26
Yorğunluq – bütün xəstəliklərin əsas səbəbidir. (Dünyanın müxtəlif
güşələrində yaşayan, sivilizasiyanın gedib-çıxmadığı tayfaların
dilində «yorğunluq» sözü yoxdur – Müəllif)
2.
Yaxşı iştaha. Əgər siz ən adi bir qidanı sevinclə, ləzzətlə və
Yaradana dərin minnətdarlıq hissi ilə yeyə bilmirsinizsə, demək,
iştahanız pisdir. Əgər adi qara çörək və ya düyü yarması sizə çox
iştahaçan gəlirsə, demək iştahanız yaxşıdır və mədəniz sağlam aclıq
hissinə malikdir. Buraya həm də normal cinsi istək və təmin
olunmaq hissi də aiddir. Bunlar insani xoşbəxtliyin təminatçısı
olmaqla yanaşı, Kainatı hiss etdirməyə, beləliklə də ucaltmağa qadir
olan vasitədir.
3.
Dərin və yaxşı yuxu. Əgər siz yuxu görürsünüzsə və ya
yuxuda sayıqlayırsınızsa, demək, istirahətiniz səthidir və kifayət
qədər deyil. İnsan üçün kifayət edərsə, 4 saatdan 6 saata qədər
davam edən yuxu sağlam hesab edilir. Uzandıqdan 3 - 4 dəqiqə
sonra
yuxuya
getmirsinizsə,
deməli,
beyniniz
müəyyən
narahatlıqdan azad deyil, ona görə də yuxunuz sakit olmayacaq və
nəzərdə tutduğunuz vaxt yuxudan dura bilməyəcəksiniz.
4.
Yaxşı yaddaş. Yaddaş – həyatımızda yeganə ən vacib amildir ki,
fərdiyyətimizin əsası, mövcudluq dənizində kompasdır. Əla yaddaş,
keçmişin xəzinəsi olmadan, biz kibernetik maşından artıq bir şey ola
bilmərik. Yaddaş həyat təcrübəsi toplamağa, onun da sayəsində sağlam
düşüncə sahibi olmağa xidmət edir. Yaş artıqca yadda saxlamaq qabiliyyəti
zəifləsə də, yaddaşın, eşitdiyin və gördüyün hər bir şeyi! Xatırlamaq
dərəcəsinə qədər sonsuz inkişafı mümkündür.
5.
Yaxşı əhval-ruhiyyə. Sağlam adam qəzəbdən,qorxudan, kindən,
paxıllıqdan azadddır, onun əhval-ruhiyyəsi həmişə yüksəkdir, o hər
cür şəraitdə zövq almağı bacarır, nə qədər çox çətinliklərə və
düşmənə rast gəlirsə, bir o qədər xoşbəxt olur, ruh yüksəkliyi bir o
qədər çox olur. Buna nail olsanız – gəlişiniz, səsiniz və hətta tənqidi
fikirləriniz ətrafınızdakı insanlarda dərin minnətdarlıq və dolğun
hisslər oyadacaqdır, sözləriniz xeyirxahlıqla dolu olacaqdır.
27
6.
Fikirlərin və işin aydınlığı. Sağlam adamlar hər şeyi cəld və
aydın şəkildə düşünmək, həll etmək və yerinə yetirmək
qabilliyyətinə malik olurlar. Onlar cəld, dəqiq, zirək, çevik və
zərurətin tələblərinə cavab verməyə hazırdırlar; surət – Azadlığın
ifadəsidir. Sağlam adamlar həmişə nizam-intizamı bərpa etmək
qabiliyyəti ilə fərqlənirlər. Nizam-intizama olan bu meyli
heyvanlarda və bitki aləmində müşahidə etmək olar. Hərəkət və
formaların gözəlliyi özü elə sonsuz Kainatın nizamı anlamağın
ifadəsidir. Sağlamlıq və xoşbəxtlik, yararlılıq və sevinc də bu
nizamın gündəlik həyatımıza keçmiş ifadəsidir. İlailik, əbədilik,
sağlamlıq və əyat ayrılmazdır.
7.
Ədalətə cəhd etmə. Əgər ədalət sizdən ötrü yalnız
arzuladığınız konsepsiya və ya ideya deyilsə,onun mənasını daim
axtarırsınızsa, hər yeni gün sizə təbiətdəki Nizamı tam anlamağı
öyrədirsə, sizin səy və məqsədiniz əxlaqın, mənəviyyatın ən ucqar
dərinliyinə çatmağa yönəlmişdirsə, demək siz ədalətə cəhd edirsiniz.
