106
dağıtık bir özellik taĢımaktadır. Otoriter bir davranıĢ biçimi görülmez. DüĢ
ük
güç mesafesine sahip kültürlerde,
iç politikada iletiĢim daha fazla, iç çatıĢma
daha azdır (Hofstede
ve diğerleri
, 201
0; Kartarı, 2013
).
Her iki güç mesafesi arasında temel farklılıklar mevcuttur (Hofstede ve
diğerleri, 2010:67
-
83). Örneğin, yüksek güç
mesafesine sahip kültürlerde
insanlar arasındaki eĢitsizlikler fazladır ve bu durum kabul edilebilir
görülmektedir. Bununla birlikte düĢük güç mesafesine sahip kültürlerde ise
eĢitsizlikler az seviyededir, eĢitsizlik kabul edilebilir bir durum değildir. Diğer
taraftan yüksek güç mesafesine sahip kültürlerde güç tek elde toplanırken,
düĢük güç mesafesine sahip kültürlerde ise dağıtık yapıdadır. Ġki güç
mesafesindeki farklılıkları ortaya koyan örnekleri çoğaltmak mümkündür
(Tablo-14).
Tablo-14 : Yüksek ve
DüĢük
Güç Mesafesine Sahip Kültürler
Arasındaki
Temel Farklılıklar (Hofstede ve diğerleri, 2010:67
-83)
Yüksek Güç Mesafesi
DüĢük Güç Mesafesi
Ġnsanlar arasındaki eĢitsizlikler beklenen bir
durumdur
EĢitsizlikler en az durumdadır
Güç tek elde toplanmıĢtır
Güç dağıtık bir yapıdadır
Bireyler arasındaki iliĢkiler bağımlıdır
Bireyler arasındaki iliĢkiler bağımsızdır
Otoriter yaklaĢım vardır
Daha az otorite vardır
Ast-
üst iliĢkileri hiyerarĢik ve bağımlıdır
Ast-üst
iliĢkileri daha düĢük seviyededir
En üst ile en alt arasında maaĢ farkı fazladır
En üst ile en alt arasında maaĢ farkı çok
yoktur
Yetenek, refah, güç ve statü bir aradadır
Yetenek, refah, güç ve statünün bir arada
olma Ģartı yoktur
Orta sınıfın az olduğu çoğunlukla fakir
ülkeler
Orta sınıfın
çoğunlukta olduğu çoğunlukla
zengin ülkeler
Güçlü olanlar ayrıcalıklara sahiptir
Herkes eĢit haklara sahip olmalıdır
Güç, aileye, arkadaĢlara, karizma ve güç
kullanabilme yeteneğine sahiptir
Güç, resmi
pozisyona, uzmanlığa ve
yeteneğe bağlıdır
Politik sistemi değiĢtirmenin yolu
, tepedeki
insanları değiĢtirmektir
Politik sistemi değiĢtirmenin yolu kuralları
değiĢtirmektir
107
Ġç politikada daha az iletiĢim, daha çok
çatıĢma vardır
Ġç politikada daha az Ģiddet, daha çok
iletiĢim vardır
Otokratik ve oligarĢik hükümetler vardır
Çoğulcu hükümetler çoğunluğun oyuyla
belirlenir
Hofstede
‟nin
güç mesafesi indeksinde, yüksek güç mesafesinde
Malezya,
76 ülke içerisinde 104 puanla ilk sırada yer alırken 11 puanl
a
Avusturya
son sırada yer almıĢtır. Türkiye, bu sıralamada 66 puanla 32
-
33‟üncü sırada yüksek güç mesafesi sergileyen bir kültür olarak belirlenmiĢtir
(Hofstede ve diğerleri, 2010:57
-59).
Gaub (2010:87) tarafından NATO ülkelerine iliĢkin yapılan
güç mesafesi
çalıĢması
nda, Türkiye, Yunanistan, Fransa ve Belçika yüksek güç
mesafesine,
ABD, Ġngiltere, Almanya, Norveç ve Danimarka
ise
düĢük güç
mesafesine sahip ülkeler
arasında gösterilmiĢtir
.
Gaub‟a göre b
u durum,
NATO içerisinde kültürel sorunlar
ın yaĢanmasına neden olabilecek kadar
önemli bir sorundur.
(b) Bireycilik - Toplulukçuluk
Hofstede tarafından, “ben, siz ve onlar” olarak
tanımlanan bireyci ve toplulukçu kültürler
de, bireyin rolü ile toplumun
rollerinin farklılıkları ortaya konulm
u
Ģtur
(Hofstede ve diğerleri, 2010: 89).
