T. C. Kara harp okulu savunma bġLĠmlerġ enstġTÜSÜ GÜvenlġk bġLĠmlerġ anabġLĠm dali
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
83 Ortak bir kültürün oluĢumu, insanların belirli koĢullarda birbirlerine nasıl karĢılık verebileceklerini belirlemektedir. Ġnsanlar ortak çıkarlar için bir a rada toplanmakta ve kendi kültürlerini paylaĢarak ortak bir kültür oluĢturabil mektedirler ( Haviland ve diğerleri, 2008:104). Kültür, toplum , örgüt ve küme gibi yapılanmalar içerisinde yer alan insanlar tar afından yaratılmakta ve paylaĢılmaktadır (Güvenç, 2011:130). (6) Kültür DeğiĢkendir Kültür zaman geçtikte, yeni ortaya çıkan ihtiyaçlar göz önünde bulundurularak değiĢime uğrayabilmektedir (SoydaĢ, 2011:37). Örneğin, 19 90‟lı yıllarda kültürün birer parçası olan birçok sembol , 2000‟li yıllarda değiĢime uğramıĢ, popülerliğini ve önemi ni yitir miĢtir. Ġnsanların sahip oldu ğu değerler, inançlar, semboller vb. kültürel faktörler, zamanla değiĢime uğramıĢ veya unutulmuĢlardır. Son zamanlarda Türkiye‟nin geçmiĢ yıllarına yönelik çekilen televizyon dizilerinin (80‟ler, 90‟lar vb), unutulmaya yüz tutmuĢ kültürün yeni nesillere aktarılmasında önemli bir rol oynadığını söylemek mümkündür. (7) Kültür ĠnĢa Edicidir Evlilik, iktisa t, hukuk, dil gibi sosyal kurumları kültür inĢa etmekte ve yaĢatmaktadır. Aynı zamanda k ültür emredicidir, insanları , sahiplenme yoluyla kurallara saygı ve kabullenmeye yöneltir (Journet, 2009: 21). (8) Kültür, dinamik ve değiĢken bir yapıya sahiptir. Ġnsanların ayırt edici bir özelliğidir ( Multinational Experiment 6.0, 2010). Antropolojik açıdan kültür ü fiziksel, sosyal ve inanç sistemleri olmak üzere üç boyutta incelemek mümkündür (Multinational Experiment 6.0, 2010). Fiziksel boyut kapsamında; insanoğ lu, avlanma, yiyecek arama, yerleĢik düzene geçme vb. faaliyetlerini hayata geçirebilmek için fiziksel çevre ile sürekli etkileĢim halindedir. Kültürün anlaĢılabilmesi için fiziksel çevreyi tanımak oldukça önemlidir. Kültürün geliĢimi üzerinde fiziksel a razi özelliklerin in etkili olduğu bilinmektedir . Sosyal boyutlar kapsamında 84 incelendiğinde , i nsanlar arasındaki hiyerarĢi ve etkileĢim , kültürün geliĢimini yakından ilgilendirmektedir. Örneğin, kadın - erkek iliĢkileri , Afganistan ile Avrupa ülkelerinde oldukça farklıdır (Multinational Experiment 6.0, 2010). Ġnanç sistemleri boyutuyla değerlendirildiğinde, farklı kültür gruplarının farklı inanç sistemine sahip oldukları görülmektedir. Ġnanç sistemleri , insanların dünyayı nasıl algılamaları gerektiği ko nusunda etkilidirler . Aynı zamanda i nsanların davranıĢları grupların inançlarını etkilemektedir. GeçmiĢten günümüze kadar geçen sürede i nanç sisteminin kültür üzerindeki etkisi oldukça fazla olmuĢ, d eğiĢen inanç sistemleri insanların sahip oldukları kültür lerin de değiĢmesine öncülük etmiĢtir (Multinational Experiment 6.0, 2010). Kültürü anlamaya yönelik yapılan çalıĢmaların , betimsel, psikososyal, tarihsel, yapısal ve kuralcı olmak üzere beĢ farklı alanda gerçekleĢtirildiğini söylemek mümkündür. Betimsel alanda; i nsanoğlunun bilgi, sanat, dil, politika, ekonomi vb. konuları içeren yaĢamsal konuları , psikososyal alanda; s osyalleĢme süreci ve bireysel öğrenme , tarihsel alanda; d eğerler, gelenek , görenek ve sosyal miras konular yer almaktadır. Yapısal alanda ise kültürün nasıl oluĢtuğu veya oluĢturulduğu ile ilgili soruların cevapları aranmakta, o