kütdə digər işlək quyular olarsa, açıq fontan zamanı, qazma işləri dayan­dı­rıl­malı və işlək quyulardan neftin (qazın) çıxarılmasının dayan­dırılmasına dair tədbirlər görülməlidir.

- DNQT-də yanan fontanların söndürülməsi üzrə işlər, bu sahədə qüvvədə olan normativ və rəhbər sənədlərə uyğun yerinə yetirilməlidir.

- Açıq fontan ləğv olunarkən fontanın şırnağı və özülün quyuağzı zonasında olan metal konstruksiyalar (küt quyularda – yaxınlıqdakı quyular) yanğınsöndürmə gəmilərində və DNQT-də olan stasionar və daşınma suvurucularla fasiləsiz olaraq su ilə sulanmalıdır (su şırnağı ilə).

- Açıq fontanın ləğv olunması prosesində, fontan verən quyunun quyu ağzında və onun ətrafında fontan verən qu­yu­nun məhsullarının (neftin, kondensatın) toplanmasının qar­şı­sı­nın alınmasına dair bütün tədbirlər görülməlidir.

- Yanan zonaya yanğınsöndürən gəminin daxil olma­sından əvvəl, gəminin gövdəsinin qoruyucu suvarmasını işə salmaq və gəminin alovla əhatəyə alınması təhlükəsinin qarşısını almaq üçün tədbirlər görülməlidir.

Суал 4. Йцклямя-бошалтма ишляри вя йцклярин нягли. Агрессив маддялрин (туршу,