T a n I t I m t a h L i L e L e ş t I r I d e r g I s I y önetim y eri Gazi m ustafa Kemal Bulvarı, 133 06570 Maltepe / ankara t elefonlar Santral: 312) 232 22 57-231 23 48 Yazı
Yüklə 1,35 Mb. Pdf görüntüsü
|
“About t he E ditör" (s.11-16), “Irıtroduction" (s.17-20), “The System Used in the Study" (s.21-22), “In tro d u c to ry S u g g e ste d R e a d in g s ” (s .2 3 -2 6 ). “The O ttom an H istory and P o litic s” başlığı altında; “R eference, G e n e ra l” (s.29-33), “Early Ottoman H istory, Until the X IX th C entury (1299- 1800)” (s.35-52), “The XIXth Century (1800-1875)” (s.53-59), "The Reign ofAbdulham id I I (1876-1909)” (s.61-68), “The Fail o f the Ottoman Empire (1908-
134), “Nationalism in Turkey” (s.135-139), “İslam and Secularism in Turkey” (s.141-154), “The Kurds, Terrorism and Social Conflicts in Turkey” (s.155-174), “PKKProblem After Ocalan’s Capture” (s.175-179), “Gender and F am ily” (s.181-198). “Turkish Foreign Policy and External Relations General, reference books on Turkey’s extemal relations and d e f ence, fo reig n p o lic ie s” başlığı altında “The T urkish S tra its-T h e İs ta n b u l (B o sp h o ru s) and Çanakkale (Dardanelles) Straits” (s.199-202), “Europe -E uropan Union and Turkey - H istory , Politics, Culture. See also Great Britain and Turkey section” (s.203-219), “United States o f America & the NATO & Turkey" (s.221-232), “The Great Britain and Turkey - Including the Ottoman Em pire -B ritish Empire relations” (s.233-241), “Germany and Turkey" (s .243- 246), “Islam-Political İslam- A short Reference List on İslam " (s.247-257), “The M iddle East - With a Short Select Reference list on the Middle East” (s.257- 266), “Turkey in the M iddle East- Relations with the M iddle Eastern States, except the Arab States and I s r a e l” (s.2 6 7 -2 6 9 ), “A rab a n d T u rk s-T u rk e y ’s Relations with Syria, Iraq, Egypt, Jordan and the other Arab States” (s.271-278), “Israel, the Palestine Issue and Turkey” (s.279-285), “The Water Problem in the Middle East and Turkey" (s.285-290), “Turkey in the B alkans” (s.291-296), “Greece and Turkey" (s.297- 304), "The Agean Dispute Between Turkey and Greece ” (s.305-309), "The Western Thrace Problem " (s.311 - 314), “The Cyprus Issue and Turkey” (s.3 15-331), " B u lg a ria a n d T u r k e y ” ( s .3 3 3 -3 3 4 ), “M odern Bulgaria-Turkey Relations and the Bulgarian Turks” (s.335-336), “Russian and Turks” (s.337-338), “Former Soviet Union M odem Russia and Turkey” (s.339-343), “The Central Asia and T u rkey” (s.345-357), “The Caucasia and the Caspian Sea" (s.359-362), “Turkey in Caucasia" (s363), “Azerbaijan and Turkey" (s.365- 368), “The Armenian Issu e ” (s.369-373), “M odern Armenia -T u rk e y R elations” (375-3779), “Turkish People Living Abroadand Outside Turks" (s.379-387). Diğer başlıklar ise; “Turkish Political