109
Diğer taraftan, bireylerin yaĢam tarzı
, il
etiĢim teknikleri ve davranıĢ biçimleri
gibi temel standartları bağlamında her iki kültür arasında belirgin farkların
olduğunu söylemek mümkündür. (Hofstede ve diğerleri, 2010: 113
;
Kartarı
,
2013:65). Bireyci ve toplulukçu kültür özelliklerinin, içerisind
e bulunduğu
ülkenin zenginliği ve coğrafi durumuyla yakından ilgili olduğu
ifade edilebilir.
Hofstede‟ye göre zaman içerisinde zenginleĢmedikçe, fakir ülkelerin bireyci
ülke özelliği taĢımaları oldukça zordur. Zenginlik, toplulukçu kültürden bireyci
kültür
e geçiĢi hızlandırmaktadır. Ülkeler zenginleĢtikçe bireyci
-toplulukçu
özellikler arasındaki farkların arttığı değerlendirilmektedir (Hofstede ve
diğerleri, 2010:134).
Tablo-15 : Bireyci ve Toplulukçu Kültürler
Arasındaki Temel Fark
l
ılıklar
(Hofstede ve diğerleri, 2010:
113
, Kartarı;
2013:65)
Bireyci Kültürler
Toplulukçu Kültürler
Bireyler, çekirdek ailede yaĢarlar ve
hayatlarını kendi kendilerine idame
ettirebilirler
Bireyler, kendilerini sürekli koruyan bir grup
ve aile içerisinde yaĢarlar
“Ben”
duygusu
ön plandadır. Özgüven
önemlidir
“Biz”
duygusu
ön plandadır. Bireyler arası
güven duygusu önemlidir
Değerler standarttır ve herkese
uygulanabilir Ģekilde evrenseldir
Değer standartları grup içinde ve dıĢında
değiĢir
Bireyler sahip olduklarını kendilerine
saklarlar ve çocuklarıyla bile paylaĢmazlar
Sahip olunanlar, aile ve akrabalarla
paylaĢılmalıdır
YetiĢkinler ayrı evde yaĢarlar
Büyük bir aile yapısı vardır, tüm aile fertleri
birlikte yaĢarlar
DüĢük bağlamlı iletiĢim vardır
Yüksek bağlamlı iletiĢim vardır
Evlilikler önceden yapılandırılmıĢ özellik
taĢımazlar
Evliliklerde gelinin yaĢı küçük olmalıdır
Kızların rol modelleri üzerinde erkek
arkadaĢlarının etkisi vardır
Kızların rol modelleri üzerinde kız
arkadaĢlarının etkisi vardır
Bireyler dıĢa dönük ve bağımsız davranıĢ
gösterirler
Bireyler içe dönük ve b
ağımlı davranıĢ
gösterirler
YarıĢma, büyük pay elde etme
DayanıĢma, paylaĢma
Bireysel yarıĢa dayalı oyun
Takım oyunu
Bireyler meslek
seçiminde bağımsızdırlar
Oğullar, babalarının mesleğini devam
ettirirler
110
Bireyci Kültürler
Toplulukçu Kültürler
Herkesin kendine özgü düĢünce
si
vardır
DüĢünceler grup üyeleri tarafından
önceden tanımlanmıĢtır
Bireysel çıkarlar önemlidir
Toplumun ortak çıkarları önemlidir
Devlet ekonomik
sistemde sınırlı rol oynar
Devlet ekonomik sistemde baskın rol oynar
Herkesin kendine özgü bir özel hayatı
vardır
Özel hayat, gruplarca belirlenir ve
sınırlandırılmıĢtır
Kanun ve haklar herkes
için aynıdır
Kanun ve haklar
gruptan gruba değiĢir
Özerklik
ideal düĢüncedir
Vatanseverlik ideal düĢüncedir
Hofstede tarafından yapılan çalıĢmada, bireycilikten toplulukçuluğa
doğru sıralamada; ABD 76 ülke içerisinde 91 puanla ilk sırada yer alırken,
Guatemala 6 puanla son sırada yer almıĢtır. Bu durum, ABD'de var olan
kültürlerin bireyci, Guatemala'nın ise toplulukçu özellikler taĢıdığını
göstermektedir. Türkiye, bu sıralamada 37 puanla 43‟üncü sırada
bulunmaktadır (Hofstede ve diğerleri, 2010:95
-97).
