Суал Мяшял системинин истисмары

Yüklərin əllə yüklənməsi və boşaldılması,

ağır yüklərin əl arabası ilə daşınması

Əllə yüklərin yüklənib-boşaldılmasında və daşın­ma­sında (qısa məsafəyə) hər bir fəhləyə düşən yük norması aşa­ğıda göstərilən həddən çox olmamalıdır:

-kişilər üçün – 50 kq;

-qadınlar üçün – 15 kq;

-həddi-buluğa çatmayan (yaşı 16-dan 18-ə qədər) oğlanlar üçün – 15 kq;

-həddi-buluğa çatmayan qızlar üçün – 10 kq.

• 
  Qadınlar və həddi – buluğa çatmayanlara yalnız aşa­ğıdakı yüklərin yüklənib—boşaldılmasına icazə verilir:
  

-səpələnən yüklərin;

-yüngül çəkili yüklərin – (1.14.2.1 uyğun olaraq), boş qab­ların;

-taxta materiallarının (nazik taxta və tirlər).

• 
  Əl ilə yüklərin daşınmasına yalnız məsafəsi 60 m-dən, yüksəkliyə qaldırmaq üçün isə yük qaldırılan meydança pilləkənlə təchiz olunduqda və meydançanın hündürlüyü 3 m-dən çox olmadıqda icazə verilir.
  
• 
  Yük daşınan pilləkənlərin və trapların eni 1 m-dən az olmamalı və onların hər iki tərəfdən məhəccəri olmalıdır.
  
• 
  Iş bir neçə fəhlənin köməyi ilə yerinə yetirilərsə, işin təh­lü­kə­siz aparılmasının qanun–qaydasını bilən təcrübəli şəxsdən bri­qa­dir seçilməlidir.
  
• 
  Işə başlamazdan əvvəl briqadir briqada üzvlərinə işin təhlükəsiz aparılması barədə təlimat verməlidir.
  
• 
  Briqadir işin düzgün və təhlükəsiz aparılmasına ca­vabdehdir.
  
• 
  Müəyyən bir ağırlıq qaldırılan, aparılan və en­di­ri­lən zaman, briqadir elə yerdə dayanmalıdır ki, göstəriş verəndə bü­tün briqada üzvlərini, briqada üzvləri isə onu görə bilsin.
  
• 
  Göstəriş uca və aydın səslə verilməlidir. Yük qal­dı­rılan, aparılan və endirilən zaman diqqətli olmaq lazımdır ki, ya­­xınlıqda kənar şəxslər olmasın.
  
• 
  Yük əl arabasında daşınarkən aşağıdakı şərtlərə riayət edilməlidir:
  

-əl arabasına yığılan yük taraz yığılmalıdır;

-əl arabası yükqaldırma qabiliyyətindən artıq yüklən­mə­məlidir.

• 
  Əl arabasının döşəməsi saz taxtadan və ya dəmir lövhədən olmalıdır.
  
• 
  Əl arabası ilə tək (bir) qırılmayan yükü boşal­dar­kən, işi ehtiyatla görmək lazımdır ki, özünə və ya yaxınlıqda olan şəxsə xətər gəlməsin.
  
• 
  Əl arabasından boşaldılmış yük qabaqcadan ay­rılmış yerə səliqə ilə yığılmalıdır.
  
• 
  Yükləmə-boşaltma işlərinin və ağır yüklərin
  
• 
  daşınmasının mexanikləşdirilməsi
  
• 
  Elektrik, hidravlik və yaxud pnevmatik intiqallı kran və qaldırıcılar, işin təhlükəsizliyini təmin edən avtomatik qur­ğularla (yükqaldırmanı məhdudlaşdıran, hədd dayandırıcısı) təc­hiz olunmalıdır.
  
• 
  Mexaniki avadanlıqlarda işləməyə bu sahədə iş təc­rübəsi olan şəxslər buraxılır.
  
• 
  Bütün yükqaldırıcı mexanizmlərin pasportu olma­lıdır. Bu mexanizmlərin, onların gözəçarpacaq yerində bərkidil­miş, yükgötürmə həddləri haqqında məlumat qeyd olunmuş lövhəsi olmalıdır.
  
• 
  Qaldırıcı kranların, bucurqadların və digər qal­dı­rı­cı mexanizmlərin, yüklərin öz-özünə düşməsinin qarşısını alan qur­ğuları və etibarlı əyləci (tormozu) olmalıdır. Işə başlamaz­dan əvvəl əyləcin sazlığı yoxlanılmalıdır.
  
