Şukin adına teatr məktəbində təhsil alan gənc qızın aktrisa kar
Yüklə 2,76 Kb. Pdf görüntüsü
|
| 220 Qeyd etmək lazımdır ki, bu məntiqin hardan gəldiyi mənə dər- hal aydın oldu. Hollandiya protestant etikalı protestant ölkəsidir. Protestantlığın əsas postulatı ondan ibarətdir ki, cənnətə yalnız işləyən və zəngin insanlar düşəcəklər. Çünki məhsuldar iş insanı daim zənginləşdirir. Buna görə də sərvət toplamaq, qənaətcillik, ciddilik və səliqəlilik ideologiyası ana südü ilə hopdurulur. Ailə- də böyüməkdə olan körpə öz ovcuna maraqla baxdıqda, ana və yaxud nənə hökmən ona ovucdakı xətlərin “M” hərfini, holland dilində Man-insan sözünü yaratdığını göstərəcəklər. Ovucu tər- sinə çevirdikdə isə “M” hərfi asanlıqla “W” hərfinə çevrilir ki, bu da Work-iş sözünə işarə edir. Yəni insan iş üçün doğulub. Onlar üçün pul əməyin meyarı hesab edilir. Bəzən isə hətta ağır əməyin. Buna görə də hollandiyalının restoranda pul səpələmək, yaxud baha qiymətə paltar və ya maşın almaq heç ağlına da gəlmir. Orada hətta zadəganlar da işləyirlər. Bu, məni baronessa de Vas fon Steynveykin evində təəccüb- ləndirdi. Öz qədim ata-baba malikanəsində o, atlara qulluq edir, şetland yunundan daha yaxşı yun verən qoyunlar yetişdirmək istədiyindən, qoyunların doğuşlarını şəxsən qəbul edirdi. Onların evlərinin divarlarında başlanğıcını XII əsrdən götürən nəsillərinə mənsub şəxslərin - ulu babalarının şəkilləri asılmışdı. Birinci Steynveyk qətiyyən zadəgana oxşamırdı: kürənsaqqallı, az qala quldur görkəmli. Mən bu barədə Klaraya demək fürsəti- ni qaçırmadım: - Sizin əcdadınız bizim “Quldurların Peterburqu” filminə çə- kilə bilərdi. Klara gülümsəyərək, cavab verdi: - O, elə quldur olub. XII əsrdə yollarda soyğunçuluq edib. Həbsxanaya düşəndən sonra işləyib, torpaq alıb və çoxlu pul toplayıb. Ağlı başına gəlib. Klara evi mənə göstərərək, qürurla danışdı: - Bizim əcdadlarımız çox işləyiblər. Və bizdə zadəgan titulu o qədər də əhəmiyyət daşımır. Daha əhəmiyyətlisi odur ki, sən özün kimsən. Bax, deyək ki, mənim atam hələ Stalinin dövründə Ni- derland Krallığının Sovet İttifaqında səfiri vəzifəsində işləyib. Mə- nim ərim də səfirdir, Moskvada işləyir. Qardaşım isə musiqiçidir, musiqi yazır və bu pulla dolanır. Qohumlarımdan biri kəndlilərə 221 icarəyə torpaq vermişdi, onlar isə həmin torpağı qaytarmaq istəmə- diklərindən, uzun müddət məhkəmə çəkişmələrinə girişməli oldu. Xalam oğlu məhkəmədə sübut etməli oldu ki, o, öz torpaqlarında daha çox pul qazanar və fayda gətirər, nəinki icarəçi – kəndlilər. İşə uzun müddət baxdılar, baronu isə məcbur etdilər ki, öz torpaqların- dan istifadə ilə bağlı biznes-planını təqdim etsin. Ümumiyyətlə, Hollandiya maraqlı ölkədir. Deyilənə görə, on- ların Nassau sülaləsinə mənsub kraliçası Beatriksin mağazada alış-veriş üçün kassa önündə növbəyə durduğunu görmək olar. Və heç kim onu irəliyə buraxmır. Ona hörmət edirlər, görüşürlər, amma hollandiyalının hətta kraliçanı özündən irəli buraxmaq ağlı- na da gəlmir: axı, o, daha əvvəl gəlib və növbə tutub. Onlar vaxtları- nı yüksək qiymətləndirirlər, buna görə də hər şeyi bloknotlarına ya- zırlar. Hərənin öz bloknotu var. Bir dəfə dilənçinin bloknotuna nəsə yazdığını gördüm. Bilmirəm, bəlkə də telefon nömrəsini, yaxud gün ərzindəki qazancını yazırdı, amma o, hər halda nəsə