Economy” (s.389-404), "Turkish Law and Legal Studies” (s.405- 414), “B ibliographies” (s.415-423), “Dictionaries- The L ist o f T urkish-E nglish a n d E nglish-T urkish Dictionaries" (s.425-429), “Periodicals" (s.431-442) ve “The Libraries Institutes and Centres” (S.443-446). Sayın Laçiner kitabın Periyodikler bölümünde; Türkiye, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti. Amerika, İngiltere, Almanya, Güney Kıbrıs, Kahire, İsrail, Pakistan, B an g lad eş, N o rv eç, A v u straly a ve K a n a d a ’da yayımlanan 309 adet çok önemli süreli yayınlara yer vermiştir. Bunların Türkiye ve Türider hakkında araştırma yapmak isteyenlere büyük kolaylıklar sağlayacağı şüphe götürmez bir gerçektir. Bizler T ürkiye’de sürekli olarak dünyanın bizi anlamadığından yakınıyoruz. Oysaki bu çalışmanın da ortaya koyduğu üzere, Türkiye üzerine binlerce çalışma bulunmakta. Üstelik bu çalışmaların bir kısmı, gerçekten önemli isimler tarafından yazılmış ve insana “acaba bizler kendi ülkem izi bu kadar tanıyor m u y u z? ” dedirtecek cinsten. Bu durumda sanırım, Türkiye’nin dünya ilişk ilerin d e içine düştüğü y aln ızlık hissi k o n u su n d a b ir kez d a h a d ü şü n m e k g e re k iy o r. 2001 / Güz 30 Bilge 67 “Gagauzçanın Gramatikası” N. İ. Baboğlu-İ. İ. Baboğlu, G agauzçanın G ra m atik ası, M inisterul Educatiei si Stiintek Al Republicii Moldova, İnstitutul de Stiinte ale Educatiei, Chisinau, Ştiinta, 1999. D r. Reşide G Ü RSES Türk Dil Kurumu Uzmanı
u kitabın tanıtımına geçmeden önce Gagavuzlarla ilgili kısa bir bilgi verecek olursak, Gagavuzlann büyük bir kısm ı, M oldavya'nın güneyindeki: Barasabya, Komrat, Çadır-Lunga, Kangaz, Tarakliya şehirlerinde bir kısmı da Ukrayna (Odessa bölgesinde), Rusya, Doğu K azakistan, Beyaz Rusya, Özbekistan (T aşkent), G ürcistan, A zerbaycan, T ürkm enistan, Bulgaristan (Varna, Dobruca, Vombol ve Topolovgrad, Kırgızistan (Frunze), Kazakistan, Türkiye, Yunanistan (K esarya), L itvanya ve M akedonya gibi dünyanın muhtelif bölgelerinde yaşamaktadırlar. Bugün, nüfusları 250 bini bulan, yaklaşık 200 bini Moldovya'da, 50-60 bini de Bulgaristan’da olmak üzere dağınık bir coğrafyada yaşayan Gagavuzlar, Ortadoks Hıristiy andır. Gagavuzlar çiftçilik, balıkçılık, bahçıvanlık vb. işlerde çalışmak tadırlar. G ag a v u z la n n eğ itim dili ise b ö lg ey e göre değişm ektedir. B ir kısım G agavuz, Provadya ve Silistre'deki okullarda Bulgarca, Varna ve Balçık'taki o k u lla rd a R u m ca ö ğ re n m e k te d irle r. M o ld av y a Cumhuriyeti içinde yer alan ve bir özerk bölge olan Gagavuz Yeri'ndeki eğitim dili ise, Rusça başta olmak üzere, Moldovaca (Romence) ve Gagavuz Türkçesidir. Zengin bir sözlü edebiyata sahip olan Gagavuz Türkleri, bugüne kadar bu dağınık coğrafya içinde, farklı kökenlere dayalı üç alfabe kullanm ışlardır. Gagavuz Türklerinin kullandığı alfabeler tarih sırasına göre