Sığrı ve Topçu'ya (2012:218) göre b
ireycilik
, Ģahısların kendilerini ön planda
tuttu
ğu, toplulukçuluk ise sosyal iliĢkilerin daha yoğun görüldüğü, kiĢilerin ait
oldukları grupları (akrabalık, etnik köken, aĢiret vb
.)
diğer gruplardan farklı
görmesiyle
ortaya çıkan davranıĢ Ģekli olarak tanımlanmaktadır.
Hofstede
ve arkadaĢlarına göre
(2010)
göre bazı kültürlerde grubun
veya toplumun çıkarları, bireylerin çıkarlarından daha ön plandadır
. Bu tür
kültürlerde,
kiĢiler arası bağlar oldukça sıkıdır. Bireyci kültürlerde ise bu
bağların gevĢek olduğu
nu söylemek mümkündür.
I.
Bireyci Kültürler
Bireyci kültürlerde, birey ön plandadır.
Bireyciler,
görevi birinci öncelikli, insan iliĢkilerini ise ikinci öncelikli olarak
görmektedir.
Bireyci kültür içerisindeki insanlar, sosyal çevreden uzaktır ve sadece
108
kendilerini düĢünürler. Her bireyin kendine özgü bir yaĢam biçimi vardır ve
b
ireyin çıkarları
, to
plumun çıkarlarından
daha önce gelmektedir (Hofstede ve
diğerleri, 2010; Kartarı, 2013:65,
Gürbüz ve Bingöl, 2007:73)
Güç, bireyin kendisindedir.
Bireyci kültürlerde “biz”
kavramı yerine “ben”
kavramı geliĢmiĢtir.
Bireyci kültürlerde genellikle
çocuklar belirli bir yaĢa
gelince aileden ayrılıklar ve kendi baĢlarına bir yaĢam sürerler.
Bireyci
kültürlerde iletiĢim
,
konuĢma üzerine yoğunlaĢmıĢtır ve insanlar, konuĢarak
iletiĢim
kurmak isterler
(Hofstede ve diğerleri, 2010:
107
–
109).
II.
Toplulukçu Kültürler
Toplulukçu kültürlerde, insan iliĢkileri ve toplumun
çıkarları ön planda tutulmaktadır. Bu tür toplumlarda
, aile, örgüt ve kurum
bağları oldukça sıkıdır, toplumun ihtiyaçları ve istekleri birincil önceliklidir.
Toplulukçu kültürlerde, i
nsanların kimlikleri ait oldukları gruba dayanmaktadır.
Ortak çıkarlar
,
bireysel çıkarların önündedir, kiĢilerin özel hayatları grup
tarafından kontrol altındadır. Aileler
,
toplumun temel taĢı olarak kabul
edilmektedir. Toplulukçu kültürler, ç
oğulcu bir aile yapısı
na, b
ir baĢka
ifadeyle,
çekirdek aile yapısından ziyade, büyükbaba, babaanne, amca, hala
gibi aile büyüklerinin de yaĢadığı kalabalık aile yapısı
na sahiptir. Bu tür
kültürlerin temelini “biz” anlayıĢı oluĢturmaktadır (Hofstede ve diğerleri,
2010:9
1). Toplulukçu kültürlerde insan iliĢkileri
, görevden öncelikli
tutulmaktadır. Bu kültürlerde bireyler arasındaki iliĢki, doğumdan ölüm
e kadar
süren bir bağlılıkla devam etmektedir.
Toplulukçu kültürlerde toplumsal baskı ön plandadır. Bu baskının temel
d
ayanağı
,
utanma duygusunun yaratılmasıdır. Bu tip kültürlerde birey,
toplumun kararlarına uyar ve sıkı bir toplumsal örüntü içerisindedir. Ġnsanlar
kendi grupları ile diğerlerini ayrı tutma eğilimi içerisindedir ve kendi grupları
içerisindeki bireyler koru
nup kollanmaktadır. Ayrıca bireylerin davranıĢları
toplumsal baskı yoluyla denetlenmektedir (Korkmaz,
2009:41).
Bireyci ve toplulukçu kültürler arasında temel farklılıklar mevcuttur
(Tablo-
15). Örneğin; bireyci kültürlerde "ben" duygusu ön planda iken,
toplulukçu kültürlerde "biz" duygusunun daha önemli olduğu söylenebilir.
Dostları ilə paylaş: |