T a n I t I m t a h L i L e L e ş t I r I d e r g I s I y önetim y eri Gazi m ustafa Kemal Bulvarı, 133 06570 Maltepe / ankara t elefonlar Santral: 312) 232 22 57-231 23 48 Yazı

Ermeni Meselesi

Prof .Dr.Sadık TURAL. Ermeni M eselesine  Dair, 

Atatürk Külkür Merkezi  Yayınları, Ankara 2001, 

x+61  s.

Sairn  KESKİN

APK Uzmanı

A

tatürk  Kültür,  Dil  ve  Tarih  Yüksek  Kurumu 

B aşkanı  P ro f.D r.S ad ık   T U R A L   E rm eni 

M e s e le s in e   D a ir   a d lı  k ita b ın   su n u ş 

kısm ında(s.IX -X )  Türkiye  Cum huriyeti  Devleti  ve 

vatandaşlarına ilişkin  oynanan  oyunlar üzerine en az 

yüz doktora çalışması yapılması konusunda dileklerini 

belirttikten sonra Türk aydınına şöyle sesleniyor:  “Türk 

aydını,  K ıbrıs  m eselesin i,  A v r u p a ’daki  Türklere 

u y g u la n a n   k ü ltü r e l  j e n o s i t   ve  a s im ila s y o n  

p r o g r a m la r ın ı,  A n a d o l u ’d a k i  f i t n e   u y a r ım  

çalışmalarının  arka  yüzünü  kavramak,  hem  halkına 

anlatm ak,  hem  de  cevap  verm ek  zorundadır.  Tiirk 

d ip lo m a tla rın a   o tu z  y ıl  iç in d e k i  ka tlia m ı  niye 

hatırlatm ıyoruz?  (...)  Türk  aydını,  kendi  tarihinin 

gerçeklerini  kirli  bilgiye  d ö nüştürenler  üzerinde 

düşünmek ve araştırmak; ulaştıklarını öncelikle kendi 

halkıyla  sonra  dünya  ile  paylaşm ak  zo ru n d a d ır.” 

P rof .D r.Sadık  T u ra l’ın  yazıları  iki  başlık 

altında yer almaktadır. Bir Kavganın Anatomisi  Yahut 

Haklı Bir Milletin  Çaresizliği başlığı altında  "Anadolu 

Coğrafyası; İki Barbar Kavram: Genosit, Asimilasyon: 

Ev ve İş Komşularımız,  Vatandaşlarımız: Ermeniler; 

Emperyalizm  B ir M aşa A rıyor;  Tehcîre  Giden  Yol; 

Mustafa K em al’in  Dehası; Ne  Yapmalı?  adlı  yazılar; 

Bazılarının Türkler’e Duydukları Kin  Veya  Erınenileri 

Sermaye  Yapma Hevesleri başlığı  altında da  “Kültür 

ve  Medeniyet Kavranılan;  Türk  Kültürünü  Dışlama; 

K apitalizm in  Ç irkin  Yüzü;  S iya set  Adına  Yalan; 

Kom şum uz,  V atandaşım ız,  Erm eniler;  D evletlerin 

Ayıplı İşlerinden; Türk Ordusunun Anlamı; Gençliğe 

ve Genç Aydınlara Ç ağrı”  adlı yazılar bulunmaktadır.

“A nadolu  C o ğ ra fy a sı"  ( s .1-3)  adlı  yazıda 

T ü rk le rin   A n a d o lu ’daki  ta rih i  a n la tılm a k ta d ır. 

Anadolu’ya ilk defa M.Ö.  lOOO’li yıllann başında gelen

T ürkler,  1071’den  sonraki  elli  yıl  içinde  nüfusun 

% 50’sinin  Türk  olması  ve  A nadolu’ya  devam  eden 

göç  dalgaları  ile  buranın Türk  vatanı  olmasına  sebep 

olmuşlardır. Dinine ve diline saygılı toplumlara insanca 

davranan  T ürkler.  genosit  ve  asim ilasyonu  bilm e­

mektedir.