rtak değerler, sosyo ekonomik konular, tarihsel, genetik ve çevresel durumlar ele alınmaktadır . Son olarak kuralcı (normative) alanda; kurallar, sosyal rol modelleri ve değerler incelenmektedir (Multinational Experiment 6.0, 2010:37). d. YumuĢak Güç Unsuru Olarak Kültür Uluslararası ĠliĢkiler literatürüne yumuĢak gücü kazandıran Nye‟a (2005:20) göre bir ülkenin yumuĢak gücü; siyasi değerler, dıĢ politika ve kültür olmak üç kaynağa dayanmaktadır . Her üç kayna ğın uluslararası iliĢkiler açısından önemli olduğu değerlendirilmiĢ olsa da çalıĢma, sadece kültürün incelenmesi ile sınırlandırılmıĢtır. Edebiyat, sanat ve eğitimi içeren üst kültür ve eğlenceye dayalı popüler kültür olarak ikiye ayrılan kültür kavramı, bir ülkenin yumuĢak güç yaratma açısından en etkin kaynaklarından birisi olarak görülmektedir (Nye, 2005). 85 Kültürü ABD perspektifinden değerlendiren Nye (2005), her ne kadar popüler kültürün her zaman yumuĢak güç yaratma potansiyelinin olmadığını vurgulasa da, genel anlamda popüler kültür, ABD değerlerini “heyecanlı, egzotik, zengin, güçlü, moda yaratan yani modernliğin en uç noktası” olarak görünmesini sağlamaktadır. B irçok ülkede gösterilen ABD yapımı filmler, hayranlık yaratarak ABD‟nin yumuĢak gücünün etkisini pekiĢtirmektedir. Ancak popüler kültürün yarattığı etki , ülkeden ülkeye değiĢmektedir. Her iki si de müslüman ülke olmasına rağmen ABD filmleri Suudi Arabistan‟da hayranlık uyandırırken Pakistan‟da nefretle karĢılanabilmektedir (Nye, 2005:21). Bu ikilem, aynı ülke içerisinde bile farklılık yaĢanabilmektedir . Çin örneğinde olduğu gibi ülke yönetimine ters düĢen ABD popüler kültürü, özellikle genç nesillere çekici gelmektedir. 15 Popüler kültür, ülkelerin dıĢ siyasetlerindeki baĢarılarının, bir baĢka ifadeyle, yumuĢak güçlerinin temel etki noktalarından birisidir. ABD‟nin popüler kültürü, dıĢ politika analizlerinde oldukça fazla kullanılmıĢtır. Hatta Nye'ın (2005:55) iddiasına göre ABD, soğuk savaĢı popüler k ültürü sayesinde kazan mıĢtır. ABD'nin popüler kültüre dayanan yumuĢak gücü Sovyet yönetiminin tüm engellerine rağmen halk üzerinde derin etkiler bırakmıĢ , Sovyet sistemini içeriden yıpratmıĢ, bir baĢka ifade yle kaleyi içten fethetmiĢtir. Çin‟de ise durum çok farklı değildir. Çin hükümetinin tüm sansür uygulamalarına rağmen , özellikle Ġnternet ortamında , sosyal ağların kullanımına engel olunamamıĢtır. 16 2012 yılında yaĢanan “Arap Baharı” hareketinin itici gücü olarak ABD kaynaklı sosyal medya araçlarını görmek mümkündür. 17 Bu araçlar, bir taraftan ABD kültürünü yaymaya yönelik etkiler yaratırken diğer taraftan ülkelerin mevcut düzenlerinin sorgulanmasına yol 15 AraĢtırmacı tarafından 2012 yılında Çin‟e gerçekleĢtirilen ziyaret esnasında bu durum açıkça gözlemlenmiĢtir. 16 Çin hükümet inin facebook, twitter ve youtube tarzı sosyal medya araçlarına yönelik koymuĢ olduğu sansür basında sıkça yer almıĢtır. Ayrıntılı bilgi için bkz : < http://www.cfr.org/china/media-censorship-china/p11515>, 05.04.2014. 17 Bu yönde yapılan açıklamalardan en dikkat çekici olanı, Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı‟nın yaptığı açıklamadır. Yazıcı, “Bugün herkes hemfikirdir ki; Facebook, Twitter ve elektronik yazıĢmalar olmasaydı Arap Baharı olmazdı” sözleri ile sosyal medya araçlarının etkisini vurgulama ktadır. Söz konusu açıklamanın detayları için bkz : Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|