NATO'yu, hem bireyci hem de toplulukçu kültürleri
barındıran
bir kurum
olarak görmek mümkündür. Gaub'un çalıĢmasına göre (2010:91)
Arap
ülkeleri ve Afganistan toplulukçu kültüre sahip ülkeler olarak tanımlanırken
NATO üyesi ülkelerden
ABD, Ġngiltere, Hollanda, Almanya, Fransa, Kanada
ve Ġtalya gibi ülkeler birey
ci kültüre sahip
ülkeler arasında gösterilmiĢtir.
Gaub'a göre toplulukçu kültüre sahip toplumlar arasındaki iliĢki, bireyci
kültürlere göre daha sıkıdır. Bu yüzden özellikle NATO içerisindeki bireyci
kültürler tarafından, hem stratejik hem de taktik seviyede,
bu tür toplulukçu
kültürlerin özelliklerinin bilinmesi özel bir önem taĢımaktadır (Gaub,
2010:91).
(c) Erillik
–
DiĢilik
Erillik
ve diĢilik
boyutunda,
cinsiyetlere yüklenmiĢ roller
söz konusudur. Tüm dünyada erkek ve kadınların biyolojik ve fizi
ksel
farklılıkları
,
hemen hemen aynı iken, sosyal roller kültürden kültüre
değiĢmektedir.
Sosyal kültürler,
kadın ve erkeğe farklı roller yüklemiĢ
tir.
Erkekler;
baskın, yarıĢmacı, korumacı ve egemen
, k
adınlar
ise;
eve bağlı
ve
111
korunmasızdırlar. Çocukların eğitimi ve ev iĢleri
kadının sorumluluğundadır.
Hofstede
ve arkadaĢlarına
(2010:140) göre eril kültür
; cinsiyete dayalı rollerin
belirgin olarak birbirinden ayrıldığı, erkeklerin kararlı, sert mizaçlı, egemen,
maddesel konulara odaklı ve baskıcı olduğu, kadınların ise
sade,
alçakgönüllü, duyarlı ve yaĢam kalitesi ile ilgilendiği kültürdür. DiĢil kültür ise;
cinsiyete bağlı rollerin örtüĢtüğü
,
kadın ve erkeğin
sade, alçak gönüllü,
uyumlu ve
Ģefkatli olduğu kültürdür (Hofstede ve diğerleri, 2010:140).
Eril
kültürlerde bireyler,
hırs
l
ı ve yarıĢ halindedir. DiĢil kültürler
in ise daha çok
alçak gönüllü olmayı tercih e
ttiklerini söylemek mümkündür (Tablo-16).
Hofstede ve arkadaĢlarına göre (2010:156) diĢil kültür ile feminizm
birbiriyle karıĢtırılmamalıdır. Feminizm, toplum içinde kadının rolünü
değiĢtirmeyi hedefleyen bir ideoloji olarak görülürken
, eril-
diĢil
boyutu, bu
ideoloji ile iliĢkili bir kültür boyutu olarak algılanmaktadır. AraĢtırma yapılan
ülkelerde, feminizmin eril ve diĢil formlarına rastlanmıĢtır. Eril formda,
kadınların erkekler ile aynı Ģart, hak ve özgürlüğe sahip olmaları
hedeflenirken, diĢil formda erkeklerin de yer aldığı toplumun değiĢimi
öngörülmekte,
sadece kadınların özgürlüğü değil erkeklerin de
özgürlüklerinin sağlanması düĢüncesi ileri sürülmektedir
(Hofstede ve
diğerleri, 2010)
.
Tablo-16 :
Eril ve DiĢil Kültürler Arasındaki Temel Farklılıklar
(Hofstede ve
diğerleri, 2010: 113
;
Kartarı
, 2013: 66
–
67)
Eril Kültürler
DiĢil Kültürler
Rekabet, yarıĢma, kazanma, tanınma ve
yükselme önemlidir
ĠliĢki ve hayat kalitesi önemlidir
Erkekler iddialı, gösteriĢli, hırslı ve sert
olmalıdır
Erkek ve kadınlar alçakgönüllü olmalıdır
Kadınların Ģefkatli olması, iliĢki ve iletiĢime
önem vermesi beklenir
Erkek ve kadınlar Ģefkatlidir, iliĢki ve
iletiĢime odaklanırlar
Ailede, babalar olaylar, anneler ise
duygularla ilgilenir
Ailede, hem anne hem de baba, olaylar ve
duygularla ilgilenir
Kızların rol modelleri, medya ve Ģöhretli
insanlardır
Kızların rol modelleri, anne ve babadır
Dostları ilə paylaş: |