Ədalətə meyl Kainatın təbii nizamı ilə ahəngdar yaşamaq arzusunu
göstərir.
Bəzən sağlamlığın meyarı «tələbkar» olur. Məsələn, belə
bir fikir mövcuddur ki, insana o vaxt tam sağlam demək olar ki,
onun bütün dişləri salamatdır. Elə ki, dişləri xarab olmağa başlayır,
demək, o adam xəstələnmişdir. Bu gün süd dişləri sağlam olan uşaq
belə tapmaq çətindir. Yeri gəlmişkən, süd dişləri bir qaydada,
nizamla düzülür. Onlar töküldükdən sonra yerində çıxan daimi
dişlər isə əyri-üyrü olur. Deməli, artıq orqanizmin inkişaf proqramı
korlanmışdır (həyat tərzinin nəticəsi olaraq). Təsəvvür edin ki,
bütün orqanların işi, orqanizmin ümumi inkişafı da o cür
«əyilmişdir».
Ümumiyyətlə, müasir dövrdə tam sağlam adama nadir
hallarda təsadüf etmək olar. Bu və ya digər dərəcədə, gizli və ya
aşkar hamı xəstədir. Sivilizasiya insana embrional inkişaf
28
mərhələsindən başlayaraq dağıdıcı zərbələr vurur. Nəticədə, yeni
doğulmuş uşağın genetik yaddaşında artıq xəstəlilklərin rüşeymləri
olur. Söhbət heç də irsi xəstəliklərdən yox, qazanılma xəstəliklərdən
gedir. Sonrakı həyat dövründə də qeyri-sağlam həyat tərzi
keçirməklə, müxtəlif xəstəliklərin başlanğıcı qoyulur. Belə hesab
edilir ki, hətta irsi zəmini olan xəstəlikləri insan öz həyatı dövründə
«qazanır», çünki onların başlanmasına şərait yaradır.
Müasir insan təbiətin ona bəxş etdiyi ehtiyatın – gücün-
qüvvənin qədrini bilmir. Təbiət isə insan orqanizmini on alazım olan
bütün ehtiyyatlarla təmin etmişdir. Bu ehtiyatlardan qənaətlə
istifadə etdikdə, onları qənaətlə işlətdikdə onlar tükənmir. Bəzi
tədqiqatçıların fikrincə, bu ehtiyatlar insana 160 il bəs etməlidir.
Bəzilərinin fikrincə bu rəqəm daha böyükdür. Hər halda, yaşı 200-
dən artıq olan adam əfsanə yox, həqiqətdir və heç kəs öz «ehtiyatı»
ilə ondan geri qalmır. Sadəcə olaraq, hər şey bu ehtiyatları necə sərf
etməkdən asılıdır. İnsan isə təbiətin ona bəxş etdiyi ehtiyatları və
gücü israfçılıqla, acgözlüklə sərf edir, hər şeydə – yeyib-içməkdə,
geyinməkdə, isinməkdə, danışmaqda, hətta hava udmaqda belə,
«acgözlük» edir. Yaşamağı təmin edən hər bir şeydən israfçılıqla
istifadə etmək isə orqanizmin ehtiyyatlarını da sürətlə sərf etmək
deməkdir.
Hər hansı bir fəaliyyət nəticəsində müvafiq orqanın
hüceyrələri işləyir, qocalır və sıradan çıxır. Onların yenisi ilə əvəz
edilməsi isə hüceyrələrin bölünməsi yolu ilə həyata keçirilir. Bu
bölünmə sonsuz sayda deyil, müəyyən limit çərçivəsindədir. Belə ki,
insanın energetik sisteminin enerjisi sonsuz olmadığından, o, yalnız
müəyyən sayda bölünməni əyata keçirə bilir. Hüceyrələrin
bölünməsi, daha doğrusu, bölünmə sürəti isə onların nə dərəcədə
«işlədilməsindən» asılıdır. Məsələn, çox yedikdə mədənin selikli
qişasının hüceyrələri daha intensiv işləyir (mədə şirəsi ifraz edir və
s.) və daha tez sıradan çıxır.
Dostları ilə paylaş: |