T. C. Kara harp okulu savunma bġLĠmlerġ enstġTÜSÜ GÜvenlġk bġLĠmlerġ anabġLĠm dali

 
13 
 
Özellikle  ABD  kaynaklı  çalıĢmaların,  Vietnam,  Afganistan  ve  Irak 
harekâtları
nda 
elde  edilen  “öğrenilmiĢ  dersler”den  oluĢtuğu 
gö
rülmüĢtür. 
Bölgesel Ġnsan Dokusunu Tanıma 
Ekipleri (Human Terrain Teams-HTS), Kilit 
Lider 
ĠĢbirliği
  Ekipleri  (Key  Leader  Engagement  Teams-KLET
)  ve  Kadın 
ĠĢbirliği 
Ekipleri  (Female  Engagement  Teams-FET)  bu  tür 
çalıĢmaların 
sonucunda 
oluĢturulmuĢ
 
yapılardır. B
u ekipler 
vasıtasıyla elde edilen kültüre 
ait taktik bilgiler, 
stratejik ve taktik seviyede kullanılmak üzere karar vericiler
in 
kullanımına
 
sunulmuĢtur.
  
 
Tespit  edilen  bir 
diğer husus,  kültürel faktörlerin harekât  alanına iliĢkin 
etkisini  araĢtıran  çalıĢmaların
, 
NATO  tarafından 
da 
sınırlı  sayıda 
gerçekleĢtirilmiĢ  olmasıdır.  Hâlbuki  NATO
  askerleri
,  20  Aralık  2001‟de 
BirleĢmiĢ Milletler (BM) Güvenlik 
Konseyinin 
1386 sayılı kararı gereği kurulan 
Uluslararası  Yardım  ve  Güven
lik  Gücü  (ISAF)  (NATO  [Web],  2013a) 
vasıtasıyla  halkın  arasına  karıĢarak  kültürlerarası  iletiĢim  kurma  imkânını
 
elde  etmiĢtir.  NATO‟nun  önümüzdeki  dönem  içerisinde  de  bu  tür  harekât 
bölgelerinde yer alması 
muhtemeldir.  
 
Bu 
değerlendirmeler  ıĢığında  çalıĢmanın
, 
Uluslararası  ĠliĢkiler 
ve 
Ġstihbarat  alanlarına  önemli  katkılar  sağlama  potansiyeline  sahip  olduğu 
düĢünülmektedir.
 
Aynı zamanda bu çalıĢmanın,  Ġ
stihbarat  disiplinine  yönelik 
araĢtırma yapacaklar için detaylı bir kaynak olması beklenmektedir.
 
5. 
SINIRLILIKLAR 
 
ÇalıĢma
da  belirlenen  temel  amaç,  "kültürel  istihbarat" 
kavramının 
Uluslararası  ĠliĢkiler  literatürü  dâhilinde  tartıĢılmasıdır. 
Bu 
amaç 
doğrultusunda  tanımlanan 
"kültürel  istihbarat" 
kavramı,  örnek 
uygulama 
çalıĢması ve  yarı  yapılandırılmıĢ  görüĢme tekniğinden elde edilen veriler  ile 
desteklenmiĢtir.
 
 
Literatür  çalıĢması  için  süreli  yayınlar  ve  Ġnternet  kaynakları 
kullanılmıĢtır.  Bu  çalıĢmalar  esnasında  öncelikle  ilk  el  kaynaklara  atıf 
verilmeye dikkat edilmiĢ, mümkün olmaması durumunda ikinci 
el kaynaklara 
atıf  yapılmaktan  kaçınılmamıĢtır.  Literatür  araĢtırması  esnasında  NATO 
arĢivinden  faydalanmak  üzere  yetkili  makamlara  müracaat  edilmiĢtir.  Ancak 

---

 
14 
 
NATO  makamları  tarafından  öne  sürülen  zaman  kısıtlaması  ve  tezin 
bitiminde  üye  devletlerin  onayına  sunulması  gibi  yaptırımlar  nedeniyle 
arĢivden  yararlanılamamıĢtır.  ÇalıĢmada  sunulan  bilgiler  tamamıyla  açık 
kaynaklardan  elde  edilmiĢ  bilgilerdir  ve  herhangi  bir  gizlilik  derecesi 
taĢımamaktadır.  
 
