T. C. Kara harp okulu savunma bġLĠmlerġ enstġTÜSÜ GÜvenlġk bġLĠmlerġ anabġLĠm dali

 
147 
 
yapm
ıĢlardır.  Ġlk  olarak  Afgan  kadını
  ile  bu 
vasıtayla  kurulan  iletiĢim
, 
beraberinde olumlu geliĢmeler sağlamıĢtır. Evlere tıbbi yardımlar yapılarak ve
 
Afgan  kadınının  her  türlü  sorunu  ile  yakından  ilgilenilerek  bu  iletiĢim  bağı 
g
üçlendirilmiĢtir.  2009  yılından  sonra  bu 
ekipler,  yeniden 
yapılandırıl
arak 
terörizm/ayaklanma ile mücadele 
için etkin olarak kullanılan 
birimlerden birisi 
haline  getirilmiĢtir.  Mart  2010‟da  ABD  Deniz  Piyadeleri  bünyesinde  görev 
yapan  tüm 
kadın 
subay,  astsubay  ve  askerler,  K
Ġ
E  bünyesinde  görev 
yapabilecek Ģekilde eğitilmiĢlerdir (Coll, 2012:8
-10).  
 
Yapılan  literatür  araĢtırmasında
, 
ABD  dıĢında  diğer  ülke  Silahlı 
Kuvvetleri  ve  NATO 
bünyesinde resmi olarak oluĢturulmuĢ bu tür 
bir 
yapı
ya 
rastlanmamıĢtır.
 
2013  yılında  NATO  bünyesinde  Helené  Lackenbauer  and 
Richard  Langlais  (2013) 
tarafından  hazırlanan  raporda,  Afgan  kadınına 
yönelik bir çalıĢma yapılmasının önemi ortaya konulmuĢ ve toplum merkezli 
harekâtlarda kadının rolünün göz ardı edildiği vurgulanmıĢtır. Bununla birlikte 
cinsiyetin  ISAF  harekâtına  etkisini  ortaya  koyan  çalıĢmaların  oldukça  az 
olduğu,  ISAF  teĢkilat  yapısında  bulunan  cinsiyet  danıĢmanlığı  kadrolarının 
henüz  tam  olarak  doldurulamadığı  belirtilmiĢtir
  (Lackenbauer  ve  Langlais, 
213:32-37).  NATO  bünyesinde  cinsiyetlerin  rolü
nün  anlaĢılması  maksadıyla 
"akıllı  savunma"  yaklaĢımı  içerisinde  Bulgaristan'ın  lider  ülke  olduğu 
"Savunma  ve  Güvenlik  Ġçerisinde  Kadın  Liderler"  baĢlığı  altında  bir  proje 
baĢlatılmıĢtır.  Bu  doğrultuda  "beyaz  kâğıt"  dokümanı  hazırlanmıĢ  ve  NATO 
içerisinde  yapılanma  modeli  önerilmiĢtir.  ÇalıĢmalar
,  NATO  üyesi  ülkelerin 
katılımıyla  devam  etmektedir.  Türkiye  bu  çalıĢma  içerisinde  katılımcı  ülke 
olarak yer almaktadır (FLSD
 [Web], 2014). 
e. 
Kilit  Lider 
ĠĢbirliği
  Ekipleri  (Key  Leader  Engagement  Teams-
KLET) 
31 
 
 
 
Kilit  Lider  (AĢiret/Kabile  Lideri,  Ata)  ĠĢbirliği 
Ekipleri,  ABD 
tarafından  Afganistan  ve  Irak‟ta  harekât  alanındaki  halkı  yönlendirebilecek 
olan  yaĢlı  ve  kilit  roldeki  insanlar  ile  iletiĢim  kurmak  maksadıyla  oluĢturulan 
bir 
yapıdır
. 
Harekât  alanında  toplum  üzerinde  etkili  olduğu  varsayılan  yaĢlı 
                                            
31
 
Yabancı literatürde KLE 
(Key  Leader  Engagement) 
olarak geçen kavram, KLĠ (Kilit Lider 
ĠĢbirliği) Ģeklinde tercüme edilerek kullanılmıĢtır.
 