qeyd edirdi. Təsadüfən kafedə gördüyüm, beş yaşlı nəvəsini kapuçinoya qo- naq edən mühacir qadınla bloknotlar barəsində danışarkən, maraq- lı bir əhvalatla tanış oldum. O, Ukraynadan olan mühacir idi, səsini qısmırdı və onun qırtlaq “qe”si sakit səslənən musiqini eşitməyə qoymurdu. Kök Qalya şən halda mənə danışırdı: - Onlar öz bloknotları ilə hamını bezdiriblər! Bax, bizdə necədir? Götürək, mənim qızımı. O, birbaşa qapının zəngini çalır: “Ana, Ro- manı götür, gəzməyə apar”. Onu maraqlandırmır, mən nə edirdim, nə etmək istəyirdim, planlarım necədir. Heç nə vacib deyil! Romanı götür – gəzməyə get. Qanundur! Amma onlarda hər şey başqa cürdür. O, bloknotu götürür, zəng edir: - Ana, cərşənbə günü sənin yanına gəlmək olar? - Nə? Nə vaxt? Çərşənbə günü? Saat neçədə? - Beşdə. - Oy, qızım, dayan, bu dəqiqə baxıram. Bloknotu götürür. - Yox, bilirsən, çərşənbə günü olmaz. Mən məşğul olacağam. Yaxşısı budur, bir həftə sonra, bazar ertəsi. - Oy, ana, bazar ertəsi mən gələ bilməyəcəyəm. 222 Onlar razılığa gələnə kimi, xeyli vaxt vaxt keçə bilər. Və blok- notlar, bloknotlar, razılaşdırmalar. Mənimkinə isə pul lazımdırsa, dolabçanı açıb, götürür. “Ana, sonra qaytararam”. Nə vaxt qayta- racaq, və ümumiyytələ qaytaracaqmı, mən ona nə deyəcəm? Qı- zımdır axı. Onlarda isə yox! Onlarda hər şey başqa cürdür... Yenidən təxəyyülündəki hollandiyalı qadını yamsılayır: - Kristina, sən nə vaxt yeddi quldeni mənə qaytaracaqsan? Yadındadır! Hamısını bloknota yazıb. Yaxud başqa misal. Mənim qızım soyuducunu açır: “Ana, necə də dadlıdır”. Özü də yeyir, Romanı da yedirdir, özü ilə də götürür. Nə etsin? Restoran borşu, ya da ki, qutudakı Çin əriştəsi deyil. Özümündür. Necə verməyə bilərsən? Onlarda isə hesabla- yırlar, hesablayırlar və hesablayırlar. Doğrudan da hər şeyi xatırlayırlar, mən özüm də buna əmin oldum. Hər yerdə, hər şeyi yazırlar. Amma biz ruslar üçün ən hey- rətamizi bu deyil. Məni xüsusilə heyrətləndirən odur ki, 18 yaşlı gənc hollandiyalı oğlana və ya qıza ailəsində “Xudahafiz” deyir- lər. Qanuna görə, valideynlər övladlarını 18 yaşına kimi saxlama- lıdırlar. Bu yaşdan sonra uşaq həyatını özü təmin etməli, özü qa- zanmalıdır. Uşağın böyüdüyü ata evi və ya mənzil valideynlərinə məxsusdur. Yalnız onlara. Bu, onların zəhmətinin məhsuludur. Və ondan məhz necə faydalanmağı yalnız özləri müəyyənləşdirirlər. Bir çox hollandiyalılar öz mülkiyyətlərindən belə istifadə edirlər: onu satırlar və əldə etdikləri pulla xospislərə, yəni qoca- lar evinə köçürlər. Mən xospisə baxanda, elə bildim ki, dəbdəbəli sanatoriyaya gəlmişəm. Yay və qış bağçaları, qırmızı balıqlı gölməçələr, lom- ber masaları arxasında oturub bric oynayan qarılar. Onları qarı da adlandırmaq olmaz – sadəcə olaraq Amsterdamdan olan qa- dınlar. Mirvarilərlə, manikürlü və makiyajlı. Bəzi dəstələrdə yaş- lı centlmenlər də olduğundan, makiyaj yerinə düşürdü. Bunlar məhz evlərini və mənzillərini satıb, xospisdə bir neçə otaq tutan, doğma əşyaları ora daşıyanlar idi. Onlar öz pullarından həmçi- nin, xəstə baxıcılarının, tibb bacılarının və həkimlərin haqlarını ödəyirlər. Turist agentlərini yanlarına çağırıb, səyahətə də yolla- na bilərlər. Ölkə içərisində və yaxın ölkələrə səyahət üçün avto- buslar holland təqaüdçülərinin ixtiyarındadır. Yüklə 2,76 Kb. Dostları ilə paylaş:
|