• 
  Işdən kənar vaxtda bütün yükqaldırıcı mexanizm­lər elə vəziyyətdə olmalıdır ki, kənar şəxslərin onları işə salması müm­kün olmasın. Bunun üçün kranın işəsalma qurğusu işdən ay­rılmalı və qıfılla bağlanmalı, kran işləməyən halındakı vəziy­yə­ti­nə gətirilməlidir. Kran yük altında qalmamalıdır.
  
• 
  Qaldırılan yükün çəkisi (takelaж qurğuları və ta­ra­nı nəzərə almaqla) qaldırıcı mexanizmin maksimal yükqaldırma qa­biliyyətindən artıq olmamalıdır.
  
• 
  Işçiləri yükqaldıran mexanizm və kranlardan is­ti­fa­də etməklə bir yerdən başqa yerə köçürmək qadağandır.
  
• 
  Avtokranın sürücüsü və cavabdeh şəxs kranın qə­za­sız işinə, ilməkçi və yükvuran fəhlələrin əməyinin təhlü­kə­siz­li­yi­nə, həmçinin kranın yanğından mühafizəsinə və yüklərin təh­lü­kə­siz yüklənib-boşaldılmasına, daşınmasına cavabdehdir.
  
• 
  Iki kranla yüklərin qaldırılmasına yalnız kranları is­tismar edən müəssisənin mühəndis-texniki işçisinin rəhbərliyi al­tında icazə verilir.
  
• 
  Yükləri domkratla qaldırmaq üçün domkratın və yü­kün altına mütləq taxtadan yastı araqatı qoymaq lazımdır.
  
• 
  Dayanıqsız yüklər, onların etibarlı tutulmasını təmin edə bilən və yükqaldırma həddi göstərilən, xüsusi ilmək­lər­lə ilməklənməlidir.
  
• 
  Mexanikləşdirilmiş vasitələrlə yükləmə və bo­şalt­ma işləri aparılan zaman qadağandır:
  

-sürücünün kabinəsinə yüklərin gətirilməsi və aparılması;

-yüklərin istiqamətləndirilməsi və onun səmtləşdirilməsi məq­sədi ilə avtokranın banında fəhlələrin olması;

-sürücünün avtomobilin kabinəsində olması (əgər kabinə xü­susi mühafizə örtüyü ilə örtülməyibsə), eləcə də, avtomobilə tex­niki xidmət və onun təmir edilməsi;

-yükqaldırıcı mexanizmin yükqaldırma qabiliyyətindən ağır olan yüklərin qaldırılması;

-iki yük arasındakı dar yerdə, donmuş və ya torpaq altında qal­mış yükü, eləcə də, kranın oxu altında olan yükü dartmaq məq­sədi ilə yükqaldırıcı mexanizmdən istifadə edilməsi;

-asılmış halda olan yüklərin, yüklər daşınan zaman qal­dı­rı­cı qurğuların və ya ilməklərin vəziyyətinin düzəldilməsi;

-mexanizmlərinin təmiri, yağlama işlərinin aparılması;

-yükün üstündə adam olduqda onu qaldırmaq və yerini də­yiş­mək.

• 
  Paket halında yığılmış yüklər elə ilməklənməlidir ki, onları yüksəkliyə qaldırarkən, ayrı-ayrı hissələrinin və ya yük­lə­rin bütünlükdə düşməsi halları istisna olunsun. Uzunölçülü yük­ləri mütləq travers tətbiq etməklə iki ilməklə bağlamaq la­zım­dır.
  
• 
  Yük qaldırılarkən və yerə endirilərkən qa­da­ğan­dır:
  

-yük bərkidilmiş burazdan tutmaq;

-qaldırılan yükün altında və ya onun hərəkəti istiqamətində olmaq;

-divarla yük arasında olmaq.

• 
  Açıq havada yükqaldırıcı kranla işləyərkən 11m/san və daha çox küləkli havada yükləmə-boşaltma işləri tam da­yandırılmalıdır.
  
• 
  Yüklərin yerdəyişməsi ilə bağlı yükqaldırıcı me­xa­nizmlər vasitəsi ilə yerinə yetirilən yükləmə-boşaltma işləri və di­gər işlər zamanı krançılar bu əməliyyatları yalnız siqnal üzrə ye­rinə yetirməlidirlər.