Şukin adına teatr məktəbində təhsil alan gənc qızın aktrisa kar
Yüklə 2,76 Kb. Pdf görüntüsü
|
235 Skripka işi ustalarının qonağı olarkən. Skripkanı belə düzəldirlər. Kremona. İtaliya 236 Birdən yadıma düşdü ki, Nikolay Nikolayeviçin verdi- yi, ad yazılmış kağızı götürməmişdim. Soyad mənə o qədər sadə görünmüşdü ki, unutmayacağımı düşünürdüm. Həmin illərdə Rusiya televiziyası ilə tez-tez pop mahnılar oxuyan panamalı gombulu göstərirdilər. Onun adı Sergey Krılov idi. Altşüur onun adını yadıma saldı: Aleksandrın əvəzinə, Sergey. Qız sevincək telefon nömrəsini mənə uzat- dı və söylədi: - Sergio, Sergio Krilov. Budur, onun telefonu. Mən zəng etdim, “Pronto” deyən gənc səs eşitdim və ar- tıq ümidsizcəsinə rus dilində soruşdum: - Siz Sergey Krılovsunuz? - Si, daha doğrusu, bəli, - mənə coşqunluqla, yüngül ital- yan ləhcəsi ilə, amma rusca cavab verdilər! Mən özümü təqdim etdim, dedim ki, Moskvadanam və rus televiziyası üçün Stradivari haqqında film çəkmək istə- yirəm. - Mamma mia! Sizə mənim padre, atam lazımdır. O, indi qısa müddətə çıxıb. O, Aleksandr Krılovdur. Atam çox se- vinəcək. Moskva, Moska, Madonna mia, o, xoşbəxtlikdən öləcək. Mən onun oğluyam – Sergey. Siz indi hardasınız? Hə, bu “Piazza del Comme”nin yanındadır. Orada gözləyin. Pyetronun yanında qəhvə için. Mən indi atamı taparam. Si- zin yanınıza gələcəyik. Çinkve minuti. Dəstək asıldı. Yanımda dayanan və söhbətin bir hissəsini eşidən Fyodor karıxıb qalmışdı. Etiraf edim ki, elə mən də. Yaxşı, hansı Pyetronun yanında qəhvə içək? Səhər tezdən idi. Kiçik şəhərciyin mərkəzi meydanı çiçək, sərinlik və qəhvə ətrinə bürünmüşdü. Adama elə gəlirdi ki, bu ətirlər hər açılan qapıdan, hər açıq pəncərədən saçır. Bizim yanımızdan kiçik sürətlə, əyləci basaraq və süd dolu şüşə bankaları cingildədərək, süd satan velosipedlə keçdi. O, fitlə “Faust”dan Mefistofelin ariyasının musiqisini elə təmiz çalırdı ki, Fedya heyfsiləndi: “Lənət şeytana, gör necə gözəl kadrdır, mən isə kamerasızam”. - Heyfsilənmə Fedya, İtaliya – milyonlarla kadrdır. Güclə çəkməyə macal tapacaqsan, - uzaqdakı təpələrə 237 baxaraq, operatora dedim. - Burdadılar onlar! Calme, calme! Trankvile... Ke Bella sə- nin russa, - biz rus dili ilə italyancanın qarışığını eşitdik. Kiçik meydanı keçən iki kişi bizə yaxınlaşırdı – Krılovlar: ata və oğul – bu onlar idi. Sonra biz Pyetronun yanında səhər qəhvəsini içdik. Onda mən anladım ki, film artıq hazırdır. Mühacirətdə də öz sənə- tindən ayrılmayan skripka ustası Aleksandr Krılovu din- ləmək mənə xoş idi. Aleksandr Krılov danışırdı ki, skripka ustası olmaq üçün musiqi mədəniyyəti, materialşünaslıq, musiqi akustikası, rəsm, rəsmxət, kimya və fizikadan xüsusi hazırlığın, materi- allar müqaviməti haqqında təsəvvürün olmalıdır. Aleksandr skripkalar haqqında şair məhəbbət haqqın- da danışdığı kimi, saatlarla danışa bilərdi. O özü də gözəl skripkalar düzəldirdi, amma Stradivarinin adını şövqlə çə- kirdi. - Axı bunu ancaq dahi edə bilərdi! O, elə yapışqan ya- ratmışdı ki, heç kəs onu təkrarlaya bilməzdi. Halbuki indi hamı onun kimyəvi tərkibini