“İk i  B arbar  Kavram :  G enosit,  A sim ilasyon" 

(s.4-6)  adlı  yazıda asimilasyon, genosit, zapt  ve fetih 

kavramları üzerinde durulmaktadır. Asimilasyon-, dilce, 

dince, kültürce  bütünüyle farklı  bir halkın, bir başka 

halk tarafından, bilinçli  ve sistemli'bir biçimde, kendi 

kültürlerinden uzaklaştınlıp,başkalaştırılması anlamına 

gelir.  G enosit;  bir  halkın,  bir  yönetim   tarafından 

kendilerine tâbi kılınamadığı gerekçesiyle askerî güçler 

tarafından yok edilmesi anlamına gelir. Türkler, bu iki 

sözcüğü uygulasalardı, bugünkü Ön A sya’da, İran’da, 

Kafkaslarda ve  Balkanlarda T ürkçe’den  başka bir dil 

olur  muydu?  Bizans  Ortodoksluğunun  taassubundan 

dolayı, İstanbul’da kiliseleri  bulunmayan Ermenilere 

kilise yaptıran, sinagog  yapılmasına Fatih  ve Kanunî 

izin  verir miydi?

“Ev  ve  İş   K o m şularım ız,  V atandaşlarım ız: 

Erm eniler”  (s.7-8)  adlı  yazıda  19.  yüzyılda dünyayı 

sarsan  üç  etkili  akım  ve  etkilerine  değinilm ektedir.

“Emperyalizm  B ir M aşa  A rıyor"  (s.8-11)  adlı 

yazıda, em peryalist  ülkelerin  Erm enileri  kullanmak 

için  nasıl  bir  yarış  içerisine  girdikleri,  bu  konuda 

yaptıkları faaliyetler anlatılıyor. Son yıllarda ülkemizde 

okul  açma, İngilizce öğretme gibi faaliyetlere yeniden 

b a ş la n d ığ ın a   d a ir  b a s ın d a   y e r  a lan   h a b e rle r 

dikkatimizden  kaçmaktadır.

“T ehcire  Giden  Y o l”  ( s . 11-19)  adlı  yazıda 

Erm enilerin  bu  aşam aya  nasıl  geldikleri  anlatılarak 

Ermeni araştırıcısı  geçinenlerin dikkatlerinden kaçan 

şu  g erçeğ in   önem i  ü z e rin d e   d u ru lu y o r.  K ilise  

oligarşisinin,  hem  kendi  iç  savaşları,  hem  de  entrik 

yönlendirmeleri devam ederken; samimi, gerçek, dürüst, 

dindar ve din  adamı Ermenilerin  sesleri  çıkamıyordu. 

Diğer taraftan, askere çağırılmayan genç Ermenilerce, 

korum asız  kalan  zengin  Türk  aileleri  ile  Erm eni 

aristokratları  soym ak,  öldürülm ek  am acıyla  tespit 

ed iliy o rd u .  E rm eni  ih tilalcilerin   sa ld ırıların d an , 

tacizlerinden, tehditlerinden kaçmak isteyen banşsever 

zengin Ermeniler ile Müslümanlar huzur içinde yaşamış, 

savaş  etm ek  niyeti  taşım ayan  vicdanlı  ve  anlayışlı 

E rm eniler  A d a n a’dan,  B itlis ’ten,  V a n ’dan  yahut 

K a y s e ri’d e n .  E la z ığ ’d a n ,  Ş a n lıu r f a ’dan  y ah u t 

Erzurum ’dan  yola  çıktıklarında  bir  tehlikeye  maruz 

kalmasınlar diye, her türlü  tedbirin  alınması  yönünde 

em irler  ihtiva  eden  bu  kanun,  doğru  tercüm e  edilip

2001 / Güz 30

Bilge 63

---