şu şekildedir. Grek (Karamanlıca) Lâtin-Rom en (1919), Kiril (30 Temmuz 1957) ve Lâtin (M oldova parlamentosunda, 1993 yılının Mayıs ayında, Gagavuz Y eri’nde, G agavuz T ü rk ç esi’nin Lâtin harfleriyle yazılması yönünde bir karar alınmıştır.). Daha sonra alınan bu karar doğrultusunda çalışmalar başlatılmış ve bu bölgede, Gagavuz Türkçesi için kullanılacak yeni Lâtin harfleri ve im lâ konusu G. G aydarji, D. Tanasoğlu, E. Kolta, L. Pokrovskaya tarafından ele alınmıştır. Böylece yeni alfabe ve imlâ ile ilgili tespitler ortaya konmuştur. İşte burada tanıtmaya çalışacağımız N. İ. Baboğlu ve İ. İ. Baboğlu’nun birlikte hazırladıklan G agauzçanın G ram atik ası adlı eseri de bu çerçevede hazırlanmış bir gramer kitabıdır. Bilindiği üzere Güney-Batı Türkçesi kendi içinde; Türkiye Türkçesi, Türkmen Türkçesi, Azerî Türkçesi ve Gagavuz Türkçesi olarak dört kola ayrılmaktadır. Ülkemizde de Gagavuz Türkçesi ile ilgili bir gramer ça lışm ası N ev zat Ö zkan tarafın d an y ap ılm ıştır. Gagavuz Türkçesi G ram eri, Giriş-Ses Bilgisi- Cüm le Bilgisi-Cünıle-Sözlük M etin Ö rn ek leri adını taşıyan ve 1996 yılında Türk Dil Kurumu yayınları arasında çıkan bu çalışmada gramer yanında, Gagavuz Türkçesi, G agavuzlann tarihi vb. konularda da kısa bilgiler bulunmaktadır. Uzun bir sözlü geleneğe sahip olan G agavuz edebiyatı, ancak 20. yüzyılın ilk yarısından itibaren yazılı ürünler verm eğe başlam ıştır. Y azılı gelenek içinde; D. Tanoğlu, D. K araçoban, G. G aydarji, M. Kösâ, S. Bulgar, P. Yalıncı gibi isimler sayılabilir. Bu isimler, bugüne kadar; şiir, hikâye ve roman dallarında çeşitli ese rler m eydana g e tirm işlerd ir. G agavuz Türkçesiyle yayımlanan süreli yayınlar ise şunlardır: Sovyetskaya M oldaviya gazetesinin eki olarak çıkan A na Sözü ve G agauziya H ab erleri gazetesi, G agauz Sesi ve S aba Y ıldızı. Bizim burada tanıtmak istediğimiz eser ile ilgili bilgi verecek olursak; N. İ. Baboğlu - İ. İ. Baboğlu’nun birlikte hazırladıklan, G aguzçanın G ram atik ası adlı eser, Gagavuz Türkçesi ile kaleme alınmış ve öncelikle Gagavuz Yeri’ndeki öğretmenlerden, öğrencilere, bilim adam larına kadar geniş bir kitleye yönelik olarak hazırlanmıştır. Eser; G agavuzlar, G agavuzlann dili ve tarihi h ak k ın d a kısa b ilg ile rin yer ald ığ ı “ö n sö z" ile başlamaktadır. D aha sonra “A lfa b e " başlığı altında, L âtin harflerine dayalı Gagavuz alfabesi verilmiştir. Daha sonra, “Gagavuz Dili İçin Haberler" başlıklı bölümde Gagavuz Türkçesinin tarihi, gelişimi gibi konular kısaca anlatılmaktadır. G agavuzlarla ilgili bu kısa tarihçe sonrasında “Fonetika" başlığı yer almıştır. Daha sonra sırasıyla; ses bilgisi, şekil bilgisi, cümle, imlâ ile ilgili konular, toplam 192 alt başlık altında toplanm ıştır. H er bir başlıkta, konuyla ilgili örnek cümlelere, metinlere ve Bilge 68 2001 / Güz 30 Yüklə 1,35 Mb. Dostları ilə paylaş:
|