bilir! O, dekaları elə cilalayırdı ki, bunu başqa alətlə etmək mümkün deyil! Deyirlər, o, biz- də kəndlərdə saman tədarük edilən kimi, Po çayının çaytu- tarında bitən qatırquyruğunu tonlarla yığıb, hazırlayırmış. Özünə məlum olan qaydada onların duzunu çıxarır, quru- dur, məhz onlarla sevimli skripkalarını cilalayırmış. O, Venesiyaya arabalar göndərir, gəmilərdən heyrətamiz əks-səda xüsusiyyətinə malik və kəsiyində fantastik şəkil- ləri olan Bosniya ağcaqayını aldırırdı. “Skripka düzəldin”, deyiləndə qətiyyən xoşuna gəlmirdi. Az qala nifrətlə cavab verirdi: “Skripkanı düzəltmirlər! Çəllək və skamyanı düzəl- dirlər! Skripkanı isə çörək, üzüm və uşaq kimi doğur və ye- tişdirirlər”. Yuxarı deka adətən şamdan düzəldilir, çünki şamın gözəl əks-səda xüsusiyyəti var. Şam səsi uzun müddət saxlayır və asta-asta verir, onun üzərində bu səsin çıxdığı nəfis kəsiklər – eflər açılır. Aşağı deka tamamilə başqa ağaclardan – tozağacı, ağ- 238 caqayın, bəzən isə armuddan hazırlanır. Burada da demək olar ki, hər bir ustanın öz sirri var. Yalnız ağacın cinsini, onun yaşını, məhz haradan kəsilməli olmasını bilmək az- dır. Xüsusi yuyulma, qurudulma, lakın hopdurulma xüsu- siyyətlərini, ağacın şəklini korlamamaq və səsini almamaq üçün neçə təbəqə vurmaq lazım olduğunu düşünüb, tapmaq lazımdır. Bəs lakın altındakı naxışların görünməsi nə qədər vacibdir! Naxış darıxdırıcı və maraqsız, yaxud da şəkildəki kimi qəşəng ola bilər. Burada ağacın faktura və şəklini hiss etmək üçün rəssamlıq duyumun olmalıdır. Bəs astarlama və lakla örtülmə… Axı, səslənmənin gözəl- liyi onlardan asılıdır. Lak skripkaya yalnız fantastik gözəl- lik vermir, həm də təkrarsız səslənməni təmin edir. Köhnə skripkaların səsi təkrarsızdır. Artıq üç əsrdir ki, Stradiva- rinin skripkalarına oxşar nəsə yaratmağa çalışırlar, amma bu, heç kəsə müyəssər olmur. Yaxşı usta skripkanın səsini artıq onun üzərində işləməyə başlayanda və o hələ anadan olmamış eşidə bilər. Skripkanı heç də əbəs yerə oxuyan heykəl adlandırmırlar. Bu, insan qəlbinin surətidir. O, füsunkar və misilsizdir. Ona oxşada bilərsən, amma mütləq oxşarlığa nail olmaq heç vaxt mümkün deyil. Deyilənə görə, Stradivari 92-93 il yaşayıb. Hələ sağlığın- da ona dəhşətli dərəcədə həsəd aparırdılar, elə ölümündən sonra da həsəd davam edir. İndiyə kimi iddia edirlər ki, bütöv artellər ona işləyirmiş və guya o, öz skripkalarından başqa heç kimi sevmirmiş. Yaşlı vaxtında gənc qadınla ev- lənmişdi və uşaqlarını mirassız qoymuşdu. - Təsəvvür edirsiniz, onun haqqında indiyədək canlı kimi, işləməkdə davam edən insan təki danışırlar. Və əvvəl- ki kimi paxıllıq edirlər, necə ki, bir neçə yüz il əvvəl paxıllıq edirdilər. Onun çox evi var idi. Onlardan birində indi meh- manxana yerləşir. Stradivarinin emalatxanası isə - bilyard zalıdır. Dahi ustadın öz skripkalarını qurutmaq üçün asdığı ilgəklərdən indi bura gələnlər öz pencəklərini asırlar. Şəhə- rin, küçələrin həminki olmasına, texnikanın irəli getməsinə rəğmən, heç kəs Stradivarini təkrarlaya bilmir. Dahi həmişə Yüklə 2,76 Kb. Dostları ilə paylaş:
|