 

---

 
148 
 
insanlar ile 
kurulacak bir iletiĢimin, özellikle gençlerin terör örgütüne katılımını 
önleyici  bir  etki  yapabileceği 
öngörülmektedir  (NATO  Bi-SC  IO-Reference, 
2010). 
Bu bağlamda, bölgede bulunan kilit lider konumundaki yaĢlı insanların 
tespiti  ve  bu  insanlar
ın  kültürel  özelliklerini  ortaya  çıkarmayı  hedefleyen 
istihbarat 
faaliyetlerinin,  harekâtın  seyri  açısından  olumlu  etkiler 
yaratabileceğine dair değerlendirme yapmak mümkündür.
   

---

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 
KÜLTÜREL ĠSTĠHBARATA ÖRNEK UYGULAMA: ĠSTĠHBARATA 
KAPSAMLI NATO YAKLAġIMI VE AFGAN KÜLTÜRÜNÜN ANALĠZĠ
 
1. 
GĠRĠġ
 
 
ÇalıĢmanın  üçüncü  bölümünde;  ikinci  bölümde  ayrıntılı  bir  Ģekilde 
incelenen  kültürel  istihbarat  kavramını  desteklemek  maksadıyla, 
NATO'nun 
istihbarat
a  kapsamlı
 
yaklaĢımı  çerçevesinde  Afgan  kültürün
ün  analizine 
yönelik  örnek  uygulama  gerçekleĢtirilmiĢtir.
 
GerçekleĢtirilen 
uygulama 
çalıĢmasının  temel  amacı,  kuramsal  çerçeve  içerisinde  teorik  olarak 
incelenen 
kültürel  istihbaratın,  NATO  ve  Afganistan  örnekleri  çerçevesinde 
pratiğe dönüĢtürülmesi
dir.  
 
Örnek uygulama çalıĢması 
dört 
kısımdan
 
oluĢmaktadır. Birinci kısımda 
bölüme  genel  bir  giriĢ  yapılmıĢtır.
 
Ġkinci  kısımda
; 
NATO'nun  genel  yapısı 
tanıtılmıĢ,  soğuk  savaĢ  sonrası  katılım  sağladığı  harekâtlar  incelenmiĢ  ve 
güncel  bir  harekât  alanı  olan  Afganistan'daki  rolü  tartıĢılmıĢtır
.  Daha  sonra 
toplum  merkezli  harekâtların  icrasına  iliĢkin 
NATO'nun 
istihbarata  kapsamlı 
yaklaĢımı,  bir  baĢka  ifadeyle,  "akıllı  istihbarat  anlayıĢı"  ortaya  konulmuĢtur.
 
Bu 
kısım  içerisinde  ayrıca,  NATO 
bünyesinde 
gerçekleĢtirilen  kültürel 
eğitimlere yer verilmiĢtir.
 
  
Üçüncü 
kısımda
; 
kültürel  istihbarat  çalıĢmalarına  örnek  teĢkil  etmesi 
düĢüncesi  ıĢığında
, 
alanda  yapılan  birçok  tartıĢmanın  üzerinde  yoğunlaĢtığı 
Afganistan 
harekât  alanında 
yer  alan  kültürler,  Geert  Hofstede'nin  kültürel 
boyutlar  kuramı
 
temelinde  örnek  bir  uygulama  olarak  analiz  edilmiĢtir.  Bu 
kısım
  içerisinde  öncelikle  Afganistan  genel  olarak 
tanıtılmıĢ,  Afganistan'da 
kültürel  istihbarat  uygulamaları  vurgulanmıĢ  ve  son  olarak  Afgan  Kültürü 
Hofstede‟nin kültürel boyutlar kuramı kapsamında analiz edilmiĢtir. 
Dördüncü 
ve son 
kısımda
 
bölümün genel bir değerlendirmesi yapılmıĢtır. 
 

---