 
ÇalıĢmanın ikinci bölümünü oluĢturan kuramsal çerçeve 
içerisinde  güç 
kavramı
; "
sert,  yumuĢak ve akıllı güç
" 
kavramları temel alınarak tartıĢılmıĢtır. 
YumuĢak  ve  akıllı  güç  kavramlarını 
U
luslararası  ĠliĢkiler  literatürüne 
kazandıran  Joseph  Nye'a  göre  (2005:20)  bir  ülkenin  yumuĢak  gücü;  siyasi 
değerler,  dıĢ  politika  ve  kültür  olmak  üç  kaynağa  dayanmaktadır.  Her  üç 
kaynağın  uluslararası  iliĢkiler  açısından  önem  arz  ettiği  değerlendirilmiĢ 
olmakla  birlikte 
çalıĢma,  sadece  kültürün  incelenmesi  ile  sınırlandırılmıĢtır. 
Bununla  birlikte,  yumuĢak  güç  kavramı,  özgürlük  ve  iĢbirliğini  savunan 
Liberalizm 
ile  kimlik,  norm  ve  kültüre  yaptığı  vurgular  ile 
Konstrüktivizm 
teorileri kapsamında incelenmiĢtir. 
 
 
Üçüncü bölümde yer alan örnek uygulama 
çalıĢması, NATO
, Afganistan 
harekâtı  ve  Afgan  kültürü  ile  sınırlandırılmıĢtır
.  Bunun  birkaç  nedeni 
bulunmaktadır.  Bu  nedenlerin  en  baĢında
,  NATO'nun  çok  uluslu  bir  örgüt 
olması  ve  yakın  tarih  içerisinde  toplum  merkezli  harekâtlar  içerisinde  yer 
almasıdır.  Ayrıca  NATO'nun  kültürel  istihbarata  olan  ihtiyacının  bu  tür 
harekâtlar  nedeniyle  art
ıĢ  gösterdiği  değerlendir
ilmektedir. 
Bir  diğer  neden, 
Afganistan harekâtının yakın bir tarihte baĢlaması ve 2014 yılı itibariyle 
hala 
devam  etmesidir. 
Bu  yüzden  alanda  yapılan  birçok  tartıĢmanın  bu  harekât 
üzerine  yoğunlaĢtığı  görülmüĢtür.  Bu  neden
le  bilgiye 
ulaĢım  kolaylaĢmıĢtır. 
Diğer taraftan, A
fgan kültürü
nün analizini içeren çalıĢma, 
Geert Hofstede'nin 
kültürel iletiĢim kuramları temelinde gerçekleĢtirilmiĢtir.
 
 
Dördüncü  bölümde  yer  alan  araĢtırmada,
 
Neuman'ın  (2013:320)  "nitel 
araĢtırmalarda  genellikle  görüĢme  yapılacak  bireylerin  seçiminde  evreni 
temsil  etme  güçlerinden  çok  araĢtırma  konusuyla  ilgili  olmasının  önemli 
olduğu"  görüĢü  doğrultusunda  görüĢülen  45  kiĢinin
, 
kültürel  farkındalıklarla 
ilgili  ihtiyaçları  tespit  edebilme  kapasitesine  sah
ip  uzman  personelden 
oluĢmasına  dikkat  edilmiĢtir.  GörüĢmeler,  NATO  üyesi  ülke  personeli  ve 

---

 
15 
 
NATO  dıĢı  ülke  personeli  olmak  üzere  iki  grup  halinde  gerçekleĢtirilmiĢtir.
 
Birinci  grup;  Afganistan  harekâtına  doğrudan  veya  dolaylı  olarak  katılım 
sağlamıĢ  30  NATO  personeli,  ikinci  grup  ise;  Afganistan  harekâtına  katılım 
sağlamayan  ancak  kültürel  farkındalıkla  ilgili  ihtiyaçları  tespit  etme 
kapasitesine  sahip  15  NATO  dıĢı  personelden  oluĢmuĢtur.  NATO  dıĢı 
personel, kontrol grubu olarak belirlenmiĢtir.
 
 
NATO 
dıĢı  görüĢme  grubu  ile  yapılan  görüĢmelerin  tamamı  yüzyüze 
gerçekleĢtirilmiĢtir. 
NATO 
görüĢme  grubu  ile  yapılan  görüĢmeler
de  ise 
yüzyüze  görüĢmelerin  yanı  sıra
 
elektronik  posta  da  kullanılmıĢtır. 
Afganistan‟da devam eden güvenlik sorunları nedeniyle yerel 
halk ile mülakat 
yapmak  mümkün  olmamıĢtır.
 
GörüĢmelerden  elde  edilen  veriler,  betimsel 
analiz yöntemi ile analiz edilmiĢ ve yorumlanmıĢtır.  
 

---